Nông dân kiện Bộ Y tế: Có chuyện "tiền hậu bất nhất"?

Nguồn tin: Lao Động, 06/01/2009
Ngày cập nhật: 6/1/2009

Trong tuần qua, có khoảng 80 nông dân nuôi bò sữa ở Vĩnh Phúc gửi đơn kiện lên Bộ Y tế và Bộ NNPTNT đòi bồi thường thiệt hại về kinh tế, với lý do Bộ Y tế công bố "tiền hậu bất nhất". Ông Nguyễn Văn Tám đại diện các hộ nông dân nuôi bò sữa ở Vĩnh Phúc cho rằng, phát biểu của các quan chức Bộ Y tế trong cuộc họp liên ngành đầu tháng 10.2008 về sản phẩm sữa của Hanoimilk nhiễm melamine là "tiền hậu bất nhất": Trước bảo nhiễm melamine, nay bảo không, nên người dân đã tẩy chay sữa Hanoimilk, khiến nhà máy sản xuất sữa khó khăn, người nông dân bị thiệt hại nặng nề.

Trước sự việc này, PV Báo Lao Động đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Thanh Phong - Cục phó Cục An toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) - Bộ Y tế.

- Thưa ông, có chuyện "tiền hậu bất nhất" trong công bố các sản phẩm sữa nhiễm melamine của Hanoimilk không?

- Ngay sau khi sự kiện sữa nhiễm melamine xảy ra, đoàn thanh tra Bộ Y tế đã đến Cty cổ phần sữa Hà Nội (Hanoimilk) kiểm tra và lấy 3 mẫu sữa, gồm sữa nguyên liệu và sữa thành phẩm về xét nghiệm (XN) melamine tại Viện Dinh dưỡng. Kết quả là có 2/3 mẫu sữa có nhiễm melamine.

Cũng thời gian này, Hanoimilk đã tự lấy 18 mẫu sữa đã được mã hoá gửi tới Viện Dinh dưỡng để XN melamine. Kết quả là có 5 mẫu sữa nhiễm melamine. Dựa trên những kết quả XN này của Viện Dinh dưỡng, Cục ATVSTP đã công bố Hanoimilk có 7 sản phẩm sữa nhiễm melamine và yêu cầu Cty này phải đình chỉ lưu hành và thu hồi sản phẩm.

Sau khi Bộ Y tế công bố 7 sản phẩm của Cty này nhiễm melamine, Hanoimilk đã giải thích rằng, trong 5 mẫu sữa (do Cty tự lấy mẫu gửi đi XN) có nhiễm melamine thì có 2 mẫu sữa trùng với 2 mẫu sữa nhiễm melamine mà Bộ Y tế lấy mẫu và công bố lần đầu tiên.

Việc công bố hai lần 2 sản phẩm sữa Hanoimilk nhiễm melamine là do Cty này mã hoá, giấu tên sản phẩm nên không thể làm rõ các mẫu sữa có trùng lặp nhau. Như vậy, tổng số mẫu sữa nhiễm melamine của Hanoimilk là 5 sản phẩm. Bộ Y tế xin khẳng định là không có chuyện sữa của Hanoimilk không nhiễm melamine mà lại bảo có nhiễm.

- Nhưng tại sao, các kết quả XN sau đó vào tháng 11-12.2008 - cũng chính tại Viện Dinh dưỡng và một số trung tâm kiểm nghiệm nước ngoài - lại không phát hiện có melamine?

- Các kết quả XN melamine các mẫu sữa của Hanoimilk trong tháng 11-12.2008 của Bộ Y tế công bố không phát hiện có melamine là đúng. Song 2 công bố này không mâu thuẫn với nhau, không hề có chuyện "tiền hậu bất nhất". Vì trước đó, Cty sử dụng nguyên liệu ô nhiễm sẽ ra sản phẩm ô nhiễm; khi thay đổi nguyên liệu, đã cho ra sản phẩm an toàn. Hơn nữa, các mẫu XN này có quy trình lấy mẫu khác nhau, số lô khác nhau, do đó sẽ có những kết quả khác nhau.

- Vậy làm thế nào để người dân yên tâm khi dùng sữa của Hanoimilk?

- Bộ Y tế nay công bố sản phẩm đó an toàn, nhưng nếu DN tiếp tục sử dụng các nguyên liệu không an toàn, thì DN đó phải chịu trách nhiệm về chất lượng sản phẩm của mình. Theo quy định, sản phẩm được sản xuất ra phải đúng với sản phẩm đã công bố chất lượng tại cơ quan quản lý. Về phía các cơ quan quản lý, phải thường xuyên lấy mẫu đang lưu thông trên thị trường để kiểm định lại chất lượng.

- Quan điểm của Bộ Y tế như thế nào trước các đơn kiện của nông dân nuôi bò sữa?

- Ngành y tế hết sức đồng cảm, chia sẻ khó khăn của nông dân. Chúng tôi biết giá sữa lên xuống không phải do melamine, mà trước đó đã có nhiều đợt tăng - giảm giá. Giá cả hàng hoá phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Người nông dân nuôi bò sữa ở Vĩnh Phúc kiện Bộ Y tế thì việc đầu tiên là cơ quan thụ lý hồ sơ (toà án) có trách nhiệm xác minh nguyên nhân từ đâu. Đến giờ này, Bộ Y tế khẳng định chưa bao giờ công bố sản phẩm sữa tươi của nông dân VN nhiễm melamine.

Tại thời điểm nóng bỏng nhất của "cơn bão" melamine, ngày 18.10, Bộ Y tế cùng Tổ chức Y tế thế giới ra thông cáo nhấn mạnh, không phải tất cả các loại sữa trên thị trường VN nhiễm melamine. Bộ Y tế không hề làm ảnh hưởng đến nguồn sữa từ chăn nuôi ở VN. Phán quyết cuối cùng về việc này sẽ do toà án quyết định.

- Dư luận cho rằng, Bộ Y tế đang có động thái "xoa dịu" bằng các chuyến viếng thăm các cơ sở sản xuất sữa và thừa nhận có sai sót về kỹ thuật. Ý kiến của ông về vấn đề này thế nào?

- Nói như thế là không đúng. Nếu DN có sai phạm, cơ quan quản lý có hình thức xử lý. Khi DN có cải tiến, khắc phục sai phạm, cơ quan quản lý hỗ trợ về kỹ thuật, thủ tục hành chính để DN phát triển. Đó không thể nói là có chuyện "xoa dịu". Còn nói hệ thống máy móc kiểm nghiệm của Bộ Y tế không đảm bảo chất lượng là chưa đúng. Chỉ có thể có sai số nhỏ, chứ không thể nói không thành có được.

Bộ Y tế thừa nhận công bố sai 1 sản phẩm sữa. Sữa Non Dairy Creamr (Thái Lan) không nhiễm melamine đã bị công bố có nhiễm melamine. Do sơ suất trong phân tích, quy trình kiểm tra thiếu cẩn thận và đã quá vội vàng công bố thông tin với báo chí về sản phẩm Non Dairy Creamr bị nhiễm melamine với hàm lượng 0,104ppm, Bộ Y tế đã ra quyết định đình chỉ lưu hành sản phẩm.

Sau đó, Cty cổ phần hoá chất Á Châu đã khiếu nại vì chính cơ quan giám định quốc gia Thái Lan xác định không có melamine trong sản phẩm và một số trung tâm kiểm nghiệm của VN cũng trả lời là không nhiễm melamine.

Bộ Y tế đã tiến hành lấy mẫu lại và gửi đến các phòng kiểm nghiệm để tái kiểm, kết quả là sản phẩm không nhiễm melamine. Sau đó, Bộ Y tế đã ra quyết định huỷ bỏ các quyết định đã đình chỉ lưu hành sản phẩm do sai sót và chính thức cho phép sản phẩm được lưu hành trở lại trên thị trường.

Ngọc Phương