Bài học “tiểu nông”

Năm ngoái, khi gặp giám đốc một công ty chế biến mía đường, tôi đề cập đến chuyện doanh nghiệp có thể đầu tư kết cấu hạ tầng, cơ giới hóa sản xuất, ổn định vùng nguyên liệu? Câu trả lời là “chưa thể”. Lý do không phải vì doanh nghiệp thiếu tiền, mà là ngại kiểu làm ăn thiếu nhất quán của nông dân! Đầu tư vào rồi, thích thì họ bán cho mình, không thích là bán cho doanh nghiệp khác. Thiệt hại thuộc về “cái anh” mất tiền đầu tư!

Chuyện thiếu nhất quán của nông dân lại xảy ra trên thị trường chăn nuôi bò sữa. Mấy trăm hộ dân bị “ế sữa” nguyên liệu vừa qua ở xã Phù Đổng (Hà Nội) vốn là khách hàng truyền thống của Công ty sữa Vinamilk. Vậy mà, theo cách nói của đại diện doanh nghiệp, các hộ nông dân đã không trung thành trong làm ăn. Cuối năm 2008, thấy giá bán cho Vinamilk thấp hơn, “chủ bồn” (đại lý thu mua) và hàng trăm hộ chăn nuôi quyết định chia tay để tìm đến công ty khác, giá bán cao hơn! Cơn bão sữa nhiễm milamine đã làm cho một số công ty giảm sản lượng, giá thấp, trong khi sữa Vinamilk không nhiễm, giá vẫn rất cao. Hàng trăm nông dân ngậm ngùi nhìn đàn bò căng sữa mà tiếc Vinamilk… Rất may là nhờ có sự can thiệp kịp thời của ngành chức năng, Vinamilk thiện chí quay trở lại, dang tay chia sẻ khó khăn với những hộ chăn nuôi… không “chung thủy” với mình!

Vấn đề “mía đắng” hay câu chuyện “bò sữa” chỉ là những mảnh ghép nhỏ, là bề nổi của những tiểu tiết bi hài về lối làm ăn còn tuỳ tiện, đơn giản, thiếu nhất quán của nông dân! Một người dân xã Phù Đổng thật thà thừa nhận: “Chúng tôi không biết công ty nào mua, cứ thấy “chủ bồn” trả được giá là bán”. Cũng phải thông cảm với cái lý của họ, hàng hóa làm ra, cứ ai trả giá cao thì bán. Thế nhưng, qua vụ việc “sữa ế”, nhiều người mới nhận thấy những lỗ hổng trong xây dựng nền sản xuất nông nghiệp hiện đại. Sẽ rất khó có “đại chăn nuôi”, “đại bò sữa” nếu chúng ta không khắc phục được lối làm việc tiểu nông, xưa cũ, được chăng hay chớ, thể hiện qua hệ thống cung tiêu sản phẩm lờ mờ, thất thường, thiếu khoa học. Người sản xuất không rõ nguồn cung đi đâu, không được ký hợp đồng trực tiếp. Những “chủ bồn” cát cứ từng thôn, xã. Giá cả và việc bán cho ai thường căn cứ vào những so sánh thiệt hơn nhất thời, chưa có sự ràng buộc mang tính pháp lý giữa các bên. Việc khen thưởng, xử phạt cũng chưa rành mạch, công minh và làm đến nơi đến chốn. Câu chuyện bò sữa cũng phản ánh một thực tế, các cơ quan chức năng còn lúng túng trong xây dựng, xác lập, hoạch định chiến lược từng ngành hàng, hoàn thiện hệ thống văn bản, bổ sung chế tài ràng buộc doanh nghiệp, đại lý thu mua, các “chủ bồn” và người nông dân trong mua, bán sản phẩm.

Thay đổi từ cách làm ăn theo kiểu “tiểu nông” (nhỏ lẻ, nhất thời, tùy tiện), sang phương thức ký kết hợp đồng lâu dài, bình đẳng, nghiêm túc, có sự ràng buộc chặt chẽ giữa các bên là điều cần thiết và là xu thế làm ăn mới, khoa học, tất yếu của nông dân thời hội nhập.

LÊ THIẾT HÙNG

Các tin mới:

Các tin năm 2014

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007 | 2006: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364