Sản xuất trái cây theo tiêu chuẩn chất lượng toàn cầu: Chuyện xứ vú sữa Lò Rèn

Nguồn tin: Sài Gòn tiếp thị, 07/03/2009
Ngày cập nhật: 10/3/2009

Thị trường trong nước không tiêu thụ hết lượng trái cây của ĐBSCL, chỉ còn mỗi lối thoát là xuất khẩu. Muốn vậy, nhiều cơ quan xúc tiến các tỉnh đã tư vấn giúp nông dân áp dụng quy trình sản xuất theo chuẩn Global G.A.P đưa trái cây đến những thị trường xa

Buổi sáng, chợ trái cây đầu mối Vĩnh Kim đông nghẹt. Đang vào mùa thu hoạch vú sữa Lò Rèn, một loại trái cây đặc sản được trồng trải dài trên diện tích hơn 2.500ha của 13 xã thuộc huyện Châu Thành, Tiền Giang, sản lượng hơn 30.000 tấn/năm. Ông Mười Đông (Lê Văn Đông), chủ vườn ở ấp Long Trị, xã Bàn Long, vừa dừng chiếc xe gắn máy chở hai giỏ vú sữa to đùng thì thương lái nhao nhao xúm lại xem hàng, ra giá. Ông Mười vừa cười vừa nói: “Không bán, đây là vú sữa Global G.A.P, tui giao cho hợp tác xã”. Rồi ông khệ nệ chuyển hai giỏ trái vào trụ sở hợp tác xã (HTX) vú sữa lò rèn Vĩnh Kim, nơi đang có hàng chục nhà vườn khác chờ bán hàng cho HTX.

“Cảm giác nhà nông hiện đại”

Ông Mười Đông là một trong 130 nhà vườn của xứ vú sữa Lò Rèn đang áp dụng quy trình canh tác theo tiêu chuẩn Global G.A.P. Năm 2008, ông Đông nghe HTX vận động nhà vườn áp dụng quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn Global G.A.P, bán được với giá cao và có thể đưa đi xuất khẩu, nên tìm tới xem thử. Nhưng khi biết trồng vú sữa Global G.A.P nhà vườn buộc phải thực hiện hơn 230 tiêu chí kỹ thuật thì ông Đông dội ngược. “Chỉ riêng việc bắt buộc nhà vườn phải ghi chép tỉ mỉ nhật ký canh tác, ngày nào bón phân, bón bao nhiêu, bón loại phân gì, phun loại thuốc gì, liều lượng ra sao… tôi nghe đã ngán”, ông Đông cười, nói. Nhưng, nhìn những giỏ vú sữa của 19 nhà vườn đầu tiên áp dụng quy trình canh tác Global G.A.P trái nào trái nấy to tròn đều, da căng mọng bóng láng, bán cho HTX đưa vào các siêu thị và xuất khẩu với giá cao hơn giá thị trường 20%, trong khi quá trình canh tác giảm được tới 40% chi phí, ông Đông đâm mê.

“Tôi nghĩ, những nhà vườn khác làm được thì mình phải làm được. Xây nhà vệ sinh tự hoại, không cho gia súc gia cầm vào vườn cây, xây dựng ao lắng để trữ nước tưới, tỉa bớt trái để đạt độ đồng đều và dễ chăm sóc, bao trái, theo dõi cách ly thuốc bảo vệ thực vật trước khi thu hoạch… làm riết rồi cũng quen”, ông Đông nói.

Ông Ngô Văn Cầu, chủ vườn vú sữa Global G.A.P rộng 7.000m2, cho biết từ khi áp dụng quy trình canh tác mới, tuy bận bịu hơn nhưng ông nhận ra một điều: vườn tược sạch sẽ, chất lượng và giá trị sản phẩm nâng lên rõ rệt, có cảm giác mình trở thành… nhà nông hiện đại.

… khó nhân rộng

Từ bảy hécta vú sữa áp dụng quy trình canh tác Global G.A.P ban đầu (được tổ chức Hợp tác kỹ thuật Đức công nhận tháng 4.2007), hiện nay xứ vú sữa Lò Rèn Tiền Giang đã có hơn 50ha đạt tiêu chuẩn. Trái vú sữa Lò Rèn đặc sản đã có mặt ở nhiều siêu thị từ nam chí bắc, đã được HTX và trung tâm Xúc tiến thương mại Tiền Giang đưa đi chào hàng ở 10 quốc gia thuộc châu Á, châu Âu, châu Mỹ. Vụ thu hoạch năm 2008, trái vú sữa Lò Rèn của Tiền Giang đã đều đặn xuất sang thị trường Nga mỗi tuần 1.000kg. Hôm đầu tháng 3.2009, một phái đoàn của Mỹ đã trực tiếp đến xứ vú sữa tìm hiểu thực tế canh tác theo tiêu chuẩn Global G.A.P, nhìn nhận loại trái đặc sản này có đầy đủ tiêu chuẩn nhập hàng vào thị trường Mỹ, với điều kiện phải cải tiến khâu đóng gói, bao bì. Nhưng ông Nguyễn Văn Ngàn, chủ nhiệm HTX vú sữa Lò Rèn Vĩnh Kim, cho biết hiện nay HTX vẫn chưa dám nhận đơn đặt hàng xuất khẩu với số lượng lớn, bởi diện tích canh tác và sản lượng trái đạt tiêu chuẩn Global G.A.P quá ít so với nhu cầu của khách hàng.

“Chúng tôi dự kiến trong năm 2009 sẽ tiếp tục mở rộng thêm 60ha áp dụng quy trình canh tác theo tiêu chuẩn Global G.A.P để tăng sản lượng trái xuất khẩu. Nhưng đa số chủ vườn từ chối”, ông Ngàn cho biết. Theo ông Lê Văn Sơn, phó chủ nhiệm HTX, lý do chủ yếu khiến nhà vườn từ chối tham gia là họ cho rằng canh tác theo quy trình quá nhiêu khê. “Việc bán sản phẩm, họ cũng chê chúng tôi rườm rà vì khi bán, chủ vườn bắt buộc phải mang theo sổ nhật ký canh tác để đối chiếu”, ông Sơn nói.

Còn theo ông Mười Đông, HTX chưa đủ sức thuyết phục nhà vườn mở rộng diện tích, vì năng lực thu mua yếu do ít vốn, không có kho vựa hiện đại để trữ hàng, phân loại, đóng gói, không đủ khả năng cạnh tranh với các doanh nghiệp tư nhân. Ông Ngô Văn Cầu nói, khi vận động nhà vườn, HTX hứa sẽ thu mua toàn bộ, nhưng hiện nay chỉ mua trái loại một, trái loại hai, ba phải bán chợ, nên khó thuyết phục chủ vườn.

Chứng nhận đạt tiêu chuẩn Global G.A.P chỉ có giá trị trong một năm. Nếu không có nguồn tiêu thụ ổn định với giá cả hợp lý, chắc chắn nhà vườn sẽ không tiếp tục thực hiện các tiêu chí canh tác của Global G.A.P, khi đó phía cấp giấy chứng nhận sẽ không tiếp tục công nhận. Tất cả phải làm lại từ đầu trong khi chi phí kiểm tra, khảo sát, cấp giấy chứng nhận khá cao, bản thân HTX không đủ sức đảm đương.

Hùng Anh