Để khuyến nông thực sự là cầu nối giữa khoa học và sản xuất tại Quảng Ninh

Nguồn tin: Báo Quảng Ninh, 15/04/2009
Ngày cập nhật: 16/4/2009

Kể từ khi có Nghị định 13/CP về công tác khuyến nông của Chính phủ, hệ thống tổ chức khuyến nông được hình thành và từng bước củng cố cả về số lượng và chất lượng. Toàn tỉnh Quảng Ninh hiện có 3 Trung tâm, 6 trạm khuyến nông và trên 150 cán bộ khuyến nông viên cơ sở. Mặc dù đã được củng cố nhưng đội ngũ cán bộ làm công tác khuyến nông hiện còn thiếu và yếu về nghiệp vụ chuyên môn. Đội ngũ cán bộ khuyến nông cơ sở - những người trực tiếp gần dân, “cầm tay chỉ việc” chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật cho nông dân chỉ có khoảng 20 người có trình độ đại học, 70 người có trình độ trung cấp còn lại là những nông dân có kinh nghiệm sản xuất tham gia làm công tác khuyến nông.

Sở dĩ công tác khuyến nông nhiều năm qua không thu hút được đội ngũ cán bộ kỹ thuật tham gia do mức thù lao quá thấp, trung bình từ 100.000 - 160.000 đồng/ người/tháng. Chính vì không đủ cán bộ khuyến nông cơ sở nên nhiều nơi nông dân chưa có cơ hội được tiếp nhận những thông tin khoa học kỹ thuật, phương thức canh tác mới hiệu quả. Trong khi cán bộ thiếu, yếu thì kinh phí đầu tư cho công tác khuyến nông quá ít. Các mô hình khuyến lâm trung bình một năm được đầu tư khoảng 120 triệu đồng, với số kinh phí này chỉ đủ để triển khai 3 mô hình ở 3 xã miền núi. Mô hình khuyến nông thì trung bình mỗi huyện, thị xã, thành phố được đầu tư 2 triệu đồng/năm, với số tiền này thì 1 năm 2 huyện mới xây dựng được 1 mô hình, thậm chí 3-4 huyện mới xây dựng được 1 mô hình. Chính vì kinh phí ít nên mô hình trình diễn xây dựng ngay tại các địa phương không nhiều trong khi đó tâm lý của người nông dân là “trăm nghe không bằng một thấy” nên mặc dù mô hình thành công ở địa phương này nhưng nhân rộng ra địa phương khác rất khó.

Nông dân xã Nguyễn Huệ (Đông Triều) đưa máy móc vào sản xuất nông nghiệp. Ảnh: PV

Trong khi người làm công tác khuyến nông thiếu, thù lao hỗ trợ hạn hẹp thì việc tổ chức hệ thống để hoạt động lại quá bất cập, chưa đồng nhất có huyện gọi là Trạm Khuyến nông, có huyện lại là Trung tâm Khuyến nông. Trạm khuyến nông có địa phương thuộc phòng NN&PTNT, có địa phương lại trực thuộc UBND huyện nên công tác chỉ đạo không chặt chẽ, sát sao, kịp thời. Toàn tỉnh hiện còn 6 địa phương chưa có trạm khuyến nông, chỉ có 1 đồng chí phó phòng NN&PTNT phụ trách. Do không có sự phân định rõ ràng nên khuyến nông được coi như một công việc sự vụ, không có cán bộ kỹ thuật chuyên trách. Để chuyển sang nền sản xuất nông nghiệp hàng hoá người nông dân không thể tự giải quyết những vấn đề nảy sinh trong quá trình sản xuất, nhiều hộ nông dân đã tự tìm đến các tổ chức nghiên cứu, các nhà khoa học và cơ quan quản lý nông nghiệp yêu cầu giúp đỡ cho hoạt động sản xuất của mình. Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay, trước xu thế tất yếu của hội nhập kinh tế quốc tế, yêu cầu phải đổi mới, CNH-HĐH nông nghiệp, nông thôn đòi hỏi phải có nhiều các mô hình khuyến nông công nghệ cao. Không chỉ đơn giản là việc nâng cao năng suất, hiệu quả kinh tế mà còn là bước tạo tiền đề cơ bản, quan trọng cho sự hội nhập vững chắc của nông nghiệp, nâng cao sức cạnh tranh của nông sản hàng hoá ngay tại thị trường trong nước cũng như ra thị trường thế giới. Đây là một trong những yếu tố quan trọng để thực hiện thắng lợi Nghị quyết Trung ương 7 về nông nghiệp - nông dân - nông thôn. Tuy nhiên, khái niệm xây dựng mô hình khuyến nông “công nghệ cao” chưa được các địa phương quan tâm và dành nguồn kinh phí đầu tư xứng đáng, phần lớn hoạt động các mô hình khuyến nông mới chỉ dừng lại ở việc tư vấn cho các trang trại, gia trại. Thực tế triển khai thực hiện Đề án CNH-HĐH nông nghiệp nông thôn ở 2 huyện Hải Hà và Đông Triều cho thấy nếu không đưa được tiến bộ khoa học đến với bà con nông dân thì việc thay đổi nhận thức trong tập quán canh tác sẽ rất khó và như vậy CNH-HĐH không thể thành công được. Muốn làm được việc này cần có đội ngũ cán bộ khuyến nông đủ mạnh, những người trực tiếp hàng ngày “cầm tay chỉ việc” cho nông dân biết ứng dụng những tiến bộ của khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Để làm được những việc này cần tiến hành kiện toàn lại hệ thống khuyến nông từ cấp tỉnh đến cơ sở theo đúng tinh thần Nghị định 56/CP của Chính phủ về khuyến nông, khuyến ngư, sao cho mỗi xã phải có một cán bộ khuyến nông. Có làm được như vậy thì hoạt động khuyến nông mới thực sự là cầu nối giữa khoa học và sản xuất.

Lan Ngọc