Ngành cơ khí nông nghiệp còn lạc hậu

Nguồn tin: Sài Gòn Giải Phóng, 24/09/2009
Ngày cập nhật: 24/9/2009

Dù Thủ tướng đã có quyết định hỗ trợ lãi suất 4% cho các hộ nông dân vay vốn mua sắm máy móc, thiết bị, vật tư phục vụ sản xuất nông nghiệp theo chính sách “kích cầu nông nghiệp”… nhưng khi việc triển khai còn khá chậm do thủ tục thì mới thấy là ngành cơ khí nông nghiệp quá lạc hậu.

Bao giờ nông ngư cụ Việt Nam đáp ứng nhu cầu của nông dân trong nước? Ảnh: C.T.V.

Nông dân khó tìm hàng “made in Việt Nam”

Theo quy định, người nông dân phải mua sắm các loại máy móc, sản phẩm cơ khí trong nước sản xuất mới được hỗ trợ lãi suất thì hiện nông dân tìm mỏi mắt cũng không đâu có, cuối cùng vẫn phải “xài” hàng của Trung Quốc và không được hỗ trợ đồng nào!

Theo Ngân hàng NN - PTNT Việt Nam, hiện nay nhu cầu về mua máy móc, sản phẩm cơ khí, thiết bị phục vụ sản xuất, chế biến nông nghiệp của nông dân là rất cao, chiếm gần 80% nhu cầu. Trong khi nhu cầu vay vốn để mua vật liệu xây dựng, làm nhà ở của người nông dân chỉ chiếm khoảng 18%, còn lại hơn 2% nhu cầu là vay mua vật tư sản xuất nông nghiệp.

Thế nhưng theo Bộ NN - PTNT, hầu như nông dân hiện nay khá khó khăn trong việc tìm kiếm nguồn vốn để mua sắm các thiết bị, máy móc cơ khí nông nghiệp do tỷ lệ nội địa hóa của các sản phẩm không cao, các địa chỉ bày bán các sản phẩm “made in Việt Nam” cũng không có nhiều, trong khi sản phẩm máy cơ khí của Trung Quốc thì tràn ngập trên thị trường.

Thêm nữa, các loại máy cơ khí nông nghiệp mà chúng ta đang bày bán thì công nghệ lại quá lạc hậu, công suất nhỏ trong khi giá bán lại cao hơn so với một số chủng loại máy của Trung Quốc. Đó cũng chính là nguyên nhân tại sao máy móc cơ khí nước ngoài cứ đua nhau tràn vào thị trường Việt Nam và được bà con chấp nhận.

Ông Chu Văn Thiện, Phó Viện trưởng Viện Cơ điện nông nghiệp và công nghệ sau thu hoạch, nhận định, mặc dù nhu cầu sử dụng máy móc phục vụ nông nghiệp của Việt Nam hiện đang rất lớn do quá trình cơ giới hóa nông nghiệp diễn ra mạnh nhưng hoạt động sản xuất máy nông nghiệp, nông cụ ở trong nước lại chậm phát triển, lạc hậu, chủng loại máy móc nghèo nàn.

Ông Thiện thí dụ, loại máy gặt đập liên hợp hiện nay đang được bà con săn mua, cả nước đều phải sử dụng nhưng ra thị trường thì tới 90% là máy của nước ngoài. Tương tự, máy sấy nông sản cũng chỉ đáp ứng được khoảng 30% nhu cầu, nhưng cũng dừng lại ở mức độ đơn giản, chỉ là sấy khô, nếu để đảm bảo chất lượng cao cho xuất khẩu thì chưa đạt.

Doanh nghiệp thờ ơ

Lý giải nguyên nhân các doanh nghiệp ở trong nước không hào hứng với việc đầu tư, cải tiến hoạt động sản xuất và đa dạng hóa máy móc cơ khí nông nghiệp, ông Chu Văn Thiện cho rằng một trong những nguyên nhân chính là do sản xuất máy móc nông nghiệp có lợi nhuận thấp so với sản xuất máy móc phục vụ các lĩnh vực khác.

Đồng tình với quan điểm trên, ông Hoàng Thọ Xuân, Vụ trưởng Vụ Chính sách thị trường trong nước (Bộ Công thương), bức xúc: “Máy móc phục vụ nông nghiệp hiện nay hầu như là máy Trung Quốc bởi giá rẻ hơn”.

Ông Lê Phấn Hải, Phó trưởng Phòng Thị trường và kinh doanh, Tổng công ty Máy động lực và nông nghiệp (VEAM), cũng thừa nhận, trước kia VEAM có 12 đơn vị cùng sản xuất cơ khí- trong đó có đơn vị đứng đầu về sản xuất máy móc nông nghiệp như Công ty Phụ tùng số 1 Sông Công (Thái Nguyên) nhưng đến nay, 8 đơn vị đã chuyển sang cổ phần hóa và giảm dần tỷ lệ các loại máy móc nông nghiệp. Nhiều doanh nghiệp đã chuyển sang sản xuất phụ tùng ôtô, xe máy cho các hãng như Honda, Toyota… Hơn nữa, bản thân các doanh nghiệp cũng không chú trọng đầu tư công nghệ.

Nông dân rất cần cơ giới hóa sản xuất nông nghiệp nên cũng muốn được vay vốn để mua sắm nhiều máy móc tốt, giá rẻ. Nhưng do thị trường nội địa không có nhiều chủng loại máy, công nghệ, thiệt bị lạc hậu, nên không thể nào vay được vốn theo chính sách kích cầu. Họ quay sang mua các loại máy móc của nước ngoài và các doanh nghiệp sản xuất máy móc cơ khí trong nước còn sót lại cũng khó tiêu thụ sản phẩm.

Theo các chuyên gia, Chính phủ nên cho lùi thời hạn giải ngân, thực hiện hỗ trợ lãi suất vay vốn mua sắm máy móc, thiết bị nông nghiệp. Đồng thời nghiên cứu, đưa ra cơ chế, chính sách rõ ràng, hấp dẫn để thúc đẩy các doanh nghiệp đầu tư mạnh cho sản xuất máy móc cơ khí nông nghiệp.

Văn Phúc Hậu