Phát triển vùng chuyên canh đặc sản ở Sóc Trăng

Nguồn tin: Nhân Dân, 24/09/2009
Ngày cập nhật: 25/9/2009

Là tỉnh ven biển, Sóc Trăng có đến 73,2% diện tích đất sản xuất nông nghiệp bị nhiễm phèn, mặn. Tuy nhiên, đây lại là tiềm năng giúp cho tỉnh này phát triển những vùng chuyên canh nông sản đặc sản mang lại hiệu quả kinh tế cao. Những sản phẩm như lúa thơm ST, hành tím Vĩnh Châu, bưởi Năm roi Kế Thành... đã trở nên hấp dẫn đối với các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản cũng như người tiêu dùng trong và ngoài nước.

Hiệu quả từ những vùng chuyên canh

Trước đây, Sóc Trăng được xem là tỉnh nghèo nhất đồng bằng sông Cửu Long. Sản xuất lúa độc canh, mỗi năm một vụ năng suất thấp, tổng sản lượng chỉ đạt khoảng 800 nghìn tấn lúa/năm. Khoảng mười năm trở lại đây, bằng các nguồn lực của Nhà nước và huy động trong nhân dân, tỉnh đầu tư xây dựng hệ thống thủy lợi khá hoàn chỉnh, phục vụ có hiệu quả sản xuất nông nghiệp, đưa sản lượng lúa đạt 1,5 đến 1,6 triệu tấn/năm, trong đó năm 2008 đạt 1,7 triệu tấn lúa. Không chỉ chú trọng nâng cao chất lượng giống lúa, tỉnh đầu tư, phát triển những vùng chuyên canh lúa thơm đặc sản, năng suất cao, phù hợp điều kiện thổ nhưỡng, sinh thái. Những cán bộ, kỹ sư nông nghiệp địa phương tích cực phối hợp Viện Lúa đồng bằng sông Cửu Long, Trường đại học Cần Thơ thực hiện thành công đề tài lai tạo, đột biến, duy trì và thanh lọc các giống lúa thơm ST để đưa vào sản xuất. ST1, ST3, ST5, ST10... là những giống lúa thơm chủ lực và đặc sắc nhất của Sóc Trăng. Hiện nay, diện tích sản xuất giống lúa thơm ST hai vụ/năm lên đến gần 40 nghìn ha, chủ yếu tập trung ở vùng nhiễm phèn, mặn mà vẫn đạt năng suất từ 6,5 đến 7 tấn/ha. Ðây là nét đặc thù và lợi thế lớn nhất của nghề trồng lúa ở Sóc Trăng. Bởi lẽ, gạo ST của Sóc Trăng không chỉ có mùi thơm đặc trưng mà cơm có vị ngọt, mềm, dẻo và có giá trị kinh tế cao được thị trường trong và ngoài nước ưa chuộng, với giá bán trên thị trường 15.000 - 16.000 đồng/kg.

Chúng tôi đến xã Liêu Tú, huyện Long Phú khi nơi đây đang thu hoạch lúa hè thu. Tại khu ruộng năm ha lúa thơm ST3 của gia đình ông Cao Xiên, những người thu mua lúa cho biết, lợi nhuận từ trồng lúa thơm ST cao gấp hai lần so với trồng lúa thường, luôn bảo đảm cho người trồng lúa có lãi hơn 40%. Tại thời điểm này, gạo thơm đặc sản ST Sóc Trăng vẫn không đáp ứng đủ nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Phát triển quy hoạch vùng chuyên canh sản xuất lúa thơm đặc sản xuất khẩu chất lượng cao cùng với việc áp dụng quy trình sản xuất nông nghiệp sạch không chỉ nâng cao thu nhập cho nông dân mà còn góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh cho hạt gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Ngoài sản phẩm lúa thơm ST, huyện Vĩnh Châu còn nổi tiếng về sản phẩm hành tím. Cây hành tím có mặt trên đất giồng cát này đã hơn trăm năm nay và luôn được người dân địa phương bảo tồn giống nên vẫn giữ được chất lượng, hương liệu riêng. Hằng năm, nông dân Vĩnh Châu sản xuất khoảng bốn nghìn ha hành tím, sản lượng hơn 80 nghìn tấn. Dù thị trường qua nhiều lần biến động, nhưng người dân vùng ven biển Vĩnh Châu vẫn giữ vững cây hành tím truyền thống. Ðể giữ được chất lượng hành tím Vĩnh Châu, người dân sản xuất theo quy trình khép kín, từ khâu làm đất đến chọn giống, chăm sóc. Nhờ sinh trưởng trong điều kiện thời tiết đặc biệt ở vùng đất cát ven biển này, củ hành có mầu tím than, múi đều và thơm ngon. Nói đến hành tím Vĩnh Châu, người tiêu dùng nghĩ ngay đến hương liệu cay nồng - một mùi vị đặc trưng. Ðặc biệt, hành tím Vĩnh Châu hiện giờ đã có thương hiệu, tạo thuận lợi cho người dân yên tâm sản xuất cũng như tiêu thụ sản phẩm. Ngày càng có nhiều doanh nghiệp tìm đến Vĩnh Châu thu mua, xuất khẩu hành tím sang các nước Ðông - Nam Á. Ông Trịnh Ðức Vinh, một doanh nghiệp xuất khẩu hành tím khẳng định: "Trong các mặt hàng hành trên thị trường thế giới, ở Việt Nam chỉ có hành tím Vĩnh Châu mới đủ sức cạnh tranh về chất lượng và giá cả, bởi hành tím Vĩnh Châu có mầu sắc đẹp, hương vị cay nồng đặc trưng không thể lẫn với các loại hành khác, lại bảo quản tự nhiên được lâu".

Bên cạnh cây hành tím, gần đây một số cây màu khác như khoai lang, đậu, bắp giống Nhật Bản, ớt, cà tím, nấm rơm... cũng bén rễ và hình thành những vùng sản xuất tập trung trên đồng đất Liêu Tú (Long Phú), Ba Trinh (Kế Sách), Vĩnh Biên, Vĩnh Qưới (Ngã Năm). Phó Chủ nhiệm HTX nông nghiệp Thiều Văn Chỏi (xã Ba Trinh) Nguyễn Thanh Hưng cho biết: Năm nay, HTX không sản xuất lúa xuân hè mà hợp đồng với Nhà máy An San trồng 40 ha khoai lang giống Nhật Bản. Tuy mới trồng lần đầu, nhưng nhờ áp dụng đúng quy trình kỹ thuật canh tác nên năng suất bình quân đạt khá cao từ 30 đến 35 tấn/ha/vụ, với giá 3.000 - 3.200 đồng/kg, HTX thu về khoảng ba tỷ đồng, trừ chi phí đầu tư còn lời hơn một tỷ đồng. Tính ra, mỗi hộ dân lãi gần 80 triệu đồng.

Ðể nghề nông phát triển bền vững

Nằm ven bờ sông Hậu, huyện Kế Sách có nguồn nước ngọt quanh năm nên phát triển nhiều loại cây quả đặc sản. Bưởi Năm Roi xã Kế Thành là một thương hiệu nổi tiếng. HTX chuyên canh bưởi Năm Roi Kế Thành hiện đang vào vụ thu hoạch, với năng suất bưởi vụ này đạt hơn một tấn/công và giá bưởi bình quân 6.000 - 6.500 đồng/kg. Trước đó, ở vụ bưởi trái mùa, nhà vườn Kế Sách nói chung và HTX bưởi Năm roi Kế Thành nói riêng trúng đậm cả về năng suất và giá. Hiện nay, bước vào thu hoạch rộ, giá bưởi vẫn đang rất ổn định do nhu cầu thị trường tăng. Theo ông Ðặng Văn Nám, Chủ nhiệm HTX bưởi Năm Roi Kế Thành, ba vụ bưởi trong năm 2009, ước năng suất bình quân mỗi công bưởi loại 4 - 6 năm tuổi khoảng năm tấn quả. Những vườn bưởi từ bảy năm tuổi trở lên sẽ cho năng suất cao hơn. Với thời giá hiện nay, mỗi công bưởi Năm Roi cho thu nhập hằng năm khoảng 40 triệu đồng, trừ chi phí vẫn còn lãi gần 30 triệu đồng. Tuy nhiên, do sản xuất thiếu tập trung, nhỏ lẻ và chưa theo đúng quy trình kỹ thuật, chưa quản lý tốt dịch bệnh nên chất lượng bưởi Năm Roi đạt tiêu chuẩn xuất khẩu còn thấp. Khắc phục tình trạng này, các nhà vườn Kế Sách đang chuyển đổi theo hướng phát triển vườn cây đặc sản. Trong tổng số 13.480 ha cây ăn quả của huyện, hiện có 8.550 ha loại cây đặc sản, trong đó bưởi Năm Roi chiếm 4.169 ha. Từ năm 2006 đến nay, ngành nông nghiệp Sóc Trăng kết hợp Viện Cây ăn quả miền nam chuyển giao 370 nghìn cây giống chất lượng cao cho nhà vườn thuộc 12 xã, thị trấn.

Ðồng chí Huỳnh Thành Hiệp, Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng cho biết, toàn tỉnh có 205.748 ha đất sản xuất nông nghiệp. Ðịnh hướng của tỉnh là tập trung mọi nguồn lực để phát triển những vùng chuyên canh nông sản đặc sản, với năng suất, chất lượng cao. Nâng sản xuất nông nghiệp đến trình độ chuyên môn, hướng đến nền nông nghiệp an toàn, sản phẩm sạch, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng. Trước mắt, ưu tiên phát triển cây lúa thơm, cây màu đặc sản và vườn cây ăn quả. Ðể khai thác lợi thế này, tỉnh quy hoạch vùng chuyên canh sản xuất lúa thơm đặc sản xuất khẩu ở các huyện Ngã Năm, Thạnh Trị, Mỹ Xuyên, Vĩnh Châu, Long Phú, phấn đấu nâng diện tích lên 50 nghìn ha vào năm 2010 và 100 nghìn ha vào năm 2020. Trên cơ sở quy hoạch vùng sản xuất ổn định, tỉnh sẽ đầu tư kinh phí thỏa đáng cho chọn lọc giống, kỹ thuật canh tác, thu hoạch, bảo quản để nông dân yên tâm sản xuất. Khuyến khích một bộ phận nông dân chuyên trồng lúa thơm, có giá trị cao để xuất khẩu và tiêu thụ trên thị trường. Ðồng thời đẩy mạnh xúc tiến thương mại để quảng bá thương hiệu sản phẩm. Ngoài ra, tỉnh tiếp tục đầu tư hoàn chỉnh hệ thống thủy lợi, đường giao thông, hỗ trợ vốn và phân vùng chuyên canh sản xuất tập trung với quy mô lớn cũng như tìm kiếm thị trường tiêu thụ cho các loại sản phẩm đặc sản khác. Nhất là đẩy mạnh cải tạo vườn tạp, phát triển các vườn cây ăn quả sử dụng giống mới, giống đặc sản có chọn lọc để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm.