Techmart & Những nhà sáng chế

Nguồn tin: Báo Quảng Nam, 21/07/2011
Ngày cập nhật: 22/7/2011

Đến với Chợ Công nghệ và thiết bị vùng Nam Trung Bộ & Tây Nguyên (Techmart Quảng Nam 2011), khách tham quan đã trầm trồ thán phục trước nhiều phát minh, sáng chế giàu tính thiết thực đối với đời sống và sản xuất nông nghiệp. Đáng chú ý hơn khi chủ nhân của các sáng chế lại là học sinh hay nông dân...

Máy cho tôm ăn tự động.

Nhà khoa học “nhí”

Em Lê Kim Hợi (trường THCS Hải Thiện, Hải Lăng, Quảng Trị) rất tự tin khi thuyết trình về mô hình máy sấy lúa - công trình em vừa đoạt giải Ba trong “Hội thi Khoa học & kỹ thuật quốc tế Intel ISEF năm 2011”, được tổ chức tại Thừa Thiên Huế. Hợi cho biết, vùng quê Quảng Trị hằng năm đều bị ảnh hưởng nặng nề bởi mưa lũ, tận mắt chứng kiến cảnh bà con gặt lúa về không hong phơi được, em chợt nảy ra ý định chế tạo một chiếc máy sấy. Từ khi hình thành ý tưởng, ấp ủ đến khi bắt tay vào thực hiện là cả một quá trình dài đối với Hợi. Cấu tạo máy gồm 4 bộ phận: hệ thống tỏa nhiệt, hệ thống quay động cơ và khúc khuỷu, cửa lấy lúa ra vào và hệ thống rơle. Máy hoạt động theo mô hình tự động, nhiệt độ trung bình từ 80 - 120 độ C… Theo tính toán của Hợi, trong 1 lần máy có thể sấy được khoảng 20 - 30 kg. Và với lượng lúa có độ dày 5 cm, nhiệt độ máng nhận được là 120 độ C thì thời gian sấy lúa khoảng 17 phút. “Mô hình đã khá hoàn chỉnh, chỉ còn chờ công đoạn sản xuất. Nếu mô hình của em nhận được sự tài trợ thì vui biết mấy, bởi khi có được kinh phí, chiếc máy sấy lúa của em sẽ đến được với đông đảo bà con nông dân” - Hợi tâm sự.

Nhà khoa học “nhí” Lê Kim Hợi bên mô hình máy sấy lúa.

Chưa hết ngạc nhiên, công nghệ máy lọc bụi tĩnh điện của em Hoàng Công Trung (trường THPT chuyên Lê Quý Đôn, TP. Đông Hà, Quảng Trị) gây thêm không ít bất ngờ. Trung tâm sự: Do nhiều nhà máy, công xưởng, xí nghiệp, khu vực xử lý rác... đang thải ra nhiều khói bụi cùng khí độc hại gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe con người nên hy vọng chiếc máy lọc bụi của em sẽ có ích đối với con người. Hệ thống này có khả năng lọc khí bụi, giảm đáng kể tỷ lệ bụi bẩn, các tạp chất, một số loại khí độc hại trong không khí ở một không gian nhất định. Từ ứng dụng khả năng lọc khí với hiệu điện thế nhất định, tạo ra hệ thống lọc khí bằng các lưới lọc tĩnh điện, tác giả đã tính toán, xây dựng mô hình. Hiệu suất lọc cao nhất khi sử dụng 6 tấm lưới lọc, hiệu điện thế 120V, điện trường tối đa 1,5.103 V/m để đảm bảo không xảy ra sự phóng điện giữa các tấm lưới lọc tích điện. Với việc chế tạo ra máy lọc bụi hoạt động với hiệu điện thế nhỏ, sử dụng an toàn, vận hành đơn giản, giá thành rẻ nhưng hiệu quả cao, sẽ rất tiện ích cho các nhà máy, xí nghiệp có quy mô nhỏ, thậm chí trong các hộ để đảm bảo môi trường an toàn hơn...

“Nhà khoa học” chân đất

Một số sáng chế trong lĩnh vực nuôi trồng thủy sản cũng là điểm nhấn tại chợ, được nhiều nông hộ tìm kiếm, lựa chọn. Có thể kể đến hệ thống cho tôm ăn bằng máy tự động và hệ thống cào bùn bằng cơ giới của ông Nguyễn Tiến (Tam Nghĩa, Núi Thành, Quảng Nam). Trong nuôi tôm nước lợ, thức ăn chiếm từ 60 - 70% chi phí sản xuất. Nhằm giảm giá thành sản xuất và tiết kiệm thời gian lao động, từ những thiết bị đơn giản, ông Tiến đã dày công chế tạo công nghệ trên. Vì dễ sử dụng và đem lại hiệu quả cao cho nuôi tôm thẻ chân trắng thâm canh nên thời gian gần đây, chiếc máy tự động này đã được áp dụng rộng rãi trên địa bàn huyện Núi Thành. Cấu tạo của máy cho tôm ăn tự động gồm 2 phần chính là thùng chứa thức ăn và máng phun thức ăn. Tính chất tự động của máy cho tôm ăn được quy định bởi bộ điều khiển cài đặt thời gian…

Tác giả Văn Đức Quynh bên công trình của mình.

Ngoài máy cho tôm ăn tự động, ông Tiến còn chế tạo ra hệ thống cào bùn bằng máy kéo. Hệ thống này đã phát huy hiệu quả trong việc cải tạo ao nuôi triệt để, đồng thời sử dụng hợp lý lượng bùn ở đáy ao sau khi đã xử lý. Theo tính toán, nếu như cải tạo 1 ha ao nuôi bằng cách thủ công xử lý bùn và gánh lên bờ phải mất khoảng 150 công lao động với hao phí khoảng 17 triệu đồng thì việc áp dụng công nghệ này chỉ phải cần 1 ngày cho 2 lao động và 2kW tiền điện. “Cần gom tất cả bùn trong ao nuôi vào một góc, sau đó dùng máy hút bùn để gom vào ao chứa bùn. Máy không chỉ giúp giảm chi phí sản xuất, tăng hiệu quả cải tạo ao nuôi mà còn loại trừ tối đa các sinh vật gây hại cho tôm nuôi và có thể sử dụng lại bùn sau khi xử lý” - ông Tiến cho biết. Hệ thống cào bùn có cấu tạo gồm máy kéo, hệ thống cào và ròng rọc, được hoạt động dựa trên chuyển động quay của máy kéo để di chuyển cào bùn. Để toàn bộ hệ thống hoạt động hiệu quả, cần phải cố định chặt máy kéo tại bờ ao. Khi cần gạt điều chỉnh trục quay 1 hoạt động, cào sẽ được kéo di chuyển tịnh tiến, theo đó, lớp bùn sẽ được đổ vào hố chứa bùn đã được đào sẵn tại một góc ao nuôi. Tại đây, bùn sẽ được đưa ra ngoài để xử lý lại. Khi cần gạt điều chỉnh trục quay 2 chuyển động, cào sẽ di chuyển theo hướng ngược lại với chiều ban đầu. Để đưa cào đến các vị trí khác nhau trong ao, có thể đổi hướng của máy kéo bằng các ròng rọc dọc theo bờ ao theo hướng thẳng góc với trục quay.

Cũng tại Techmart lần này, hàng loạt máy móc, thiết bị do nông dân Văn Đức Quynh (Hải Phú, Hải Lăng, Quảng Trị) chế tạo được đánh giá cao tại chợ. Nhờ thâm nhập nhiều trong ngành cơ khí và dành nhiều thời gian mày mò nghiên cứu, trong vòng 10 năm, ông Quynh lần lượt cho ra đời 5 chủng loại máy móc, thiết bị phục vụ nhà nông. Đó là máy bóc vỏ hạt dành dành, máy cắt đa năng, máy tách hạt lạc, ngô và thiết bị nâng hạ máy ATM...

BÍCH LIÊN - QUANG VIỆT