Gỡ khó cho nông dân

Nguồn tin: Sài Gòn Giải Phóng, 17/09/2012
Ngày cập nhật: 18/9/2012

Để tháo gỡ khó khăn cho chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản, ngày 8-8, Thủ tướng đã yêu cầu giãn nợ tối đa 24 tháng và hạ lãi suất đối với khoản vốn đã vay; các ngân hàng tiếp tục cho vay mới với lãi suất thị trường thấp nhất (11%) cho các hộ, trang trại, HTX... Sau đó, ngày 20-8, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) có văn bản số 5294/NHNN-TD về việc cho vay phục vụ chăn nuôi, chế biến thịt heo, gia cầm và cá tra.

Theo văn bản này, NHNN yêu cầu 5 ngân hàng gồm: Agribank, BIDV, Vietinbank, Vietcombank và MHB thực hiện cho vay đối với khách hàng là các hộ gia đình, trang trại, hợp tác xã, doanh nghiệp phát triển sản xuất chăn nuôi, giết mổ để cấp đông, chế biến thịt heo, thịt gia cầm, nuôi, chế biến cá tra xuất khẩu.

Theo văn bản trên, NHNN yêu cầu 5 ngân hàng rà soát, đánh giá lại các khoản nợ vay cũ của khách hàng, tính đến ngày 15-8-2012 và điều chỉnh giảm lãi suất với các khoản nợ cũ; giãn nợ tối đa 24 tháng với những trường hợp khách hàng tạm thời gặp khó khăn chưa trả được nợ đúng hạn. Đồng thời, tiếp tục cho vay mới theo cơ chế cho vay thông thường đối với khách hàng có phương án sản xuất, kinh doanh khả thi, với mức lãi suất không quá 11%/năm và không phụ thuộc vào việc khách hàng có dư nợ cũ đã được cơ cấu lại. Chủ trương là vậy, tuy nhiên, đến thời điểm này, hầu như các giải pháp cụ thể hóa chủ trương trên chưa được triển khai rộng rãi.

Nhiều nông dân ở ĐBSCL cho biết, khi đến ngân hàng làm thủ tục vay vốn tái sản xuất, họ đều hỏi về chính sách hỗ trợ lãi suất của nhà nước nhưng chỉ được phía ngân hàng trả lời rằng chưa được cấp có thẩm quyền thông báo để thực hiện cho vay vốn lãi suất thấp. Mặt khác, ngân hàng vẫn còn tồn vốn huy động từ lãi suất cao hơn của người dân, do đó chưa cho vay đại trà với lãi suất thấp. Sau những biến động về thị trường, dịch bệnh, nhiều trang trại, HTX, nông dân nuôi tôm, cá tra, nuôi heo, nuôi gà… đang khánh kiệt vì thiếu vốn; các chủ trang trại, HTX, nông dân đang mong mỏi chính sách của Chính phủ được thực thi để họ vượt qua giai đoạn khó khăn này. Niềm mong mỏi ấy cũng song trùng với nỗi âu lo: Muốn được khoanh nợ, giãn nợ, họ phải làm thủ tục, rồi phải chờ ngân hàng xét duyệt. Đến khi duyệt xong và được vay vốn trở lại, vụ mùa chắc đã qua rồi, bởi nuôi gia súc, gia cầm, cá tra, tôm đều phải theo thời vụ nhất định.

Thực tế không phải khách hàng nào cũng có thể tiếp cận được vốn lãi suất thấp. Ngân hàng cũng phải thủ thế vì vốn cho vay là vốn huy động của dân. Cho nên đã xảy ra nghịch lý: Nếu là khách hàng tốt, khả năng tài chính lành mạnh thì tiếp tục được ngân hàng ưu đãi, cho vay dễ hơn. Còn nếu là hộ nông dân nhỏ lẻ, ít tài sản… thì dễ bị ngân hàng “cho qua”. Có nghĩa, ngân hàng chỉ cho vay khi nhìn thấy khả năng thu nợ từ khách hàng chứ chưa hẳn cứ Nhà nước có chính sách mới thì ngân hàng căn cứ để cho vay. Thêm nữa, đa phần tài sản của các chủ trang trại, HTX, nông dân… đều đã thế chấp, giờ muốn vay vốn mới đã hết tài sản thế chấp. Trong khi đó, việc thế chấp bằng chính sản phẩm nông nghiệp như heo, gà, tôm, cá… hiện nay chưa có tiền lệ và cũng chưa có bảo hiểm, nên ngân hàng không dám cho vay.

Theo thống kê của Bộ NN-PTNT, hiện cả nước chỉ còn khoảng 7.000 trang trại chăn nuôi, giảm 10.000 trang trại so với cuối năm 2011. Nếu không kịp khôi phục, từ nay đến Tết Nguyên đán, cả nước sẽ thiếu thực phẩm trầm trọng. Theo ước tính của Cục Chăn nuôi, hiện có khoảng 3.000 trong tổng số 6.020 trang trại lớn có nhu cầu vay vốn để đáo nợ hoặc vay mới. Trong khi đó, theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), từ đầu tháng 5-2012 đến nay, giá cá tra giống cũng như cá tra nguyên liệu liên tục thấp hơn giá thành sản xuất, dẫn đến tình trạng người nuôi cá thua lỗ kéo dài. Điều này dẫn đến lo ngại sẽ thiếu một lượng lớn cá tra nguyên liệu vào cuối năm nay và đầu năm mới.

Sản xuất nông nghiệp gặp nhiều rủi ro hơn các ngành nghề khác và kim ngạch xuất khẩu chủ lực hiện nay của nước ta vẫn là những sản phẩm nông nghiệp: cá tra, tôm, gạo, trái cây... Trong giai đoạn khủng hoảng kinh tế, nông nghiệp luôn là “bệ đỡ” cho nền kinh tế vượt qua khó khăn. Vì vậy, Bộ NN-PTNT và các ngành chức năng liên quan cần vào cuộc, phối hợp chặt chẽ với các tổ chức tín dụng để tìm cách tháo gỡ, gỡ khó cho nông dân, giúp họ tái sản xuất. Ổn định kinh tế nông nghiệp cũng là góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, thực hiện an sinh xã hội.

TRẦN MINH TRƯỜNG