Chuỗi cung cấp thực phẩm an toàn: Cần mô hình chuẩn

Nguồn tin: Báo Công Thương, 18/11/2012
Ngày cập nhật: 20/11/2012

Rau an toàn chất lượng cao nhưng khó bán vì dân chưa quen dùng

Sản xuất thực phẩm của nhiều quốc gia thường thực hiện theo mô hình chuỗi cung cấp thực phẩm an toàn. Tại Việt Nam, nhiều mô hình sản xuất kiểu này đã được thí điểm trong sản xuất nông lâm thủy hải sản nhưng hiệu quả không cao…

Theo Bộ NN&PTNN, dân số nông thôn ở nước ta hiện chiếm 60,7% dân số quốc gia, ngành nông lâm thủy sản giải quyết việc làm cho 56,8% người trong độ tuổi lao động và góp 20,9% GDP quốc gia. Tuy vậy, phương thức sản xuất nông nghiệp hiện nay đa phần lạc hậu, nếu có áp dụng các mô hình sản xuất mới thì manh mún, thiếu đồng bộ dẫn đến hiệu qủa thấp, điển hình là lĩnh vực kiểm soát ATVSTP trong ngành nông nghiệp.

Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản (Bộ NN&PTNN) cho biết, gần đây nhiều vụ thực phẩm không đảm bảo an toàn vệ sinh đã xẩy ra, do lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y, hóa chất vô tội vạ, gây ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng.

Số liệu kiểm tra ATVSTP nông lâm thủy hải sản do Bộ NN&PTNN tiến hành trong năm 2011 cho thấy: tỷ lệ cơ sở sản xuất xếp loại C (không đạt) cao,chiếm trung bình trên 50% số cơ sở sản xuất, kinh doanh được kiểm tra. Phân tích một số chỉ tiêu về an toàn thực phẩm cho thấy: tỷ lệ mẫu rau qủa chứa tồn dư thuốc bảo vệ thực vật vượt qúa giới hạn cho phép 4,43% (năm 2010 là 8,6%); tỷ lệ mẫu thủy sản nhiễm hooc môn vượt qúa giới hạn cho phép 1,38% (năm 2010 là 4,3%). Tỷ lệ mẫu thịt nhiễm hóa chất cấm, kháng sinh, hooc môn vượt ngưỡng giới hạn cho phép 0,36% (năm 2010 là 1,19%)…

Tổ chức sản xuất theo chuỗi đã được thực hiện từ lâu tại nhiều nước như Nhật Bản, Úc, Canada, Hoa Kỳ, Malaysia… Các nhà sản xuất tham gia chuỗi sản xuất sản phẩm an toàn tại các quốc gia này phải hội đủ các yêu cầu về điều kiện cần thiết như quy mô sản xuất, sản lượng tiêu thu, các yếu tố cơ bản về đảm bảo an toàn thực phẩm được công nhận… và hình thành tập quán sản xuất tập trung.

Tại Việt Nam hiện đã có 4 ngành hàng gồm rau, trái cây, thịt heo và thịt gà đã được sản xuất theo mô hình này. Đã có 3 mô hình thì điểm ngành hàng rau tại TP.HCM và Lâm Đồng và một mô hình trái cây ở Tiền Giang đã được chứng nhận VietGAP. Trong năm 2012, sẽ có 100% mô hình thí điểm trồng rau, trái cây sẽ được chứng nhận VietGAP; ít nhất 80% của tổng số 11 trang trại chăn nuôi heo và 15 trại nuôi gà sẽ được chứng nhận VietGAP/SOPs; 3 cơ sở giết mổ heo và 3 cơ sở giết mổ gà đảm bảo điều kiện vệ sinh, an toàn thực phẩm theo quy định.

Theo đánh giá của Bộ NN&PTNN, sản xuất hàng hóa nông lâm thủy hải sản theo mô hình này đã đạt được một số kết qủa như tạo được mối liên kết giữa người sản xuất với người tiêu dùng, hình thành quy trình sản xuất chuyên nghiệp, chất lượng hàng hóa được nâng lên. Tuy nhiên, việc triển khai sản xuất các sản phẩm rau, trái cây, thịt còn manh mún nhỏ lẻ, trình độ hạn chế nên khó áp dụng các quy định của khoa học công nghệ, hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến, dẫn đến năng suất và chất lương hàng hóa chưa cao.

Để nâng tầm sản xuất nông nghiệp đạt chất lượng cao theo mô hình chuỗi, Bộ NN&PTNN đang đưa ra dự thảo đề án “Xây dựng và phát triển mô hình chuỗi cung cấp thực phẩm an toàn trên phạm vi toàn quốc”.Theo đó, 21 mô hình chuỗi cung cấp thực phẩm nông lâm thủy hải sản an toàn được xây dựng và thử nghiệm tại 7 vùng sinh thái trên cả nước. Thời gian thực hiện từ năm 2012 đến 2020 qua hai dự án gồm: Dự án xây dựng và phát triển mô hình chuỗi cung cấp thực phẩm nông lâm thủy hải sản (heo, gà, rau, quả, tôm nước lợ và cá tra) và dự án hoàn thiện cơ chế chính sách. Tổng kinh phí để thực hiện hai dự án này là 278 tỷ đồng, trong đó ngân sách nhà nước chiếm 50%.

Đại diện Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản cho biết, mục tiêu của Bộ NN&PTNN là hình thành một quy trình sản xuất hàng hóa trong nông nghiệp đạt chất lượng cao, sản phẩm được kiểm soát an toàn vệ sinh, nâng tầm giá trị thương phẩm của hàng hóa nông nghiệp trong tương lại.

Thế Vĩnh