Bình Định: Vụ sản xuất muối năm 2013: Mất mùa muối, diêm dân khó khăn

Nguồn tin: Báo Bình Định, 19/09/2013
Ngày cập nhật: 20/9/2013

Đến thời điểm hiện nay, niên vụ sản xuất muối năm 2013 của diêm dân trong tỉnh Bình Định đã chính thức khép lại. Thời tiết từ đầu năm đến nay không thuận cho nghề muối, liên tiếp các đợt mưa trái mùa xảy ra làm cho diêm dân không sản xuất được, năng suất, sản lượng muối sụt giảm mạnh.

Năm nay, do ảnh hưởng của các đợt mưa trái mùa, đồng muối thôn Diêm Vân, xã Phước Thuận (Tuy Phước) khó kết tinh. Ảnh: N. HÂN

Theo Sở NN-PTNT, trong năm 2013, tổng diện tích sản xuất muối toàn tỉnh gần 217 ha (trong đó chỉ có 6,3 ha được sản xuất theo phương pháp trải bạt), tập trung tại các huyện: Phù Mỹ gần 100 ha, Phù Cát 82 ha, Tuy Phước 13 ha, TP Quy Nhơn 3,5 ha. Đến thời điểm này, vụ sản xuất muối đã kết thúc với sản lượng muối chỉ đạt 10.376 tấn, giảm 55,4% so với cùng kỳ năm trước. (Phù Cát đạt 5.200 tấn, giảm 49% so với cùng kỳ; Phù Mỹ 4.670 tấn, giảm gần 63%; Quy Nhơn 116 tấn, giảm 40%...).

Sản lượng muối giảm mạnh

Ông Nguyễn Xuân Nam, Trưởng Phòng chế biến nông lâm sản và ngành nghề nông thôn của Chi cục Phát triển nông thôn (thuộc Sở NN-PTNT), cho biết: Nguyên nhân làm sản lượng muối toàn tỉnh giảm mạnh là do thời tiết diễn biến bất lợi, tại các vùng sản xuất muối thường xuyên xảy ra các đợt mưa trái mùa, làm giảm nồng độ mặn của nước biển, đồng thời muối không kết tinh được, ảnh hưởng lớn đến hoạt động sản xuất muối của bà con diêm dân. Bên cạnh mất mùa muối, giá muối từ đầu vụ đến nay không cao mà chỉ cầm chừng ở mức từ 1.000 - 1.200 đồng/kg đối với muối hạt sản xuất trên nền đất truyền thống; muối sản xuất trên nền trải bạt giá từ 1.500 - 1.700 đồng/kg, bằng giá muối năm trước, nên thu nhập của bà con diêm dân không đủ bù đắp chi phí sản xuất.

Ông Võ Phong Vũ, cán bộ phụ trách diêm nghiệp phường Nhơn Bình (TP Quy Nhơn), cho biết: “Từ cuối tháng 4 đến nay, trời mưa nhiều, làm cho việc sản xuất muối tại khu vực 4 bị ngưng trệ hoàn toàn; sản lượng muối sụt giảm đáng kể. Với diện tích đồng muối 3,5 ha, diêm dân chỉ thu hoạch được 116 tấn muối, giảm gần 40% so với mọi năm. Chính quyền địa phương đang đề xuất, kiến nghị với UBND TP Quy Nhơn có chính sách hỗ trợ lương thực cứu đói cho người dân địa phương trong thời gian giáp hạt sắp tới”.

Ông Lê Văn Bốn, diêm dân ở khu vực 4, phường Nhơn Bình, bộc bạch: “Năm nay thời tiết hết sức bất thường. Mùa mưa năm ngoái ít mưa cứ nghĩ năm nay thời tiết thuận lợi cho nghề làm muối, vậy mà suốt cả vụ sản xuất, hầu như tháng nào cũng xảy ra từ 1-2 đợt mưa trái mùa. Với diện tích 2.000 m2 ruộng muối, mấy năm trước, kết thúc vụ sản xuất, gia đình tôi thu hoạch được 20 tấn muối, còn năm nay chưa tới 10 tấn, thu nhập giảm mạnh”.

Các vùng sản xuất muối ở Tuy Phước, Phù Cát, Phù Mỹ cũng bị mất mùa muối do thời tiết diễn biến bất lợi. Ông Phạm Cảnh Nhà, Trưởng thôn Diêm Vân, xã Phước Thuận (Tuy Phước), cho biết: “Từ tháng 4 đến tháng 7 - giai đoạn sản xuất chính vụ, hàng tháng ở địa phương có từ 2 - 3 đợt mưa trái mùa, làm cho sản lượng muối bị sụt giảm rất nhiều. Với diện tích 13 ha, bà con diêm dân ở đây chỉ thu được 412 tấn muối, giảm hơn một nửa so với cùng kỳ các năm. Riêng gia đình tôi năm ngoái sản xuất 2.500m2 ruộng muối, thu được 35 tấn, thu về trên 50 triệu đồng. Còn năm nay, cả vụ chỉ thu được trên 10 tấn muối, thu nhập 17 triệu đồng, tính ra chưa đủ tiền vốn đầu tư cho sản xuất.

Cần có chính sách hỗ trợ diêm dân

Theo thống kê của Chi cục Phát triển nông thôn, toàn tỉnh hiện có 1.598 hộ diêm dân với 3.912 lao động chính làm muối và 6.216 nhân khẩu ăn theo. Năm nay, cùng với sản lượng muối đạt thấp, giá muối lại không cao nên lượng muối chưa tiêu thụ được còn gần 4.500 tấn. Hiện nhiều địa phương có nghề sản xuất muối đã trình văn bản đề nghị ngành chức năng có biện pháp hỗ trợ tiền và lương thực để cứu đói cho diêm dân trong thời gian giáp hạt.

Ông Nguyễn Quang Khải, Phó Giám đốc Công ty cổ phần Muối và Thương mại miền Trung, cho biết: “Mặc dù sản xuất muối năm nay bị mất mùa nhưng giá muối vẫn không tăng là do chất lượng muối của diêm dân đạt thấp. Hiện nay, toàn tỉnh chỉ mới có trên 6 ha ruộng muối được sản xuất bằng phương pháp trải bạt, còn lại là sản xuất bằng phương pháp thủ công, hạt muối bị lẫn tạp chất nhiều, không thể sử dụng trong chế biến công nghiệp. Từ đầu năm đến nay, đơn vị đã thu mua trên 4.000 tấn muối để chế biến. Tuy nhiên, tại Bình Định chỉ thu mua 1.500 tấn, số còn lại phải mua từ tỉnh Khánh Hòa. Trong điều kiện thời tiết ngày càng diễn biến bất lợi do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, để nâng hiệu quả sản xuất, diêm dân phải thay đổi phương thức từ sản xuất thủ công sang sản xuất bằng phương pháp trải bạt mới có thể tăng năng suất, chất lượng muối…”.

Trước tình hình khó khăn của diêm dân trong tỉnh, mới đây, Chi cục Phát triển nông thôn đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh, Bộ NN-PTNT có chính sách hỗ trợ diêm dân vùng bị thiệt hại do thiên tai, mưa trái mùa khôi phục sản xuất. Về lâu dài, cần hỗ trợ kinh phí để đầu tư cải tạo, nâng cấp cơ sở hạ tầng các vùng sản xuất muối: Đề Gi ở Cát Minh, Cát Khánh (huyện Phù Cát); Mỹ Thành, Mỹ Cát, Mỹ Chánh (Phù Mỹ) và đồng muối Diêm Vân, xã Phước Thuận (Tuy Phước). Bên cạnh đó, cần tăng cường đầu tư kinh phí xây dựng mô hình trình diễn sản xuất muối sạch theo phương pháp trải bạt để nhân ra diện rộng; hỗ trợ giá mua bạt làm muối với giá hợp lý; hỗ trợ vốn vay với lãi suất ưu đãi, tạo điều kiện cho diêm dân phát triển sản xuất; đẩy mạnh thực hiện các chương trình khuyến diêm, chuyển giao công nghệ sản xuất muối mới… nhằm nâng cao năng suất, chất lượng muối, tăng thu nhập cho diêm dân.

Nguyễn Hân