Mía đắng…!

Nguồn tin: SGGP, 21/02/2008
Ngày cập nhật: 23/2/2008

Ông Dương Văn Ngọ, Bí thư chi bộ ấp Đông Hà, xã Tân Đông, huyện Tân Châu tỉnh Tây Ninh cho biết: “Chỉ riêng ở xã Tân Đông, hiện đã có nhiều người cày bỏ ruộng mía, chuyển sang trồng mì. Riêng tôi cũng vừa cày bỏ 6 ha mía 3 và 4 năm tuổi vì bất mãn với chính sách thu mua của nhà máy và vì lợi nhuận của cây mía không còn “giữ chân” nông dân được nữa…”.

Mía chết khô trên đồng

Về xã Tân Đông mùa này, vùng đất nghèo nơi biên giới vẫn còn nhiều ruộng mía chưa được thu hoạch dù bông mía đã khô trụi từ khi nào. Hỏi ra mới biết chủ nhân của những ruộng mía này như ngồi trên lửa kể từ trước Tết Mậu Tý đến nay, bởi “phơi” trên đồng càng lâu, nông dân càng thiệt hại nặng nề.

Bà Thu than thở: “Mía khô hết rồi, vừa mất chữ đường, vừa mất ký!”.

Chị Nguyễn Thị Cúc, 25 tuổi, ngụ ấp Đông Hà bức xúc: “Nhà tôi có 2,5 ha mía. Tính đến vụ này, mía nhà tôi đã 5 năm tuổi. Theo như thỏa thuận giữa nông dân với nhà máy (Bourbon Tây Ninh) (SBT), mía ít năm tuổi hơn phải thu hoạch sau, ưu tiên cho mía nhiều năm tuổi thu hoạch trước bởi mía tơ tốt hơn, sung mãn hơn, lâu mất sức, mất chữ đường như mía nhiều năm tuổi. Vậy mà, sau hàng chục lần năn nỉ trạm nông vụ số 8 và đầu công, cho đến nay, mía nhà tôi đang dần chết khô trên đồng mà vẫn chưa được thu hoạch”.

Năm ngoái, nhà chị Cúc cũng gặp tình trạng này, sau đó hỏa hoạn đã thiêu cháy cả ruộng mía, gia đình chị thiệt hại nặng. Sợ lâm vào cảnh tương tự, ngay từ đầu vụ mía (trước Tết Nguyên đán khoảng 1 tháng), gia đình chị đã nhiều lần gặp ông Tân (cán bộ địa bàn của nhà máy) đề nghị ông cho thu hoạch sớm. Ông Tân hứa để chặt xong đám mía cháy, vài hôm sau sẽ cho thu hoạch. Nhưng phải sau nhiều lần hối thúc, đến gần tết, trạm nông vụ mới điều đầu công tên Hiếu chặt mía cho gia đình chị Cúc. Tuy nhiên, công chặt mía ïchỉ chặt… vài cây rồi bỏ đi vì cho rằng mía xấu, chặt “không có ăn”. Trong khi đó, trạm nông vụ vẫn dửng dưng không chịu can thiệp để đầu công thu hoạch mía cho dân.

Cũng khổ vì mía như gia đình chị Cúc, bà Nguyễn Thị Thu, sinh năm 1958, ngụ ấp Đông Hà kể: “Nhà tôi có 6 ha mía, trong đó có 2 ha 5 năm tuổi và 4 ha 4 năm tuổi. Vụ mía năm 2006 – 2007, cả 6 ha mía của nhà tôi chỉ được chặt có 7 xe vào giữa vụ nhưng bị đầu công lấy bán hết 2 xe, mãi đến tận đầu vụ này, sau nhiều lần thưa kiện, tôi mới lấy được tiền. Số mía còn lại phải nằm phơi khô trên đồng và bị “chết cháy” một lượt cùng với hàng chục ha mía khác quanh đó. Nông dân sợ nhất là mía bị đốt, khổ lắm!”.

Lao đao “phận mía”

Năm 2006, Tây Ninh có gần 40.000 ha mía. Đến năm 2007, gần 8.000 ha đất trồng mía đã được nông dân chuyển sang trồng mì. Dự báo, trong năm 2008, diện tích trồng mía ở Tây Ninh chỉ còn dưới 30.000 ha.

Ông Dương Văn Ngọ kể: “Cách đây khoảng 3 năm, khi giá đường cao, các nhà máy thu mua tích cực lắm, không phải đợi nông dân kêu gào như hiện nay đâu. Hai năm trở lại đây, giá đường chững lại nên nhà máy đủng đỉnh thu mua mía nhỏ giọt, khiến nông dân khổ sở.

Như trường hợp của tôi, trong vụ mía năm 2005 – 2006, chỉ mất 2 ngày là tôi đã được thu hoạch xong 2,2 ha. Năm nay, cũng chừng ấy mía nhưng phải mất đến… 20 ngày mới thu hoạch xong. Những năm trước, nông dân phải trả tiền vận chuyển mía đến nhà máy từ 90.000 – 200.000 đồng/xe khoảng 20 tấn.

Năm nay, do cảnh sát giao thông “làm căng” quá, mỗi xe chỉ chở tối đa 12 tấn nhưng nông dân phải trả đến 400.000 đồng/xe”. Bà Thu kể: “Theo quy định, giá công chặt mía chỉ khoảng 80.000 đồng/tấn, thế nhưng, do chính sách thu mua của nhà máy hiện nay, nhiều nông dân phải bấm bụng trả cho đầu công từ 100.000 – 130.000 đồng/tấn.

Vậy mà đầu công còn làm khó nông dân. Sở dĩ đầu công cứ giục nông dân đốt mía là vì mía bị đốt sẽ dễ thu hoạch hơn, thu hoạch nhanh hơn, dù họ vẫn biết rằng làm vậy nông dân sẽ bị thiệt về trữ lượng đường lẫn trọng lượng mía cây...”. Nhiều nông dân không đồng tình với cách thu mua “xô” của các nhà máy làm như hiện nay, bởi theo họ, nông dân sẽ bị thiệt thêm.

Hiện tiền công cày, rải phân, xịt thuốc, xăng dầu… đều đã tăng rất nhiều so với vụ trước nhưng giá thu mua thì không thay đổi theo hướng có lợi cho nông dân. Với chi phí và vốn đầu tư quá nhiều như hiện nay, nếu mía tốt, nông dân mới có lãi, còn với mía lâu năm, mía xấu, sau khi trừ hết chi phí, thu nhập còn lại của nông dân sau mỗi vụ mía là không đáng kể. Do đó, theo nhiều nông dân, trong điều kiện chi phí đầu tư và thu hoạch quá cao như hiện nay, các nhà máy cần có chính sách đầu tư và thu mua mía nguyên liệu phù hợp hơn.

Ông Ngọ và nhiều người khác cho rằng, lẽ ra, cán bộ địa bàn của các trạm nông vụ phải có sự can thiệp cần thiết đối với đầu công trong việc thu hoạch mía cho nông dân, không để họ bị o ép như hiện nay. Đằng này, trạm nông vụ lại để cho đầu công mặc tình thao túng. Mặt khác, các trạm nông vụ cũng cần xem lại cách phân bố lịch chặt mía đang áp dụng bởi nhiều diện tích mía tơ lại được ưu tiên thu hoạch trước trong khi mía lão (4, 5 tuổi) lại bị bỏ phơi đến cuối vụ. Nhiều người cho biết đây là điều không bình thường (!)

QUỐC HƯNG