Mùa săn chuột đồng

Nguồn tin: ND, 15/8/2008
Ngày cập nhật: 16/8/2008

Ở vùng đồng bằng châu thổ sông Cửu Long khi mùa lũ tràn về mênh mang nước cũng là lúc chuột tự di chuyển đến một nơi mới để định cư. Nông dân vốn không ưa lũ chuột phá hoại mùa màng, song, lại rất khoái thịt chuột! Ðây là cơ hội tốt cho nông dân có dịp săn chuột đồng... Ngoài đồng ruộng, khi lúa chín vàng, chuột tung ra cắn phá dữ dội gieo biết bao thảm họa cho nhà nông.

Ðể diệt trừ chuột, nhiều người đã sử dụng các biện pháp như: bẫy rập, đánh bả thuốc, hong khói vào hang...

Ngoài cửa hang chính người ta đặt rọ, bao nhiêu chuột trong hang bị ngột khói phải chui vô rọ. Ðó là những cách bắt chuột vào mùa khô, còn mùa lũ lại có cách bắt chuột khác.

Ở Ðồng Tháp Mười và khu Tứ giác Long Xuyên, trước khi mùa lũ về, nông dân sắm sửa "đồ nghề" để săn bắt chuột.

Vũ khí săn bắt chuột thường được người dân địa phương tự tạo như: súng săn chuột, chĩa... Súng săn chuột được làm bằng gỗ, đạn là mũi tên bằng thép cứng.

Dây súng làm bằng loại thun co giãn. Súng săn chuột có tầm đi nhanh, trong khoảng cách từ 5 đến 6m rất chính xác. Còn chĩa đâm chuột được làm bằng những thanh sắt - thép dài từ 1,5 - 2 tấc, có một đầu nhọn, đầu kia được tra vào một đoạn tre hoặc cây tầm vông dài khoảng 4 - 5 m...

Sau khi chuẩn bị sẵn sàng súng săn, chĩa đâm, phương tiện xuồng, còn có thêm đàn chó... Mục tiêu đã chọn là những lùm cây trên đồng nước, đàn chó đi đầu uy hiếp không cho chuột xuống nước ém quân để làm mồi cho những mũi tên, mũi chĩa của người săn.

Tiếp tục truy kích hết lùm cây này đến lùm cây khác... Kết quả sau buổi săn chuột, mỗi người bắt được bình quân cũng vài ba chục con chuột đồng... Ðây là những món ăn ngon miệng và cũng là nguồn thu nhập phụ của nhiều gia đình lúc nông nhàn...

Hai em Trần Bá Phú và Trần Bá Hùng con của chú Trần Bá Thuận ở xã Tân Công Sính, huyện Tam Nông, tỉnh Ðồng Tháp cho biết: "... Ði săn chuột đồng mùa lũ mê lắm anh ơi ! Người săn thường đi thành từng tốp 5 - 7 người, dẫn theo 2 - 3 con chó để đuổi chuột. Sau vài giờ săn lùng, mỗi người kiếm cũng được từ 20 đến 30 con chuột. Như em và thằng Hùng đi một buổi kiếm không dưới 50 con chuột, vừa cải thiện được bữa ăn hằng ngày, vừa đem lại nguồn kinh tế phụ đáng kể cho gia đình...".

Anh Lê Thanh Tân ở xã Tân Mỹ, huyện Thanh Bình, tỉnh Ðồng Tháp bộc bạch: "... Tôi có hai đứa con trai lớn, với hai cây chĩa, một súng săn và hai con chó mực. Ði săn theo những lùm cây, bụi cỏ, gò cao... sau khoảng 4 giờ, chúng tôi bắt gần 70 con chuột đồng... Giá bán một ký chuột đồng cho thương lái dao động từ 25.000 đến 30.000 đồng. Nhờ nghề săn chuột đồng mà người dân vùng sâu Ðồng Tháp Mười có nguồn thu nhập đáng kể...".

Bên cạnh việc săn chuột bằng súng, chĩa đâm... nông dân vùng châu thổ đồng bằng sông Cửu Long còn áp dụng phương pháp chất chà bắt chuột rất hấp dẫn và đạt hiệu quả khả quan mà lại an toàn cho người.

Người chất chà bắt chuột thường chọn một số nhánh chà bằng cây tạp, đọp tre, trúc... buộc lại từng bó, mỗi bó độ chừng một ôm người, chiều dài tùy loại chà khoảng từ 1 - 2 mét, với số lượng hơn một chục bó...

Các bó chà được chất đống lại quanh gốc đừa, gáo chuối, bờ kênh và nhất là gần những nơi chuột thường qua lại kiếm ăn.

Diện tích để chất chà khoảng trên dưới 20 m2. Khi chất xong, rãi vào một ít lúa, gạo, bắp, đậu, khoai... để nhử chuột, rồi dùng rơm, tàu dừa, cỏ khô... phủ lên để tạo hơi ấm cho chuột vào làm ổ...

Anh Trần Văn Hải ở xã Hòa Bình, huyện Tam Nông, tỉnh Ðồng Tháp cho biết: "... Gia đình tôi chất chà bắt chuột từ hơn hai năm nay. Với kinh nghiệm là: chà mới chất để từ mười bữa, nửa tháng mới dỡ; còn chất lâu từ năm, bẩy ngày dỡ một lần.

Dỡ chà rất đơn giản, nhẹ nhàng. Gia đình tôi thường sử dụng đăng tre hoặc lưới cước, mê bồ... quay tròn đống chà, giằn chất kín, chừa lại một lỗ nhỏ dưới chân đăng. Nơi đó, đặt một cái bao hay một cái rọ để đón chuột chạy ra. Hai vợ chồng và đứa con trai lớn của tôi dỡ từng bó chà ném ra ngoài, chuột trong chà lúc này chạy tán loạn tìm đường thoát thân. Cuối cùng, chuột cũng tìm đến lỗ trống chui vào rọ. Mỗi lần dỡ chà chuột độ chừng 15 - 20 phút là xong, kiếm cũng được vài chục con chuột. Sau đó, gia đình tôi chất chà lại, để mồi nhử chuột và chờ đôi ba ngày nữa dỡ chà bắt chuột tiếp tục...".

Còn anh Nguyễn Thanh Giang, ở thị trấn Thanh Bình, huyện Thanh Bình, tỉnh Ðồng Tháp thì vui vẻ bộc bạch:"...Chất chà bắt chuột mê lắm! Mỗi lần dỡ chà chuột gom lại thành từng bầy thấy phát ham, con nào con nấy mập mạp, lông mướt mượt... Mỗi lần dỡ chà, gia đình tôi bắt cũng được 20 - 30 con. Lần nào dỡ trúng kiếm cũng được hơn 50 con, bán được cả trăm nghìn đồng. Thậm chí, gia đình tôi còn bắt được vài con rắn hổ hành, hổ đất... nấu cháo đậu xanh ăn".

Hiện nay, có rất nhiều thương lái đến tại đồng để thu mua chuột đem đi tiêu thụ tại các chợ huyện, thị xã, thành phố...

Anh Hoàng ở thị trấn Tràm Chim, huyện Tam Nông đã có hơn năm năm trong nghề mua bán chuột đồng cho biết: "Thông thương, vào đầu tháng tư âm lịch là tôi bắt đầu đến các cánh đồng của huyện Thanh Bình, Tam Nông, Hồng Ngự, Tân Hồng, Tháp Mười, Cao Lãnh... để thu mua chuột đồng. Sau đó, chở đến các chợ huyện, thị xã, thành phố của tỉnh An Giang, Hậu Giang, Ðồng Tháp... để tiêu thụ. Bình quân mỗi ngày, tôi mua và bán trên dưới 100 con chuột đồng. Ðến cuối tháng tám âm lịch hằng năm là hết mùa mua bán chuột đồng. Sau một mùa mua bán chuột, trừ tất cả chi phí... tôi còn lãi khoảng năm triệu đồng!".

Anh Nguyễn Văn Minh xã Phú Thành B, huyện Tam Nông cho biết: "Thịt chuột đồng thơm ngon nhất là vào cuối vụ hè thu, nên chuột đồng tiêu thụ rất mạnh và bán rất có giá! Các món ăn được chế biến từ thịt chuột đồng như: chuột xào củ kiệu, chuột luộc cơm mẻ, chuột chiên-nướng-khìa... rất thơm ngon và bổ dưỡng cho sức khỏe con người...".

Nghề săn bắt chuột và mua bán chuột đồng đang giúp nhiều nông dân vùng đồng bằng châu thổ Cửu Long giang có thêm thu nhập, ổn định cuộc sống lúc nông nhàn; đồng thời giải quyết được việc làm cho người lao động nông thôn, góp phần tiêu diệt loài chuột bảo vệ mùa màng...

TRẦN TRỌNG TRUNG