Phát triển kinh tế trang trại ở Ðác Nông

Nguồn tin: ND, 08/10/2008
Ngày cập nhật: 9/10/2008

Tỉnh Ðác Nông có diện tích tự nhiên 651.400 ha, trong đó đất nông nghiệp và đất có khả năng phát triển nông nghiệp là 224.850 ha, thích hợp cho phát triển kinh tế trang trại (KTTT). Những năm qua, KTTT ở tỉnh phát triển mạnh, góp phần giải quyết việc làm cho người lao động ở nông thôn. Tuy nhiên, vẫn còn không ít vướng mắc, đòi hỏi tỉnh phải nhanh chóng tháo gỡ để KTTT phát triển một cách bền vững.

Thu hoạch ngô từ trang trại ở Đác Nông.

Khẳng định một hướng đi

Nhiều năm lập nghiệp ở xã Nam Dong (huyện Cư Jút), gia đình ông Nguyễn Văn Nhân từng bươn chải làm ăn, từ phát nương cuốc rẫy, đến chăn nuôi... nhưng cái đói, cái nghèo vẫn đeo bám dai dẳng. Khi được Hội Nông dân xã tổ chức đi tham quan các mô hình làm KTTT trong tỉnh, trở về ông quyết tâm xây dựng trang trại. Với hai ha đất rừng, ông Nhân tổ chức trang trại của mình theo mô hình khép kín, gồm hệ thống chuồng trại 3.000 m2 chăn nuôi lợn và 5.000 m2 ao cá, diện tích còn lại trồng điều, hồ tiêu và mía tím...

Ông Nhân cho biết, nhờ quy trình khép kín, nên tận dụng được các sản phẩm như ngô, đậu và cá để chế biến thức ăn tinh cho gia súc, giảm được chi phí đầu vào. Tận dụng chất thải của gia súc, ông xây hầm biogas có thể tích 15m3, vừa bảo đảm vệ sinh môi trường, vừa có khí sinh học thắp sáng, đun nấu, mỗi tháng tiết kiệm vài trăm nghìn đồng tiền than, củi; chất thải sử dụng bón cho cây trồng.

Mới làm KTTT được vài năm nay, nhưng năm 2007, tổng thu nhập của gia đình ông đạt gần 500 triệu đồng, trừ chi phí lãi hàng trăm triệu đồng. Ông Nhân khiêm tốn: "So với các trang trại trong vùng thì quy mô trang trại của gia đình tôi còn nhỏ, phải đầu tư nhiều".

Tuy Ðức, huyện vùng sâu của tỉnh Ðác Nông. Ở đây đất rộng người thưa nhưng phong trào làm KTTT khá mạnh. Ông Lê Văn Giám, ở xã Quảng Tân, là một điển hình. Nhận thấy đất đai màu mỡ thích hợp trồng cây công nghiệp dài ngày, ông Giám mua 11 ha đất để làm KTTT. Từ nguồn vốn vay của ngân hàng, ông đầu tư xây dựng trang trại theo mô hình đa cây, đa con, gồm: năm ha cao-su, 2,5 ha cà-phê, hai ha điều trồng xen tre điền trúc lấy măng, và một ha ao nuôi cá. Ngoài ra, ông còn nuôi bò, gà thả vườn, tăng thu nhập cho gia đình...

Ông Giám cho biết, với mô hình sản xuất đa cây, đa con, gia đình ông có thu nhập quanh năm, từ tháng hai đến tháng sáu thu hoạch mủ cao-su, tiếp đến là thu hoạch măng tre và cuối năm là cà-phê, điều, tiêu. Gia súc thì lúc nào cũng có thể bán được. Ông Giám dự định mở trang trại chăn nuôi gia súc lớn nhất ở cao nguyên này. Mỗi năm, trừ chi phí, ông thu lãi hàng trăm triệu đồng. Nhưng điều mà ông Giám cũng như các chủ trang trại ở Ðác Nông quan tâm hiện nay là có nhiều diện tích đất nông nghiệp được mua lại của người dân địa phương, nhưng vẫn không được chính quyền địa phương cấp sổ đỏ để yên tâm làm ăn, và rất khó để thế chấp ngân hàng vay vốn đầu tư cho trang trại.

Với lợi thế về đất đai rộng lớn, màu mỡ, những năm qua, cùng với việc đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn theo hướng sản xuất hàng hóa, tỉnh Ðác Nông ban hành nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ, khuyến khích nông dân phát triển KTTT, tận dụng tiềm năng về đất đai, nguồn lao động sẵn có ở địa phương, áp dụng thành tựu khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, chăn nuôi...

Ðến nay toàn tỉnh có 4.591 trang trại, trong đó có 448 trang trại trồng cây hằng năm, 4.121 trang trại trồng cây lâu năm; 13 trang trại chăn nuôi. Theo kết quả điều tra về KTTT của tỉnh Ðác Nông mới đây, nguồn vốn sản xuất, kinh doanh bình quân một trang trại là 204,66 triệu đồng, tăng 34% so với năm 2004 và bằng 79% so với cả nước. Tổng doanh thu các trang trại ở Ðác Nông đạt 473.711 triệu đồng/năm, mỗi trang trại bình quân đạt 103,18 triệu đồng/năm. Doanh thu của các trang trại tăng lên, cho nên đời sống, thu nhập của người lao động cũng được cải thiện đáng kể. Thu nhập bình quân ở các trang trại đạt 15,96 triệu đồng/lao động/năm; trong đó thu nhập ở trang trại trồng cây hằng năm đạt 11,9 triệu đồng/người/năm; ở trang trại trồng cây lâu năm đạt 16,43 triệu đồng/người/năm.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Ðác Nông Nguyễn Ðức Luyện khẳng định, quá trình chuyển đổi cơ cấu cây trồng trong nông nghiệp, một số cây hằng năm có giá trị kinh tế và năng suất cao được khuyến khích phát triển như cây bông vải, ngô lai, khoai lang Nhật Bản..., mở ra cơ hội lớn để chuyển dịch cơ cấu cây trồng và phát triển KTTT trên địa bàn tỉnh, góp phần tăng thu nhập, nâng cao đời sống của nhân dân.

Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Ðác Nông Trần Xuân Hồng nhận xét, trong tổng số các trang trại ở Ðác Nông hiện nay, không ít trang trại do đồng bào dân tộc thiểu số, thương binh đầu tư xây dựng. Nhiều hộ biết tận dụng điều kiện đất đai, thổ nhưỡng, lao động tại chỗ, tích cực tham gia các lớp tập huấn do các ngành, đoàn thể tổ chức học cách tổ chức quản lý, hạch toán, áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, chăn nuôi và đầu tư kinh phí, công sức vào làm KTTT..., cho nên nhiều hộ gia đình thu nhập hàng trăm triệu đồng/năm.

Trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay, Ðác Nông đang tiếp tục khuyến khích nông dân đầu tư phát triển KTTT, coi đây là một hướng phát triển nhanh và bền vững.

Ðể phát triển đúng hướng

Mặc dù KTTT đã có bước phát triển nhanh và có những đóng góp to lớn cho nền kinh tế của tỉnh, song hiện nay vẫn còn những khó khăn, vướng mắc đòi hỏi tỉnh phải nhanh chóng tháo gỡ. Theo ông Nguyễn Ðức Luyện, vướng mắc lớn nhất đối với KTTT là hầu hết các trang trại trên địa bàn tỉnh chưa được cấp sổ đỏ, các trang trại không có tài sản để thế chấp vay vốn ngân hàng đầu tư mở rộng quy mô sản xuất, kinh doanh. Vì vậy, doanh thu mỗi năm của các trang trại ở Ðác Nông bình quân mới đạt 103,18 triệu đồng/trang trại.

Qua tìm hiểu nguyên nhân khiến chủ các trang trại chưa được cấp sổ đỏ là do nguồn gốc đất không rõ ràng và đất liên quan đến lâm nghiệp. Nhiều trang trại hình thành do người dân chặt phá rừng, sau đó sang nhượng lại nên không thể cấp sổ đỏ được. Trong khi đó, người dân cứ thấy nơi nào có điều kiện phù hợp, thuận lợi là lập trang trại, khi trang trại định hình, muốn mở rộng quy mô đến ngân hàng vay vốn thì ngân hàng đòi phải có "sổ đỏ" để thế chấp, về địa phương làm sổ đỏ thì được giải thích là nguồn gốc đất không rõ ràng. Cái vòng "luẩn quẩn" này kéo dài từ năm này sang năm khác mà chưa có hướng tháo gỡ.

Ðể tạo điều kiện cho nhân dân sản xuất, đồng thời tăng cường công tác quản lý, bảo vệ rừng trên địa bàn, tỉnh Ðác Nông có chủ trương những diện tích trồng cây lâu năm (chủ yếu là cà-phê, hồ tiêu) trên đất lâm nghiệp từ năm 2004 trở về trước thì cho chuyển mục đích sử dụng đất, tạo điều kiện cho nhân dân phát triển kinh tế. Còn những diện tích trồng cây công nghiệp từ năm 2004 đến nay thì kiên quyết thu hồi đất để trồng lại rừng. Chủ trương đã có, nhưng đến nay, nhiều diện tích cây trồng của các trang trại và nhân dân trồng trên đất lâm nghiệp từ năm 2004 trở về trước vẫn chưa được xác định để chuyển đổi, cấp sổ đỏ.

Cũng theo ông Nguyễn Ðức Luyện, hầu hết các trang trại ở Ðác Nông hiện vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận KTTT. Phần lớn chủ các trang trại là nông dân, trình độ văn hóa thấp, vì thế công tác tổ chức, quản lý tài chính, kế toán, hạch toán kinh tế, tiếp cận và tìm kiếm mở rộng thị trường "đầu ra" cho sản phẩm... còn hạn chế. Mặc dù trong thời gian qua, các cơ quan chức năng của tỉnh tổ chức các lớp tập huấn cho chủ các trang trại về kỹ năng quản lý, kế toán, chuyển giao khoa học - kỹ thuật... nhưng thời gian học ít, kinh phí eo hẹp. Ðây là những khó khăn, bức xúc, đòi hỏi tỉnh cần quan tâm tháo gỡ để tạo điều kiện cho KTTT phát triển bền vững và ổn định.

NGUYỄN CÔNG LÝ