Huyện tỷ phú... giữa vùng sâu

Nguồn tin: NNVN, 09/10/2008
Ngày cập nhật: 10/10/2008

Chỉ từ những hạt tiêu bé tí xíu mà đến nay, huyện Chư Sê (Gia Lai) đã có đến hàng trăm nông dân là… tỷ phú. Hàng ngày, nhiều nông dân ở Chư Sê đã tự lái xe ô tô đời mới đi thăm vườn tiêu.

Ngày 1/5/1978, ông Hoàng Phước Bính quyết định từ giã quê hương Thuỷ Bằng (huyện Hương Thuỷ, TT-Huế), dẫn đầu một đoàn người đến lập nghiệp ở xã Ia Blang, huyện Chư Sê (Gia Lai) theo diện đi kinh tế mới. Bước xuống xe là cây cỏ bạt ngàn, mịt mù bụi đỏ. Sau nhiều ngày ngồi xe mệt mỏi, đến nơi lại đối diện với sự hoang vu của rừng núi (ngày ấy còn hoang vu lắm!), nhiều người tỏ ra nghi ngại.

Có người bực mình hỏi thẳng ông Bính: “Cây môn mi nói ở mô?”. “Thì…để tôi đi tìm cái đã!”- ông Bính gãi tai nói bừa. Thì ra, trong lúc vận động dân đi kinh tế mới, để minh chứng rằng vùng đất Tây Nguyên là trù phú, tốt tươi, người ta đã chụp ảnh những cây môn Đà Lạt khổng lồ. Với cái “bửu bối” ấy, ông Bính đã vận động được 11 hộ đi theo ông. Ba má ông cũng bỏ đất, bỏ làng, chuyển cả bàn thờ tổ tiên mà theo ông vào Ia Blang.

Ngày ấy, Chư Sê (và cả Tây Nguyên nữa) còn hoang vu lắm. Mảnh đất sau chiến tranh còn nguyên vết bom cày đạn xới. Bọn phản động Fulrô vẫn lén lút hoạt động chống phá chính quyền. Rồi là sốt rét rừng, đói khổ của những ngày đầu lập nghiệp…Nhiều người không trụ nổi đã bỏ về quê cũ. Riêng ông Bính cùng nhiều hộ khác quyết tâm bám lại vùng đất mới này. Thời gian đầu ông cùng nhiều hộ khác phải trỉa lúa, trồng khoai, chờ mùa thu hoạch để cầm cự. Thiếu thốn trăm bề, nhưng với tinh thần lạc quan, tính cách mạnh mẽ và với tinh thần trách nhiệm cao của người đi tiên phong, ông tự nhủ phải...cố, chứ ông nhụt chí là vỡ trận.

Đến mồng 2/3/1979, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng có Quyết định thành lập xã Ia Blang. Lúc đó ông Bính vừa tròn 23 tuổi, được cử giữ chức Phó Chủ tịch xã, rồi làm Chủ tịch xã cho đến năm 2001. Đến lúc này ông mới thấm thía cái gánh trách nhiệm to lớn là phải lo cho đời sống nhân dân cả một xã. Mà Ia Blang ngày ấy chỉ trồng được 3 loại cây là lạc, khoai lang và lúa rẫy, cố gắng lắm cũng chưa đủ cứu cái đói! Ông quyết tâm “tầm sư học đạo”, ra tận Hà Nội, “liều mình” đòi gặp thẳng GS.TS Nguyễn Lân Dũng. Sau lần ấy, vùng đất này bắt đầu nhắc đến cây hồ tiêu. Nhưng lấy giống ở đâu, trồng như thế nào thì vẫn còn mịt mùng lắm.

Thực ra lúc ấy, không chỉ mình ông Bính là người tiên phong đưa cây tiêu về đất Chư Sê. Nhiều người khác cũng đầy tâm huyết với cây tiêu như ông Trần Duy Thị, Hồ Phước Sáu, Đỗ Hùng, Mai Tạo…Những ngày khó khăn thiếu thốn ấy, ông Bính đã thuyết phục vợ con để giết thịt con bò gần 2 tạ thịt, bán lấy tiền cùng với chục người khác tìm về xứ tiêu Lộc Ninh để tham quan, học tập. Đó là những người đi tiên phong trong phong trào đưa cây tiêu về với Chư Sê.

Chư Sê hiện có trên 3.000ha hồ tiêu, là địa phương trọng điểm về hồ tiêu của cả nước. Hàng năm, Chư Sê cung cấp cho thị trường từ 15-20.000 tấn sản phẩm. Sản xuất hồ tiêu đã tạo thu nhập ổn định cho trên 8.000 hộ dân cư nông thôn (trong đó rất nhiều hộ là đồng bào dân tộc thiểu số).

Cây tiêu Chư Sê đã trở thành "cây vàng" của huyện. Bí thư Huyện uỷ Nguyễn Dũng (từng kiêm chức Phó Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam): Chủ trương của huyện là không phát triển diện tích vườn tiêu mà tập trung vào đầu tư thâm canh, nâng cao chất lượng, giữ vững thương hiệu để đảm bảo uy tín với khách hàng.

Từ dân khai hoang đến tỷ phú tiêu!

Khó có nơi nào mà cây tiêu lại “bén duyên” nhanh như vùng đất Chư Sê. Cũng với đất đỏ bazan màu mỡ, cũng với lồng lộng gió và ngào ngạt nắng của mùa khô Tây Nguyên, rồi dầm dề sáu tháng mùa mưa…,nhưng những vùng lân cận như cao nguyên Pleiku, huyện Đăk Đoa, Ia Grai lại khó cho thu nhập cao từ cây tiêu. Nói ở đâu xa, ngay cả trong huyện Chư Sê thôi, đâu phải xã nào cũng trồng được tiêu!

Nhưng ngày ấy đưa được cây tiêu về đất Chư Sê đã là khó khăn, để trồng nó cho hạt sai và chất lượng cao quả là gian nan bội phần. Thời gian đầu, nhiều người- nhất là người dân địa phương không hề tin tưởng vào cây tiêu bởi họ vốn chỉ quen trồng khoai, trỉa lúa, nào biết trồng tiêu là gì.

Một lần nữa, ông Bính cùng những người tiên phong lại phải “liều mình”, bán hết những gì có thể bán được trong nhà để trồng thử tiêu. Thế rồi họ đã thành công. Nhiều hộ trong xã, trong huyện cũng học hỏi kinh nghiệm, xin giống về làm theo các ông. Song khó khăn vẫn chưa hết khi năm 2003, giá tiêu xuống đến mức…kỷ lục: Chỉ còn 15.000 đồng/kg hạt khô, sau lên dần được 17-18.000 đồng/kg.

Thật khó ai dám hình dung ra có ngày về Chư Sê, qua những xã như Ia Le, Ia Phang, AlBá, Ia Blang, Ia Blứ hay thị trấn Nhơn Hoà, thị trấn Chư Sê, đâu đâu cũng bạt ngàn hồ tiêu xanh tốt như hôm nay. Nhiều hộ có diện tích lớn (tất nhiên là chỉ theo thống kê, con số thực tế còn lớn hơn nữa) như hộ ông Luyến (xã Ia Blang) 8ha, ông Nguyễn Văn Khoa (thị trấn Nhơn Hoà) 8ha, ông Nguyễn Văn Quéo (thị trấn Chư Sê) 12.000 trụ tiêu…

Người J’rai ở Chư Sê bây giờ cũng đã từ bỏ lúa rẫy với phương thức canh tác lạc hậu, cho thu nhập thấp để mạnh dạn trồng tiêu. Được sự giúp đỡ về kỹ thuật của Trạm Khuyến nông, Phòng Kinh tế huyện, bên cạnh đó Ngân hàng NN- PTNT còn mạnh dạn đầu tư vốn nên nhiều hộ người J’rai ở đây đã có những vườn tiêu rộng lớn. Chỉ tính riêng năm 2007, đồng hành với người trồng tiêu ở Chư Sê, chi nhánh Ngân hàng NN- PTNT đã cho nông dân vay 360 tỷ đồng- cao nhất trong hệ thống các NHTM có mặt trên địa bàn. Vậy nên những hộ nông dân như ông K’păh Yang có 800 trụ tiêu (đây là một trong những vườn tiêu đẹp nhất ở huyện Chư Sê) là không có gì đáng ngạc nhiên.

Ông Bính bây giờ là Phó Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu Chư Sê vui vẻ: Chưa năm nào, người trồng tiêu ở Chư Sê lại vui như niên vụ tiêu 2007-2008. Cuối năm 2008, Chư Sê đã chính thức đón nhận “Thương hiệu Hồ tiêu Chư Sê”. Cũng trong năm này, cây tiêu ở Chư Sê lại cho năng suất và sản lượng cao nhất, giá tiêu trên thị trường lại lên đến đỉnh điểm, đạt 50.000 đồng/kg hạt khô.

Mặc dù trong tình hình giá phân bón tăng đến 300%, công lao động cũng tăng theo, nhưng niên vụ tiêu 2007-2008, nhiều hộ vẫn có doanh thu bạc tỷ từ vườn tiêu. Đặc biệt, nhiều hộ đồng bào J’rai có thu nhập cao từ tiêu như gia đình Rơ Lan Ke (xã Ia H’Rú) được 10 tấn tiêu khô, Sil Bi Ai (Ia Blang) 7 tấn, K’păh Phái (Ia Glai) 5 tấn, Sil Khanh (Ia Blang) 4 tấn…Ông Bính cho biết thêm: Chư Sê hiện có khoảng 500 hộ có giá trị vườn tiêu trên 1 tỷ đồng (1ha tiêu có trị giá tương đương 1 tỷ đồng).

Ngồi trên chiếc ô tô đời mới sang trọng của nông dân Nguyễn Văn Quéo, đi thăm vườn tiêu ở một vài xã trong huyện, ông Quéo cho biết: Hiện tại, huyện Chư Sê có khoảng hơn 100 chiếc xe như ông, tất cả đều của những…nông dân trồng tiêu. Ở thị trấn Nhơn Hoà, có những con hẻm chen chúc đến gần chục chiếc ô tô “xịn”. Tất nhiên, để mua được chiếc xe gần 1 tỷ đồng, trong nhà phải có số tài sản lớn hơn đó gấp nhiều lần. Nông dân có khi nào “vung tay quá trán”!

Trần Đăng Lâm