Tổ chức khai thác, thu mua, chế biến, tiêu thụ cá ngừ đại dương theo chuỗi: Những vấn đề cần quan tâm

Ngày 17-12, tại TP. Nha Trang, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) phối hợp với UBND tỉnh tổ chức hội nghị tổng kết 1 năm thực hiện Đề án Thí điểm tổ chức khai thác, thu mua, chế biến, tiêu thụ cá ngừ đại dương theo chuỗi. Qua 1 năm thực hiện thí điểm, đề án đã đạt một số kết quả nhất định; tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề cần được quan tâm, giải quyết.

Nhiều mô hình liên kết

Sau 1 năm triển khai thực hiện đề án này, 3 tỉnh Khánh Hòa, Phú Yên và Bình Định đều xây dựng xong mô hình thí điểm tổ chức khai thác, thu mua, chế biến, tiêu thụ cá ngừ theo chuỗi. Trong đó, Bình Định đã triển khai hợp tác với các doanh nghiệp Nhật Bản thí điểm xây dựng chuỗi liên kết giữa Công ty CP Thủy sản Bình Định với 25 tàu câu, bảo quản cá ngừ đại dương theo phương pháp hiện đại của Nhật Bản; đã thực hiện một số đợt xuất khẩu cá ngừ đại dương nguyên con sang Nhật. Tại Phú Yên, có chuỗi liên kết giữa Công ty Cổ phần Bá Hải với 8 tàu khai thác; Bộ Khoa học - Công nghệ hỗ trợ một phần kinh phí nhập khẩu đồng bộ thiết bị cấp đông theo công nghệ CAS. Mô hình này còn áp dụng quy trình khai thác, xử lý, sơ chế theo công nghệ, kỹ thuật tiên tiến kết hợp phương pháp “ngủ đông”.

Chất lượng cá ngừ đại dương Công ty Yanmar khai thác trong những chuyến biển thử nghiệm thời gian qua rất cao

Tại Khánh Hòa, các mô hình liên kết theo chuỗi đã được xây dựng như mô hình tàu mẹ, tàu con do Công ty TNHH Hải Vương làm nòng cốt, có sự tham gia của 3 ngư đội. Mô hình do Công ty Yanmar (Nhật Bản) làm nòng cốt, thực hiện vào năm 2014 đã đóng mới 1 tàu composite để giới thiệu, đào tạo, chuyển giao công nghệ cho ngư dân Khánh Hòa; đã tiến hành đánh bắt thử nghiệm 7 chuyến biển. Hiện công ty đang hoàn thiện quy trình, nâng cao tay nghề cho ngư dân. Thời gian tới, công ty dự kiến sẽ xây dựng mô hình sản xuất theo tổ đội tàu câu với hình thức góp vốn liên doanh. Ngoài ra, tỉnh cũng đang vận động xây dựng một số mô hình như: mô hình liên kết sản xuất, tiêu thụ cá ngừ vằn theo chuỗi do Công ty TNHH Lê Trứ làm hạt nhân; vận động các chủ tàu (có đội tàu hơn 15 chiếc) hoạt động nghề mành chụp, câu cá ngừ, thu mua vận chuyển và cung ứng dịch vụ trên biển tham gia mô hình chuỗi liên kết. Đồng chí Đào Công Thiên - Phó Chủ tịch UBND tỉnh đề nghị trong thời gian tới, Sở NN-PTNT cần nghiên cứu, đề xuất UBND tỉnh chính sách khuyến khích các chuỗi liên kết này.

Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Vũ Văn Tám đánh giá cao những nỗ lực, sáng tạo trong việc xây dựng các mô hình liên kết chuỗi của Khánh Hòa, Phú Yên và Bình Định. Tuy nhiên, so với trước khi triển khai đề án thí điểm này, hiệu quả khai thác, thu nhập của ngư dân, lợi nhuận của doanh nghiệp chưa có sự chuyển biến rõ nét.

Những vấn đề cần giải quyết

Tại hội nghị, ông Mai Thành Phúc (Hòn Rớ - TP. Nha Trang), một trong những ngư dân tham gia mô hình liên kết của Công ty TNHH Hải Vương cho rằng, những năm gần đây, sản lượng cá ngừ đại dương khai thác được giảm sút nghiêm trọng, nhiều tàu chỉ khai thác được 5 - 10 con/chuyến biển nên thua lỗ nặng. “Để nâng cao hiệu quả khai thác cá ngừ đại dương, chúng ta cần chú trọng chất lượng sản phẩm, không nên chạy theo sản lượng. Một khi chất lượng cá ngừ đại dương được nâng cao thì giá bán sẽ tăng, thu nhập của ngư dân, lợi nhuận của doanh nghiệp cũng sẽ tăng; khi đó mới khuyến khích được ngư dân tham gia chuỗi liên kết. Để khai thác nguồn cá ngừ đại dương một cách bền vững, cần tiến hành cấp phép khai thác cho những ngư dân, tàu khai thác có kinh nghiệm”, ông Phúc nói.

Chia sẻ nỗi lo của ngư dân, ông Nguyễn Xuân Nam - Tổng Giám đốc Công ty TNHH Hải Vương cho rằng: Trong chuỗi liên kết khai thác, thu mua, chế biến, tiêu thụ cá ngừ đại dương, vấn đề cần quan tâm giải quyết hàng đầu là phải giúp ngư dân có lãi, tích lũy được tài chính sau mỗi chuyến biển. Muốn vậy, cần xây dựng và nhân rộng những mô hình có công nghệ khai thác, bảo quản hiện đại, tăng được thời gian bám biển của đội tàu khai thác. Bên cạnh đó, có biện pháp để giảm chi phí các chuyến biển, bởi thực tế nếu mỗi chuyến biển ngư dân chỉ khai thác được dưới 15 con cá ngừ đại dương/tàu thì chắc chắn sẽ thua lỗ. Ngoài ra, cần quan tâm xúc tiến thương mại để giải quyết bài toán đầu ra cho sản phẩm cá ngừ.

Một số ý kiến cho rằng, để thực hiện việc tổ chức khai thác, thu mua, chế biến cá ngừ đại dương theo chuỗi nhằm nâng cao giá trị cá ngừ đại dương Việt Nam, khi xây dựng các mô hình liên kết theo chuỗi, cần thực hiện đồng bộ các biện pháp như: ứng dụng công nghệ khai thác hiện đại; chú trọng khâu bảo quản sản phẩm sau khai thác bằng cách đầu tư nâng cấp hầm bảo quản theo các công nghệ tiên tiến nhất; xây dựng được nhãn hiệu sinh thái cho cá ngừ Việt Nam; chú trọng việc đào tạo, tập huấn cho ngư dân…

Thứ trưởng Vũ Văn Tám nhấn mạnh, trong thời gian tới, phải tổ chức khai thác cá ngừ một cách hiệu quả và bền vững, chú trọng chất lượng, không chạy theo sản lượng, phải nâng cao giá trị của sản phẩm cá ngừ Việt Nam; cần tiến hành đánh giá hiệu quả các mô hình liên kết theo chuỗi ở các địa phương để nhân rộng các mô hình hiệu quả. Đồng thời, tiếp tục ứng dụng các kỹ thuật, công nghệ mới vào khai thác, bảo quản sản phẩm để nâng cao chất lượng cá ngừ trên các tàu khai thác. Ngoài ra, tăng cường nâng cấp cơ sở hậu cần nghề cá, trong đó chú trọng đầu tư các cảng cá ngừ chuyên dụng, các kho lạnh lớn ở các cảng; thúc đẩy việc xây dựng nhãn sinh thái cho cá ngừ Việt Nam; cần có cơ chế, chính sách riêng đối với cá ngừ…

Theo báo cáo của Tổng cục Thủy sản, tính đến hết tháng 11-2015, sản lượng khai thác cá ngừ đại dương của 3 tỉnh Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa đạt 91.356 tấn (17.206 tấn cá ngừ vây vàng, mắt to và 74.150 tấn cá ngừ vằn). Riêng sản lượng cá ngừ của Khánh Hòa đạt 28.179 tấn, trong đó có 4.319 tấn cá ngừ vây vàng, mắt to. Năm nay, khoảng 70% tàu khai thác cá ngừ đại dương đủ chi phí và có lãi ít, 30% tàu thua lỗ.

BÍCH LA

Các tin mới

Các tin năm 2015: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155

Các tin năm 2014 | 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007 | 2006 | 2005