Dấu hiệu ‘bùng phát’ sản xuất cây giống

Đợt hạn mặn năm 2016 đã làm thay đổi gần như toàn bộ định hướng phát triển nông nghiệp của huyện Chợ Lách (tỉnh Bến Tre). Diện tích trồng cây ăn trái giảm. Một số cây trồng phải thay đổi phù hợp với điều kiện, ảnh hưởng đến kế hoạch tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Trong hoàn cảnh khó khăn đó, thôi thúc người dân và ngành nông nghiệp tìm hướng đi mới. Đây có thể xem là cơ hội để người dân mạnh dạn chuyển đổi cây trồng, tạo ra những đột phá mới.

Nông dân xã Tân Thiềng hoang mang vì mít giống giảm giá, tiêu thụ chậm.

Rầm rộ sản xuất cây giống

Đang lom khom xới đất chuẩn bị cấy sầu riêng, thấy tôi, lão nông Ba Lì, ở ấp Quân Bình, xã Tân Thiềng, huyện Chợ Lách tạm ngưng, đứng thẳng lưng lại, ông cho biết: Khoảng 3 công đất này tôi mới đốn cây chôm chôm để chuyển qua cấy sầu riêng giống đây. Chỉ tay về phía khu vực cây chôm chôm còn lại trong vườn nhà, ông nói điều đang nghĩ ngợi: “Chắc tới đây cũng đốn hết chôm chôm”.

Cây giống sầu riêng đang có giá cao và ổn định khoảng 2 năm nay nên khu vực này ai cũng chuyển qua cây giống như ông. “Coi vậy chứ tôi thấy lo quá vì sợ sắp tới giá cây giống sụt bởi số lượng cung quá nhiều”, ông nói.

Ông Ba Lì đang thuê nhân công cấy ra đất từ cây ươm với giá 180 ngàn đồng/ngày. Bình quân, để cấy cây sầu riêng nguyên liệu trên mỗi công đất (1.000m2), chủ vườn cần đến 6 công cấy trong một ngày, tương đương trên 1 triệu đồng. Đối với sản xuấ́t cây giống, hầu hết nông dân chỉ cần mua hạt giống về ươm, sau khoảng 2 tháng thì cấy xuống đất. Đây là những khâu khá đơn giản mà nông dân nào cũng làm được. Sau khi cây đã đủ tuổi, các vựa cây giống sẽ đến mua hết vườn để về ghép bo các giống đang “sốt” hiện nay là sầu riêng Ri 6, sầu riêng Thái.

Đi sâu vào con đường nhựa nhỏ ấp Quân Bình, xã Tân Thiềng, hầu hết nông dân đã chuyển đổi từ trồng cây ăn trái sang canh tác cây giống nguyên liệu, nhiều nhất là mít và sầu riêng. Ông Nguyễn Văn Quận - Trưởng ấp Quân Bình cho biết, toàn ấp có 191 hộ dân. Đến cuối năm 2017, ấp có 85% diện tích cây ăn trái bị phá bỏ để sản xuất cây giống; từ đầu năm 2018 đến nay đã tăng thêm 10%. Các vườn quanh nhà ông Quận cũng đang được đốn bỏ hết. Cả ấp chỉ còn khoảng 3 hộ là ông Ba Lì, Năm Lũy, Năm Đực trồng chôm chôm nhưng diện tích không bao nhiêu.

Nhẩm so sánh về lợi ích chuyển đổi cây trồng, ông Quận khẳng định, lợi nhuận cây giống tăng gấp 5 lần so với cây ăn trái. “Cụ thể nhất là trường hợp của tôi, trước trồng cây chôm chôm thu hoạch trúng lắm cũng chỉ thu nhập đạt 120 triệu đồng/mùa. Giờ chuyển qua trồng mít giống nguyên liệu, mới bán có 1/3 vườn đã thu tới 160 triệu đồng”. Rồi ông ví dụ thêm về sự hấp dẫn của cây giống: “5 công đất trồng sầu riêng giống của ông Út Mạnh, vườn gần đó, đã có thương lái đến mua 1,3 tỷ đồng. Ông Mạnh đã nhận tiền tươi 70%. Nếu là chôm chôm thì nhiều lắm thu khoảng 100 triệu đồng”.

Dấu hiệu chựng giá

Xã Tân Thiềng được quy hoạch cây trồng chủ lực là chôm chôm. Cuối năm 2017, do người dân bùng phát chuyển đổi nhanh từ các loại cây ăn trái, trong đó có chôm chôm sang trồng cây giống nên xã bổ sung thêm cây giống vào quy hoạch cây trồng chủ lực.

Qua tham khảo thị trường và khẳng định của cán bộ xã Tân Thiềng, được biết, giá cây mít nguyên liệu đã chựng lại từ khoảng tháng 5/2018 đến nay. Thời điểm giá mít hấp dẫn nhất khoảng gần cuối năm 2017 là từ 30 - 40 ngàn đồng/cây mít (cây đã ghép bo), tùy loại giống siêu sớm, ruột đỏ... Hiện cây giống các loại đã giảm xuống chỉ còn từ 15 - 20 ngàn đồng/cây. Giá sụt giảm nhưng thị trường tiêu thụ vẫn rất chậm. Thông thường, mít đã ghép bo vừa ra cơi thì đã có lái, vựa đến vườn thu gom nhưng mấy tháng nay, họ kén lựa kỹ hơn. Hiện có nhiều vườn cạnh hai bên đường trung tâm xã, mặc dù đọt lá đã ra dài hơn cả gang tay vẫn chưa thấy lái đến mua, điều này đang khiến nhà vườn hoang mang.

Còn đối với mít nguyên liệu, ông Quận cho biết, trước thấy cây giống giá cao nên ươm mít, chôm chôm là chủ yếu nhưng nay chôm chôm bán không được, cây mít cũng đang chậm lại. Ông Quận chỉ tay về khu đất trồng mít nguyên liệu sau lưng đã gần đủ thời gian để ghép bo nhưng vẫn chưa có người đến mua. Giá bình quân giảm từ 10 ngàn đồng/cây còn khoảng 4 ngàn đồng/cây.

Hiện tại, dù giá sầu riêng giống (đã ghép bo) ổn định ở mức cao từ 70 ngàn đồng (sầu riêng Thái) đến 120 ngàn đồng/cây (Ri 6), nhưng người nông dân vẫn rất lo ngại, nhất là đối với những hộ vừa mới đốn bỏ vườn cây ăn trái để bắt đầu ươm hạt sầu riêng. Vốn đầu tư bình quân để chuyển đổi trồng cây giống là 50 triệu đồng/công. Để chuyển khoảng 5 công đất chôm chôm, hầu hết họ đều phải vay mượn từ các chương trình hoặc từ các quỹ tín dụng, các chi nhánh ngân hàng thương mại với mức vay 250 - 300 triệu đồng.

Ông Bùi Thanh Liêm - Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Chợ Lách: Sau hạn mặn, diện tích sản xuất cây giống, hoa kiểng của huyện tăng hơn 224ha, sản lượng đạt gần 38 triệu sản phẩm, giá trị sản xuất đạt bình quân 900 triệu đồng/ha. Nhiều mô hình sản xuất cây giống đạt giá trị sản xuất rất cao, trên 1,5 tỷ đồng/ha. Đây là nguyên nhân gia tăng diện tích, sản lượng cây giống một cách đột biến. Để giữ vững thương hiệu cây giống hoa kiểng Cái Mơn đã được sách kỷ lục Việt Nam ghi nhận năm 2005, đồng thời phát triển bền vững ngành sản xuất cây giống trong thời gian tới, cần phải tuân thủ tốt các quy định của pháp luật về điều kiện sản xuất, nhất là nguồn gốc cây giống đối với cây đầu dòng, vườn cây đầu dòng, công bố tiêu chuẩn chất lượng. Huyện phấn đấu đạt 200 vườn cây đầu dòng với 40ha, đảm bảo nguồn mắt ghép cho 40 triệu cây giống/năm. Phấn đấu có 50 - 60% hộ sản xuất, kinh doanh giống cây trồng công bố tiêu chuẩn chất lượng theo đúng quy định pháp luật...

Bài, ảnh: Cẩm Trúc

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước