Phát triển thương hiệu dừa Bến Tre

Dừa uống nước xiêm xanh được cấp chứng nhận chỉ dẫn địa lý Bến Tre đã tạo bước ngoặt mới cho sự phát triển thương hiệu nông sản chủ lực của tỉnh. Bởi đây chính là một bằng chứng bảo đảm với người tiêu dùng về nguồn gốc, chất lượng sản phẩm và là công cụ hữu hiệu để quảng bá, nâng cao hình ảnh và khả năng cạnh tranh của dừa xiêm xanh có xuất xứ Bến Tre. Vấn đề đặt ra tới đây là làm sao quản lý, phát huy hiệu quả chỉ dẫn địa lý để phát triển thương hiệu bền vững.

Sơ chế dừa trái xuất khẩu tại Công ty TNHH Xuất khẩu trái cây Mekong. Ảnh: Cẩm Trúc

Phát triển dừa uống nước đối với tỉnh không phải mới nhưng việc xuất khẩu thành công sang hơn chục quốc gia khó tính trên thế giới là câu chuyện khá mới mẻ, bất ngờ và phấn khởi cho người trồng dừa. Dừa uống nước của tỉnh cũng được đối tác đánh giá là có độ ngọt, ngon, thanh dịu hơn so với dừa của các nước trong khu vực.

Bắt đầu từ thị trường

Xu hướng của thị trường ngày càng yêu cầu gắt gao về nguồn gốc, xuất xứ, nhãn hiệu hàng hóa. Doanh nghiệp (DN) muốn xuất khẩu thì trước đó phải xây dựng vùng nguyên liệu bằng cách gắn kết với nông dân, các tổ hợp tác trồng dừa. Có vùng nguyên liệu, có thị trường thì vấn đề còn lại là DN phải thực hiện tốt theo tiêu chuẩn chất lượng, đảm bảo đủ sản lượng cung ứng và ổn định khách hàng.

Toàn tỉnh hiện có nhiều đơn vị thu mua dừa uống nước nhưng Công ty TNHH Xuất khẩu trái cây Mekong, xã Hữu Định, huyện Châu Thành là một trong những đơn vị tích cực tìm kiếm, mở rộng thị trường, góp phần tiêu thụ ổn định, nâng cao đời sống người trồng dừa. Đây cũng là một trong số ít những đơn vị xuất khẩu dừa trái tươi thành công của tỉnh. Ông Bùi Dương Thuật - Giám đốc công ty cho hay, hiện DN xuất khẩu sản phẩm ở 10 quốc gia trên thế giới như Mỹ, Canada, Úc, Singapore, Nhật Bản, Trung Quốc… Trong đó, Mỹ là thị trường chủ lực. Sản lượng xuất khẩu sang thị trường này chiếm 70% tổng sản lượng dừa xuất khẩu của công ty.

Song vấn đề khó khăn của xuất khẩu hiện nay là sự cạnh tranh rất lớn. DN gặp nhiều rủi ro. “Không phải cứ xuất khẩu là bán được giá cao. Hiện 1 trái dừa xuất khẩu sang Mỹ đạt hơn 15.000 đồng Việt Nam. Mức giá này thậm chí thấp hơn giá bán dạo tại TP. Hồ Chí Minh. Chỉ tính chi phí mua trái dừa, vận chuyển và các chi phí khác thì DN có lợi nhuận rất thấp. Theo tính toán, chi phí chuyên chở tại vườn đến nhà máy chiếm khoảng 7% giá trị sản phẩm. Đây là câu chuyện phải bàn cho dừa uống nước nói riêng và các nông sản khác nói chung. Bởi, so với Việt Nam, DN các nước trong khu vực vẫn bán ra với giá cạnh tranh rất mạnh nhưng họ vẫn có lợi nhuận cao vì chi phí cấu thành giá thành trái dừa thấp hơn…” - ông Thuật chỉ rõ.

Tuy nhiên, các DN muốn ổn định và mở rộng phát triển thì con đường duy nhất là phải mở rộng xuất khẩu và chiếm lĩnh thị trường tiềm năng, trong đó có thị trường Mỹ. Bình quân, mỗi tháng, thị trường này nhập khẩu hàng ngàn container nhưng hiện công ty mới chỉ đáp ứng khoảng hàng chục container (20 ngàn trái/container).

Đến phát triển vùng nguyên liệu

Ông Thuật chỉ ra một trong các nguyên nhân khiến không ít DN xuất khẩu dừa uống nước thất bại trước đây là tìm có thị trường rồi nhưng không đủ sản lượng để đáp ứng và tiêu chuẩn chất lượng không đảm bảo. Khó khăn chung của các DN xuất khẩu hiện nay, đó là vùng nguyên liệu chưa có sự đồng đều về sản phẩm. Nguyên liệu đem về nhà máy chưa đáp ứng được tiêu chí của xuất khẩu. Cụ thể tại công ty, có khoảng 20 - 30% sản lượng dừa do thương lái thu mua, vận chuyển về nhà máy không đạt kích cỡ, mẫu mã. DN phải bán ngược lại cho thương lái hoặc một số DN đóng hộp nước dừa xuất khẩu. Trong đó, phải kể đến cách “đối xử” với trái dừa trong hoạt động thu hái, vận chuyển như phải nhẹ tay, tránh để va chạm mạnh làm cho phần vỏ trái dừa bị dập bầm, đổi màu (có đốm). Người dân và thương lái cần hiểu và thực hiện tốt để sản phẩm đủ tiêu chuẩn xuất khẩu.

Dừa uống nước từ vùng nguyên liệu đến nhà máy. Ảnh: Cẩm Trúc

Thời gian qua, trong quy trình thu hái, công ty bố trí nhân sự đến tận vườn, đảm bảo thu hái đúng kỹ thuật, hái trái đúng tuổi, tránh tình trạng hái trái non khi thị trường hút hàng làm giảm uy tín, độ tin cậy của người tiêu dùng đối với trái dừa Bến Tre. Bên cạnh đó, nhân viên kỹ thuật cũng đồng hành với nhà vườn để thực hành cách chăm sóc cho dừa đạt chuẩn.

Bà Phan Thị Thu Thủy, người trồng dừa ấp Đại Định, xã Hữu Định, huyện Châu Thành có gần 2ha dừa uống nước đang cho trái. Bà cho rằng rất đồng tình với cách thu mua của Công ty TNHH Xuất khẩu trái cây Mekong. Công ty mua và phân loại theo 3 kích cỡ: loại I từ 1,3kg trở lên, loại II từ 1 đến dưới 1,3kg, loại III dưới 1kg. Giá hiện tại công ty mua cao hơn giá bên ngoài 5.000 đồng/chục (12 trái). DN có ký hợp đồng hẳn hoi và thường xuyên báo giá theo thị trường hàng tuần. Về kỹ thuật, bà cho biết rất yên tâm vì công ty hái đúng tuổi, đúng ngày, thu hoạch mỗi lần 1 buồng.

“Năm 2017, DN tăng sản lượng gấp đôi so với năm 2016, sản lượng trung bình đạt 400 ngàn trái/tháng. Năm 2018, kế hoạch phát triển vùng nguyên liệu để nâng sản lượng thu hoạch lên đến 600 - 700 ngàn trái/tháng. Diện tích mở rộng tập trung trên địa bàn các xã: Quới Sơn, Giao Long, An Hóa… huyện Châu Thành” - ông Thuật chia sẻ về mục tiêu phát triển vùng nguyên liệu.

Ông Lê Nhựt Chiêu - Phó trưởng Ban Kinh tế Hội Nông dân tỉnh cho biết, để thực hiện chuỗi dừa uống nước, thời gian qua, các cấp hội đã tập trung tuyên truyền người dân tham gia các tổ hợp tác, hợp tác xã. Qua vận động, hội đã thành lập 20 tổ hợp tác, tích cực phối hợp với các ngành chuyên môn để thực hiện đúng tiêu chuẩn của xuất khẩu. Năm 2018, hội sẽ phối hợp với DN phổ biến tập huấn kỹ thuật sản xuất đáp ứng các tiêu chuẩn xuất khẩu của DN. Mặt khác, hội vẫn đồng hành với nhà máy và nông dân chứ không giao hết việc quan hệ hợp tác cho nông dân và nhà máy.

Bến Tre hiện có 70 ngàn héc-ta trồng dừa, trong đó có hơn 7 ngàn héc-ta trồng dừa uống nước xiêm xanh, hơn 70% diện tích đang cho trái. Về chiến lược phát triển dừa xiêm xanh của tỉnh, bà Phan Thị Thu Sương - Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết: Tỉnh sẽ phát triển diện tích trồng dừa xiêm xanh, nâng tỷ lệ chiếm 20% tổng diện tích trồng dừa. Đồng thời, xây dựng hoàn thiện chuỗi giá trị sản phẩm dừa xiêm xanh, phát triển các tổ hợp tác trồng dừa lên hợp tác xã và gắn kết với các DN tiêu thụ dừa trong nước và xuất khẩu để phát triển ổn định, từng bước xây dựng thương hiệu cho sản phẩm dừa xiêm xanh Bến Tre.

Chỉ dẫn địa lý là dấu hiệu dùng để chỉ sản phẩm có nguồn gốc từ khu vực, địa phương, vùng lãnh thổ hay quốc gia cụ thể. Một chỉ dẫn địa lý được bảo hộ khi đáp ứng các điều kiện sau: sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý có nguồn gốc địa lý từ khu vực, địa phương, vùng lãnh thổ hoặc nước tương ứng với chỉ dẫn địa lý; sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý có danh tiếng, chất lượng hoặc đặc tính chủ yếu do điều kiện địa lý của khu vực, địa phương, vùng lãnh thổ đó quyết định.

Đầu năm 2018, dừa uống nước xiêm xanh của tỉnh được Cục Sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận chỉ dẫn địa lý Bến Tre. Sản phẩm được ghi vào sổ đăng ký chỉ dẫn địa lý của quốc gia, chính thức được Nhà nước bảo hộ.

Bài, ảnh: Cẩm Trúc

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước