Tập trung nâng cao chất lượng cây ăn quả có múi

Nguồn tin: Báo Bắc Kạn, 27/06/2018
Ngày cập nhật: 30/6/2018

Thời gian qua, việc phát triển cây ăn quả có múi tại Bắc Kạn còn mang tính tự phát; giống quýt địa phương dù đã được cấp chỉ dẫn địa lý nhưng chất lượng chưa cao, dễ bị ép giá. Trước tình hình đó, tỉnh chỉ đạo giữ ổn định diện tích quýt địa phương, tăng cường chuyển đổi cơ cấu, trồng mới các giống cam nhập nội và bưởi đặc sản.

Mô hình trồng cam Xã Đoài của một hộ dân tại xã Mỹ Phương (Ba Bể).

Những năm gần đây, diện tích trồng cây cam, quýt trên địa bàn tỉnh tăng nhanh. Đến nay, tổng diện tích đạt khoảng 2.817ha, diện tích cho thu hoạch khoảng 2.000ha, sản lượng bình quân đạt hơn 16.000 tấn/năm. Trong đó, giống cam, quýt địa phương 2.300ha, chiếm tới 2/3 tổng diện tích. Người dân chỉ quan tâm đến mở rộng diện tích, chưa chú trọng nâng cao chất lượng, mẫu mã nên dễ bị ép giá, thị trường tiêu thụ hẹp. Giá quýt Bắc Kạn có thời điểm xuống đến 4.000 đồng/kg khiến người trồng thua thiệt. Trong khi đó, những giống cam như cam địa phương, Đường Canh, Xã Đoài, V2... vẫn bán được từ 20.000 - 30.000 đồng/kg do phù hợp thị hiếu, thị trường tiêu thụ rộng.

Trước tình hình đó, tỉnh chỉ đạo ngành chức năng và các địa phương không mở rộng thêm diện tích cây quýt Bắc Kạn, mà phải tập trung cải tạo diện tích đã có theo quy trình VietGAP và an toàn thực phẩm. Cùng với đó là tiếp tục thử nghiệm, đa dạng hóa các giống cây ăn quả có múi phù hợp với điều kiện và trình độ canh tác, gắn sản xuất với hoạt động các tổ hợp tác, hợp tác xã.

Nhiều giống cây ăn quả có múi đã được đưa vào trồng, mang lại hiệu quả như: cam Vinh, cam Xã Đoài. Bà Hoàng Thị Nịnh- thôn Nà Lẹng, xã Quang Thuận (Bạch Thông) tham gia trồng cây cam Vinh theo dự án hỗ trợ phát triển sản xuất của Trung tâm Khuyến nông Bắc Kạn. Sau bốn năm, vườn cam cho thu hoạch. Vụ cam năm 2016 - 2017 bà Nịnh thu hoạch được khoảng hai tấn quả, giá bán 13.000 - 15.000 đồng/kg. Tính đến nay, toàn huyện Bạch Thông có trên 50ha cây cam Vinh, trong đó hơn 10ha đã cho thu hoạch. Cây cam Vinh cho năng suất trên 20 tấn/ha; giá bán khoảng 15.000 đồng/kg, như vậy, mỗi héc-ta người nông dân thu về gần 300 triệu đồng/vụ.

Từ đề tài khoa học "Xây dựng mô hình trồng cam Xã Đoài", đến nay toàn tỉnh đã có khoảng 200ha loại cây này. Một héc-ta cam Xã Đoài với mật độ trồng 400 cây ở độ tuổi thứ năm cho thu hoạch khoảng 8 tấn quả/vụ, lợi nhuận thu được sau trừ chi phí là 125 triệu đồng/ha. Một số giống cây đặc sản khác như bưởi Da xanh, bưởi Diễn cũng được thử nghiệm thành công. Có những hộ trồng hàng trăm cây bưởi Da xanh cho thu nhập cao như ông Đinh Duy Lý ở thôn Khuổi Nằn II, xã Lương Hạ (Na Rì); ông Quách Đăng Hiền, phường Đức Xuân (TP Bắc Kạn)...

Năm 2016, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh phối hợp với Viện Nghiên cứu Rau quả trung ương triển khai Dự án “Xây dựng mô hình sản xuất quýt bền vững theo hướng VietGAP” trên diện tích 30ha. Sau hơn một năm, các hộ nắm được quy trình, chăm sóc theo hướng dẫn, ghi chép sổ sách theo dõi quá trình sản xuất. Vườn quả thông thoáng, ít sâu bệnh, sinh trưởng tốt, tỷ lệ đậu quả cao. Năng suất năm 2017 tăng 20 - 22% so với trước khi áp dụng. Dự án xây dựng Hợp tác xã Toàn Thắng, xã Rã Bản (Chợ Đồn) được chứng nhận VietGAP trên diện tích hơn 3ha; chuyển giao khoa học kỹ thuật trồng chăm sóc quýt cho trên 360 lượt hộ; hướng dẫn người dân đóng gói, bao bì nhãn mác theo chuẩn của Cục Sở hữu trí tuệ. Từ hiệu quả dự án, ngành nông nghiệp chỉ đạo nhân rộng ra các diện tích quýt Bắc Kạn còn lại.

Đối với diện tích quýt Bắc Kạn hiện có, tỉnh chỉ đạo tăng cường cải tạo các diện tích già cỗi, tập trung thâm canh tăng năng suất theo quy trình VietGAP và an toàn thực phẩm. Đồng chí Nguyễn Ngọc Cương- Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết: Ngành chỉ đạo và khuyến khích các địa phương chuyển đổi các diện tích đất soi, bãi, ruộng một vụ kém hiệu quả sang trồng cây ăn quả có múi- nhất là các giống nhập nội như cam Vinh, Xã Đoài, Đường Canh, bưởi Diễn, bưởi Da xanh...

Theo dự thảo đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp, giai đoạn 2018 – 2020 tỉnh Bắc Kạn dự kiến trồng mới 1.000ha cam Xã Đoài, Đường canh, V2 và bưởi Da xanh, bưởi Diễn, bưởi đỏ. Đầu tư thâm canh 1.500ha cây ăn quả có múi đạt năng suất trên 120 tạ/ha; sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn thực phẩm và Quy chuẩn QCVN 01-132:2013/BNNPTNT đạt 1.000ha. Xây dựng 10 mô hình với quy mô 50ha (5ha/mô hình) sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn thực phẩm và Quy chuẩn QCVN 01-132:2013/BNNPTNT. Đến năm 2020, phát triển diện tích cây ăn quả có múi đạt 3.600ha; đầu tư thâm canh 1.300ha cam, quýt Bắc Kạn; sản xuất theo tiêu chuẩn đảm bảo an toàn thực phẩm và Quy chuẩn QCVN 01-132:2013/BNNPTNT là 1.000ha. Năng suất bình quân đạt 100 tạ/ha, sản lượng đạt trên 26.000 tấn; giá trị đạt trên 520 tỷ đồng. Đến năm 2025, diện tích cây ăn quả có múi đạt 4.000ha, trong đó diện tích cho thu hoạch đạt 3.600ha, năng suất bình quân đạt 12 tấn/ha, sản lượng đạt 43.200 tấn, giá trị đạt trên 864 tỷ đồng.

Hiện nay, tỉnh chưa có một quy hoạch chi tiết đối với cây cam, quýt, bưởi. "Quy hoạch cây trồng chính trong sản xuất nông nghiệp tỉnh Bắc Kạn giai đoạn 2008 - 2015, tầm nhìn 2020" được phê duyệt từ 2009 chỉ quy hoạch trồng cam quýt tại Bạch Thông, Chợ Đồn, Ba Bể trong khi hiện nay, các giống cam nhập nội, bưởi lại phù hợp với các huyện Chợ Mới, Na Rì. Do chưa có công nghệ bảo quản sau thu hoạch phù hợp nên khi có mưa kéo dài, nhiều diện tích quýt Bắc Kạn của người dân bị rụng, thối gây thiệt hại nặng nề. Mặt khác, tỉnh chưa có vườn ươm giống chất lượng cao. Đây là những vấn đề mà tỉnh cần quan tâm nghiên cứu, chỉ đạo để phát triển bền vững cây ăn quả có múi./.

Lê Trang