Người khởi xướng mô hình cá - lúa ở xã Hậu Mỹ Bắc A

Ông Âu Văn On, ngụ xã Hậu Mỹ Bắc A, huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang được nhiều người biết đến, bởi ông là một nông dân nhạy bén trước thời cơ và vận hội mới, khởi xướng mô hình cá - lúa thích ứng biến đổi khí hậu, cụ thể hóa chủ trương "chung sống với lũ", đánh thức tiềm năng kinh tế vùng Đồng Tháp Mười, mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Ông Âu Văn On theo dõi sự phát triển của cá bột trong bể ương.

Xã Hậu Mỹ Bắc A, quê ông On vốn nằm trong vùng Đồng Tháp Mười, điều kiện canh tác khó khăn. Trước kia, hàng năm vào mùa lũ nước ngập lênh láng nhấn chìm nhà cửa, ruộng nương, gây ra nhiều thiệt hại không thể tính được. Nhận thấy sản xuất theo mô hình truyền thống độc canh mỗi năm ba vụ lúa không còn thích hợp nữa, đồng thời không tránh khỏi thiên tai gây hại, ông On tìm kiếm con đường đột phá cho nông nghiệp, nông thôn bằng những mô hình mới, thích ứng biến đổi khí hậu, vừa mang lại hiệu quả kinh tế cao, có thể giúp nông dân đổi đời.

Khoảng cuối thập niên 90 của thế kỷ XX, sau khi tham khảo ý kiến của cán bộ khuyến nông, tìm hiểu qua sách báo, tài liệu, đồng thời dựa vào sự mẫn cảm, nhạy bén của một lão "nông tri điền", ông On mạnh dạn nghiên cứu cách cho cá đẻ, ương dưỡng cá bột lên cá giống, đồng thời cải tạo 2,4 ha đất nhà sản xuất theo mô hình cá - lúa. Ban đầu, ông On xây bể đẻ, làm ao mương thả nuôi cá bố mẹ và học kỹ thuật cho cá mè vinh, cá trôi, cá hường (cá mùi)... đẻ theo phương pháp nhân tạo. Đây là những loại cá dễ kích thích cho đẻ bằng phương pháp nhân tạo.

Có nguồn cá bột tự sản xuất được, ông bắt đầu đưa lên ruộng ương dưỡng lên cá giống xuất bán, đáp ứng nhu cầu nuôi cá nước ngọt trong nhân dân. Để thành công với mô hình mới, ông đồng thời phải bố trí lại thời vụ canh tác trong năm, chỉ sản xuất vụ lúa Đông xuân, các vụ còn lại trong năm thì ương dưỡng cá giống trên ruộng. Để ương dưỡng cá giống trên ruộng, ông đào con mương cặp theo ruộng lấy đất đắp bờ bao, giữ mực nước trên ruộng tối thiểu 3 tấc (0,3m). Qua theo dõi, ông nhận thấy, cứ 1,5 kg cám hoặc thức ăn cho ra 01 kg cá giống. Ngoài ra, sau vụ ương dưỡng cá giống, diện tích ruộng trên trồng lúa đạt năng suất cao, thường rất trúng mùa trong khi chi phí về phân bón, thuốc trừ sâu giảm hẳn.

Thành công với cá mè vinh, cá hường... tạo động lực để ông On bắt đầu tìm hiểu, tham dự các lớp tập huấn sinh sản nhân tạo các loại cá "khó tính" hơn, như: Cá trôi, cá chim trắng, tôm càng xanh... do các viện, trường đại học phía Nam tổ chức. Và ông cũng đã đạt được những kết quả rực rỡ.

Ở Tiền Giang, ông Âu Văn On là nông dân đầu tiên cho đẻ thành công cá chim trắng bằng phương pháp nhân tạo, góp phần đa dạng hóa nguồn giống thủy sản nước ngọt tại Đồng bằng sông Cửu Long. Hiện nay, ông tự sản xuất được hầu hết các giống cá nước ngọt đang được nuôi thịnh hành tại Đồng bằng sông Cửu Long, như: Cá trôi, chép, mè vinh, tôm càng xanh, cá chim trắng... trong hệ thống bể đẻ, bể ương, do tự mình thiết kế, xây dựng.

Ông On cho biết, với diện tích canh tác 2,4 ha chuyển đổi từ trồng lúa độc canh sang mô hình cá - lúa, mỗi năm từ các nguồn lợi như trồng lúa, ương cá bột, cá giống, ông thu lãi ròng trên 250 triệu đồng, cao gấp nhiều lần so với mô hình canh tác truyền thống vốn phải đối mặt với nhiều rủi ro. Nhờ hiệu quả từ mô hình canh tác mới "chung sống với lũ", từ một nông dân lam lũ, ông Âu Văn On đã dựng nên cơ nghiệp vững vàng, xây được nhà cửa khang trang, có điều kiện lo cho con cái học hành đến nơi đến chốn.

Hơn thế, nhận thấy chỉ thay đổi tư duy, thay đổi mô hình sản xuất thích ứng với điều kiện thiên nhiên khắc nghiệt mới có thể làm giàu từ đất đai, lao động, ông On mạnh dạn tuyên truyền, phổ biến và chuyển giao kỹ thuật sản xuất theo mô hình cá - lúa cho bà con quanh vùng, cụ thể là ấp Mỹ Chánh 4 (xã Hậu Mỹ Bắc A - quê ông). Việc ông On áp dụng thành công mô hình cá - lúa và chuyển giao kỹ thuật cho bà con đã mở ra hướng đột phá để phát triển kinh tế cho vùng thuần nông Đồng Tháp Mười, góp phần thay đổi diện mạo nông nghiệp, nông thôn nơi đây.

Cụ thể, xã Hậu Mỹ Bắc A đã định hình vùng sản xuất theo mô hình cá - lúa trên 100 ha tại ấp Mỹ Chánh 4. Ông On còn vận động thành lập được Chi hội Nghề cá xã Hậu Mỹ Bắc A thu hút hàng trăm hội viên tham gia. Trung bình mỗi năm, xã Hậu Mỹ Bắc A đạt sản lượng gần 01 tỷ con cá bột, trên 400 tấn cá giống nước ngọt, trở thành một trong những trung tâm cung ứng chủ yếu nguồn cá giống nước ngọt phục vụ nhu cầu nuôi cá tại các tỉnh phía Nam, chưa kể một phần xuất sang Campuchia qua con đường tiểu ngạch.

Nhờ con cá giống, ấp Mỹ Chánh 4 đã hình thành "Cánh đồng 100 triệu đồng/ha/năm". Trước đây, nhân dân trong ấp đa phần nghèo khó, cuộc sống luôn thiếu trước hụt sau, nay 90% hộ dân đã có xe gắn máy, 100% hộ dân có điện thoại sử dụng, 90% hộ dân cất được nhà kiên cố và bán kiên cố, đồng thời ấp Mỹ Chánh 4 cũng đã được công nhận "Ấp văn hóa".

Ngoài ra, ông On đã trực tiếp chuyển giao kỹ thuật ương ép cá giống, nuôi cá thịt, sản xuất theo mô hình mới cho trên 150 lượt nông dân trong xã, hỗ trợ hộ nghèo con giống không tính lãi, trị giá khoảng 50 triệu đồng, trong đó có 30 hộ trước đây nghèo khó, nay đã thoát nghèo và có cuộc sống khấm khá hẳn lên.

Theo ông Nguyễn Văn Dũng, Chủ tịch UBND xã Hậu Mỹ Bắc A, ông Âu Văn On là nông dân sản xuất - kinh doanh giỏi tiêu biểu của địa phương, là hạt nhân của mô hình cá - lúa "chung sống với lũ" đang góp phần làm thay đổi diện mạo nông nghiệp, nông thôn vùng Đồng Tháp Mười, đưa miền quê nghèo khó Hậu Mỹ Bắc A trở thành một trong những điểm sáng về kinh tế - xã hội tỉnh Tiền Giang hôm nay. Ông Âu Văn On đã được nhận Huân chương Lao động hạng II và hạng III.

Minh Trí

Các tin mới

Nhấn vào đây để xem các tin trước