Đưa đặc sản Đồng Nai vươn xa

Đồng Nai có nhiều vùng đặc sản nức tiếng gần xa như: bưởi Tân Triều, sầu riêng Long Thành, trà Phú Hội, chôm chôm Long Khánh… Theo thời gian, một số vùng đặc sản dần mai một, một số vùng đặc sản mới hình thành. Hiện nhiều địa phương, cơ quan ban ngành đang chung tay đưa đặc sản Đồng Nai vượt “lũy tre làng” trở thành mặt hàng xuất khẩu có giá trị.

Đặc sản bưởi Tân Triều (H.Vĩnh Cửu) mùa Tết

Vang danh những vùng đặc sản

Cù lao Tân Triều (xã Tân Bình, H.Vĩnh Cửu) được sông Đồng Nai ôm trọn, bồi đắp phù sa đã ưu đãi cho thổ nhưỡng nơi này đặc biệt thích hợp với cây ăn trái có múi. So với những địa phương khác, bưởi Tân Triều phong phú về chủng loại, nhưng dù là giống chua hay ngọt đều có hương vị đậm đà, trái đẹp, vỏ mỏng, tép bưởi mọng nước. Đặc biệt, giống bưởi ổi với những đặc trưng có mùi thơm của ổi, có thể bảo quản được trong nhiều tháng và càng khô vỏ càng đậm đà, thơm ngon. Giống bưởi này có ý nghĩa đặc biệt đối với người dân Tân Triều nên họ sẵn sàng trả giá cao để mua về chưng vào những dịp lễ, tết.

Qua thời gian sàng lọc, giống bưởi được nông dân Tân Triều trồng phổ biến là đường lá cam, da xanh. Trong đó, bưởi đường lá cam chính là đặc sản riêng chỉ Tân Triều mới có. Theo những “lão nông” ở vùng này, khi nhà thờ Tân Triều được xây dựng vào giữa thế kỷ XVIII (đây là một trong những giáo đường lâu đời nhất miền Nam), một vị cha xứ đã mang 2 nhánh bưởi giống từ Brasil về trồng trong sân nhà thờ là giống bưởi đường lá cam (cây bưởi lá nhỏ như lá cam) và bưởi đường cao nốm. Thấy giống bưởi đường lá cam sai trái, chất lượng ngon, nông dân trong vùng mới xin nhân giống về trồng và dần dần nhân rộng ra khắp vùng vì giống bưởi này hòa hợp một cách hoàn hảo với đất phù sa của cù lao Tân Triều và cho trái ngọt, ngon không vùng nào có được. Chính giống bưởi đường lá cam được trồng trên đất phù sa ven sông đã đưa Tân Triều thành làng bưởi nức tiếng của miền Nam.

Theo dòng phù sa sông Đồng Nai còn có một vùng cây ăn trái ở hạ nguồn là sầu riêng Long Thành. Sầu riêng Long Thành là giống sầu riêng thuần chủng hạt to, cơm vàng, mùi thơm nồng đặc trưng, khi ăn vừa ngọt vừa béo ngậy. Theo những người lớn tuổi ở đất Long Thành, trước đây, mỗi nhà chỉ cần có chục gốc sầu riêng trở lên là mua được xe máy. Điều này cho thấy giá trị ẩm thực lẫn kinh tế của loại cây được mệnh danh là “vua của các loại trái cây” này

Vào mùa thu hoạch, từ tháng 4-6 dương lịch, sầu riêng được bày bán ở các chợ trong tỉnh, dọc quốc lộ 51. Ngoài ra, một lượng lớn được đưa đi tiêu thụ ở TP.HCM, Bà Rịa - Vũng Tàu và các tỉnh lân cận. Sau này, có nhiều giống sầu riêng mới, nhưng sầu riêng hạt hay còn gọi là sầu riêng thuần chủng vẫn được nhiều người dùng ưa chuộng.

Nổi tiếng không kém còn có chôm chôm Long Khánh với giống gốc địa phương là chôm chôm nhãn và tróc (java). Chôm chôm nhãn Long Khánh có vỏ màu xanh, vàng cam và vàng đỏ, mùi thơm, vị giòn và ngọt. Còn chôm chôm tróc có vỏ màu đỏ và đỏ đậm, râu dài, dày và đuôi có đốm xanh, vị ngọt. Do kỹ thuật chăm sóc, cộng với đặc điểm khí hậu, chất đất, chôm chôm Long Khánh thường chín sớm, vị ngọt hơn chôm chôm ở các vùng khác.

Thêm nhiều vùng trái ngọt mới

Đặc sản chôm chôm Java Long Khánh

Ngoài những vùng đặc sản đã nức tiếng, nhiều địa phương của tỉnh đang hình thành những vùng chuyên canh mới với các giống đặc sản cho hiệu quả kinh tế cao, trở thành những vùng đặc sản mới của Đồng Nai.

Điển hình nhất là vùng đặc sản dâu An Phước (H.Long Thành). Ông Chín Hài (ấp 2, xã An Phước) cho rằng, cây dâu như vị cứu tinh cho người dân khi các cây trồng lâu năm như: chôm chôm, sầu riêng lần lượt chết. Cây dâu giải quyết được hết mọi vấn đề, từ năng suất, chất lượng, hiệu quả kinh tế cho đến đầu ra. Cũng theo chia sẻ của “lão nông” này, ban đầu người dân trong vùng chỉ biết gọi dâu da, dâu xiêm, nhưng sau này thống nhất gọi tên dâu An Phước. Đến nay, thương hiệu dâu An Phước được nhiều người trong và ngoài tỉnh biết tiếng. Nhờ hợp thổ nhưỡng nên dâu An Phước to đều, cơm vàng óng, có vị chua dôn dốt pha ngọt thanh, không chua nhiều như dâu miền Tây.

Hiện tại vùng An Phước phát triển được trên 20ha dâu. Năng suất cao, giá cả tốt, đầu ra thuận lợi nên chính quyền địa phương có chủ trương phát triển diện tích loại cây trồng này bằng cách xen canh cây dâu với các loại cây trồng khác để tăng thu nhập, chuyển đổi diện tích cây ăn quả già cỗi kém hiệu quả sang trồng dâu. Tổ hợp tác Dâu An Phước đang tiến hành các thủ tục nâng cấp lên HTX và tính đường dài cho sản phẩm nông nghiệp thế mạnh mới của địa phương.

Một vùng đặc sản sầu riêng khác có tiếng ngon trong vài năm trở lại đây là sầu riêng Phú An (H.Tân Phú) với diện tích trên 300ha. Sầu riêng Phú An trái lớn, mùi vị thơm ngon nên được thương lái trả giá cao hơn nhiều nơi khác. H.Tân Phú đang vận động các nhà vườn liên kết thành lập HTX sầu riêng; chuyển đổi làm theo quy trình VietGAP để xây dựng thương hiệu cho vùng trái cây ngon, an toàn này. Ngoài ra, nhiều địa phương của Đồng Nai đang hình thành thêm các vùng chuyên canh đặc sản trái cây ngon như: ổi Long Khánh; bơ sáp Cẩm Mỹ; vùng cam, quýt Hiếu Liêm (H.Vĩnh Cửu)…

Đưa đặc sản vươn xa

Thời gian qua, tỉnh đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ về đăng ký nhãn hiệu hàng hóa, nhãn hiệu tập thể, đặc biệt là chương trình OCOP. Đến nay, cả trăm nhãn hiệu hàng hóa, nông sản đã được đăng ký bảo hộ với mục tiêu đưa nông sản, đặc sản địa phương không chỉ có chỗ đứng ở thị trường nội địa mà còn tham gia xuất khẩu.

Ông Phùng Thanh Tâm, Giám đốc HTX Nông nghiệp, dịch vụ, thương mại Bình Lộc (TP.Long Khánh) cho biết, Long Khánh nổi tiếng với nhiều đặc sản trái cây ngon như: chôm chôm, sầu riêng, măng cụt... Trong đó, chôm chôm nhãn và chôm chôm Java là đặc sản lâu đời của vùng đất này. Việc chôm chôm Long Khánh được cấp chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý có ý nghĩa lớn trong việc nâng tầm thương hiệu của loại đặc sản này. Trái chôm chôm Java cũng từng xuất khẩu đi Pháp và từng có doanh nghiệp đặt vấn đề bao tiêu sản phẩm để xuất khẩu sang Pháp với sản lượng lớn. Nhưng vùng chuyên canh này chưa đạt yêu cầu về sản lượng. Hiện HTX đang làm dự án Cánh đồng lớn chôm chôm với khát vọng để những đặc sản trái cây địa phương đi ra cả bên ngoài “lũy tre làng”.

Bà Nguyễn Thị Kim Mai (H.Định Quán) được biết đến như một chủ trang trại sản xuất giỏi với nhiều giống cây đặc sản cho hiệu quả kinh tế cao như: bơ sáp, xoài cát Hòa Lộc... Nhưng giống đặc sản chủ lực bà muốn nhân rộng là mãng cầu hạt lép. Loại đặc sản này có nhiều ưu điểm như: cơm dày, chất thịt dai, vị ngọt đậm đà, trái lớn có trọng lượng từ 0,5-1,2kg/trái... Từ những cây giống ban đầu, hiện bà Mai đã nhân rộng được cả chục ha mãng cầu hạt lép và đang sản xuất thêm cây giống để cung cấp cho nông dân trong vùng cũng như nhiều địa phương lân cận. Bà Mai đã thành lập Tổ hợp tác Trái cây an toàn Lộc Mai với mục tiêu liên kết cùng nhiều nông dân sản xuất quy mô lớn, chất lượng an toàn để không chỉ có chỗ đứng tại thị trường nội địa mà còn đáp ứng tốt thị trường xuất khẩu.

Nam Vũ

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước