Cao Bằng: Quýt Trà Lĩnh vào mùa

Quýt Trà Lĩnh đã có thương hiệu riêng, được người tiêu dùng ưa chuộng bởi vị ngọt và hương thơm đặc trưng. Từ cây quýt đã đem lại thu nhập hàng trăm triệu đồng cho nhiều hộ dân, góp phần quan trọng thúc đẩy kinh tế - xã hội trên địa bàn.

Quýt Trà Lĩnh được bày bán tại chợ huyện.

Đến xã Quang Hán (Trà Lĩnh, tỉnh Cao Bằng) , vùng có diện tích trồng quýt lớn nhất huyện vào những ngày này, khắp các khu vườn rực rỡ sắc vàng của quýt đang mùa chín rộ. Bà con nông dân phấn khởi, tất bật thu hái bán ra thị trường. Do điều kiện thời tiết thuận lợi, cộng thêm áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào chăm sóc nên năm nay, các vườn quýt đều cho quả sai hơn so với các năm trước. Hiện, người dân đã thu hoạch được khoảng 60% để bán ra thị trường.

Nhìn những vườn quýt sai trĩu quả ít ai biết được rằng cách đây hàng chục năm về trước, giống quýt Trà Lĩnh chỉ được người dân trồng một vài cây trong vườn để phục vụ gia đình. Sau này, nhiều người biết tiếng quýt Trà Lĩnh thơm ngon đã đến vườn thu mua, người dân nơi đây mới nghĩ đến trồng tập trung. Nhờ đó, diện tích trồng quýt cũng tăng lên từng năm. Xã Quang Hán hiện có trên 95 ha quýt. Cùng với việc mở rộng diện tích đất trồng, cây quýt đã đem đến cho người dân xã Quang Hán nguồn thu nhập đáng kể, đặc biệt là khai thác tốt những diện tích đất trống, đất bỏ hoang.

Thời gian gần đây, các hộ dân tại địa phương đã đẩy mạnh thâm canh, chăm sóc cây quýt theo quy trình kỹ thuật. Nhờ đó, các vườn quýt đã phát huy giá trị, mang lại thu nhập cho mỗi hộ từ 100 - 300 triệu đồng/vụ, nhiều hộ đã thoát nghèo, từng bước vươn lên làm giàu. Anh Hoàng Văn Đấu, xóm Bản Niếng, xã Quang Hán cho biết: Gia đình tôi trồng giống quýt bản địa đã hơn chục năm. Hiện, gia đình tôi thu hoạch được khoảng 50%. Với 500 gốc quýt, mỗi năm thu nhập trên 100 triệu đồng.

Theo người dân trồng quýt, khi bước vào chính vụ cây quýt sẽ chín đồng loạt, nếu bán không kịp quả sẽ hỏng. Không như loại trái cây khác, quả quýt khó bảo quản, dễ bị dập nát khi vận chuyển. Trồng quýt rất khó chăm sóc, mỗi năm chỉ cho một vụ, nếu không được giá và được mùa nông dân vô cùng khó khăn. Do đó, để có quýt chất lượng tốt, mẫu mã đẹp bán từ nay đến Tết, người trồng quýt thường căng bạt cho cây để tránh mưa và sương giá. Năm nay, tùy kích cỡ, quýt được chia làm nhiều loại. Càng gần Tết Nguyên đán, tùy thuộc nhu cầu của thị trường, giá quýt cũng sẽ cao hơn.

Tuy nhiên, quá trình phát triển giống quýt địa phương thành cây hàng hóa là một chặng đường dài của cả chính quyền và nhân dân huyện Trà Lĩnh, bắt đầu bằng đề tài "Phục tráng, bảo tồn và phát triển giống quýt đặc sản Trà Lĩnh" được triển khai tại các xã Quang Hán, Cao Chương và thị trấn Hùng Quốc. Năm 2013, huyện Trà Lĩnh phối hợp với các nhà khoa học tạo ra những cây quýt đầu dòng, nhân giống cây sạch bệnh để trồng đại trà trên địa bàn xã Quang Hán, trồng mới 1,5 ha vườn quýt sạch bệnh, cải tạo 0,5 ha quýt kém hiệu quả và sản xuất cây giống quýt Trà Lĩnh, đáp ứng cho nhu cầu trồng tập trung. Đến nay, toàn huyện trồng được 164 ha quýt, trong đó có trên 60 ha đã cho thu hoạch, tập trung chủ yếu ở các xã: Quang Hán, Cao Chương, Cô Mười và thị trấn Hùng Quốc, năng suất đạt từ 12 - 15 tấn/ha.

Niềm vui khi khôi phục lại được giống quýt bản địa càng được nhân lên khi thương hiệu quýt Trà Lĩnh có nhãn hiệu tập thể. Năm 2016, quýt Trà Lĩnh được Cục Sở hữu trí tuệ - Bộ Khoa học và Công nghệ cấp Giấy chứng nhận bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, quýt Trà Lĩnh được khách thập phương biết đến. Văn bằng bảo hộ đó là cơ hội tốt để địa phương quảng bá danh tiếng đặc sản Cao Bằng ra thị trường trong nước và quốc tế. Thế nhưng, đến thời điểm này quýt Trà Lĩnh chỉ được bày bán chủ yếu tại các chợ và các thương lái đến vườn thu mua. Thực tế, người dân tự trồng và tự tìm cách tiêu thụ. Các tem, nhãn của thương hiệu hầu như không được sử dụng.

Theo quy định, logo nhãn hiệu tập thể "Quýt Trà Lĩnh" phải được dán trên từng quả và sử dụng trên tất cả các phương tiện quảng cáo, bao bì, vật dụng chứa sản phẩm. Tuy nhiên, hiện các hộ dân vẫn chưa có ý thức tận dụng giá trị nhãn hiệu, rất ít hộ đầu tư mua tem mang logo nhãn hiệu dán lên quả quýt. Vì vậy, khi bán ra thị trường, khó phân biệt đâu là quýt Trà Lĩnh và đâu là quýt ở nơi khác. Ngoài ra, vỏ của quả quýt có dầu nên việc dán nhãn không giữ được lâu nên khi bán ra thị trường nếu bên mua yêu cầu dán nhãn thì người dân mới dán nhưng chủ yếu là dán trên bao bì khi đóng hộp.

Quýt Trà Lĩnh được cấp Giấy chứng nhận chỉ dẫn địa lý, đây là cơ hội lớn cho người dân trong việc phát triển cây trồng đặc sản của địa phương. Đồng thời đặt ra thách thức đối với chính quyền huyện trong việc bảo tồn và phát triển thương hiệu quýt Trà Lĩnh. Trước thực tế đó, huyện tăng cường quán triệt, nâng cao nhận thức và hiểu biết của người dân về giá trị nhãn hiệu "Quýt Trà Lĩnh". Từ đó, các nông hộ sản xuất quýt nói chung phải tuân thủ các biện pháp kỹ thuật tiên tiến trong sản xuất cũng như quản lý, duy trì, bảo vệ và phát triển danh tiếng cho quýt Trà Lĩnh.

Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Trà Lĩnh Hà Minh Hải cho biết: Hiện nay, huyện tiếp tục nhân rộng diện tích trồng quýt tại các xã lên 20 ha. Liên kết với các công ty, hợp tác xã tiêu thụ sản phẩm quýt ổn định, nâng cao đời sống cho người dân. Đồng thời, tiến hành quy hoạch thành vùng sản xuất tập trung và sản xuất hữu cơ; áp dụng các biện pháp khoa học đẩy mạnh thâm canh, chọn giống, giải pháp canh tác, mật độ... để các loại cây trồng phát triển tốt, lâu dài, trở thành hàng hóa có uy tín trên thị trường. Đây là hướng đi mới góp phần bảo tồn và nâng tầm thương hiệu quýt Trà Lĩnh.

Hà Thu

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước