Bắc Kạn: Hiệu quả từ cải tạo vườn mận năng suất thấp ở Ba Bể

Sau hơn 2 năm triển khai Dự án “Điều tra đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp cải tạo vườn mận không đồng đều năng suất thấp tại huyện Ba Bể và Pác Nặm” của Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Bắc Kạn, đến nay đã mang lại hiệu quả. Nhiều diện tích cây mận sau cải tạo trên địa bàn huyện Ba Bể cho năng suất, chất lượng tốt.

Sau khi ghép và cải tạo, vườn mận ở xã Quảng Khê cho năng suất, chất lượng tốt.

Cây mận sớm được trồng trên địa bàn huyện Ba Bể từ nhiều năm nay, tập trung tại các xã Quảng Khê, Hà Hiệu, Địa Linh, Thượng Giáo, Yến Dương với tổng diện tích 232ha, trong đó có 100ha đã cho thu hoạch. Đây là loại cây trồng phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương với chất lượng giòn, ngon, là một trong những cây trồng chủ lực mang lại thu nhập cho người dân.

Tuy nhiên, trong khoảng 3 - 4 năm trở lại đây, nhiều diện tích mận không được chăm sóc đúng quy trình kỹ thuật nên năng suất chưa cao, chất lượng quả thấp. Năng suất bình quân chỉ đạt từ 5 - 5,5 tạ/ha, đặc biệt là diện tích mận trồng lâu năm, dẫn đến giảm sản lượng và giá trị của cây mận sớm. Vì vậy, một số nơi bà con nhân dân đã chặt bỏ cây mận sớm để trồng các loại cây trồng khác, gây thiệt hại và phá vỡ quy hoạch sản xuất nông nghiệp của các địa phương.

Với mục tiêu cải tạo vườn mận năng suất thấp, chất lượng không đồng đều, tạo ra sản phẩm hàng hóa, từng bước hình thành chuỗi giá trị cho quả mận, năm 2018 Trung tâm Ứng dụng Khoa học - Công nghệ và Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng tỉnh (Sở Khoa học và Công nghệ) đã triển khai Dự án “Điều tra đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp cải tạo vườn mận không đồng đều năng suất thấp tại huyện Ba Bể, Pác Nặm tỉnh Bắc Kạn”. Thời gian thực hiện từ tháng 9/2018 - 9/2021.

Tại huyện Ba Bể, Trung tâm đã tiến hành khảo sát 50ha mận để xác định nguyên nhân năng suất thấp, chất lượng không đồng đều. Qua điều tra, khảo sát cho thấy, trong quá trình chăm sóc cây mận người dân không bón phân, hoặc bón không đúng cách, không đúng thời điểm. Đa số các hộ dân để cây mận phát triển tán tự nhiên, một số hộ cắt tỉa nhưng chưa đúng kỹ thuật, cây thiếu quang hợp. Nhiều hộ không làm cỏ thường xuyên, cỏ dại, dây quấn phát triển mạnh, nên tạo điều kiện cho sâu bệnh phát triển gây hại trên cây mận, ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng quả…

Trên cơ sở đó, Trung tâm KH-CN và Tiêu chuẩn Đo lường chất lượng đã xây dựng mô hình cải tạo vườn mận tại huyện Ba Bể với diện tích 5ha, thực hiện tại 10 hộ gia đình của hai xã Quảng Khê, Hà Hiệu. Đồng thời triển khai tập huấn kỹ thuật bón phân, cắt tỉa, tạo tán, ghép cải tạo, phòng trừ sâu bệnh và ghép bổ sung giống mận Tam Hoa lên cây mận chín sớm để thụ phấn chéo.

Kết quả, tại các hộ gia đình tham gia thực hiện mô hình cải tạo vườn mận đã áp dụng đúng các biện pháp kỹ thuật, chủ động thay đổi tư duy canh tác theo hướng thâm canh, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Cây mận được chăm sóc, cắt tỉa, tạo tán phù hợp, ghép bổ sung mắt ghép mận Tam Hoa, mận đắng để tăng cường giao phấn chéo, tăng tỷ lệ đậu quả, kết hợp với bón phân và phòng trừ sâu bệnh nên cây mận chín sớm cho năng suất, chất lượng cao hơn.

Tham gia dự án với 15 cây mận thực hiện ghép, cải tạo, ông Nông Văn Tuyển, thôn Nà Chom, xã Quảng Khê cho biết: “Những năm trước sản lượng mận của gia đình đạt bình quân 5 tấn/vụ, nhưng từ 2019 đến nay sản lượng sụt giảm, năm 2019 chỉ đạt 3,5 tạ, năm 2020 đạt 7 tạ. Sau khi thực hiện dự án cải tạo vườn mận cho thấy có chuyển biến tích cực, những cây được chăm sóc đúng kỹ thuật sinh trưởng phát triển tốt. Vụ mận năm nay những cây được ghép cho quả to và sai, năng suất cao hơn hẳn”.

Hộ ông Đàm Văn Tùng, thôn Lủng Cháng, xã Hà Hiệu cũng có 1,15ha thực hiện dự án với 416 cây thực hiện ghép, cải tạo. Do được đầu tư chăm sóc nên vườn mận chín sớm của gia đình ông sai trĩu quả, quả to, giòn, mẫu mã đẹp. Ông cho biết: Từ khi được dự án hỗ trợ tập huấn kỹ thuật, gia đình đã biết cách chăm sóc tốt hơn, đúng kỹ thuật nên năng suất mận đạt cao. Riêng năm 2020 sản lượng đạt khoảng 2 tấn, giá bán bình quân 20.000 đồng/kg, thu nhập 40 đến 50 triệu đồng. Vụ mận năm nay năng suất cao gấp đôi năm ngoái.

Việc thực hiện dự án cải tạo vườn mận ở Ba Bể đã giúp người dân thay đổi tập quán canh tác theo hướng thâm canh, áp dụng khoa học kỹ thuật, nâng cao năng suất, chất lượng để cây mận phát triển tốt. Sau khi dự án kết thúc, Sở Khoa học và Công nghệ sẽ bàn giao cho huyện Ba Bể, trên cơ sở thực tế của địa phương sẽ khuyến khích người dân mở rộng diện tích ghép, cải tạo./.

Hà Thanh

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước