Trong những năm gần đây, ngành tôm cả nước không ngừng tăng trưởng, bất chấp sự biến động từ thị trường hay điều kiện nuôi. Tuy nhiên, để đảm bảo tốc độ tăng trưởng như kỳ vọng trong tương lai, ngành tôm cũng cần sớm có giải pháp giảm giá thành sản xuất để nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường.

Nâng cao năng suất và tỷ lệ nuôi thành công mới là lời giải căn cơ cho việc giảm giá thành nuôi tôm.

Trong nuôi tôm, chi phí thức ăn chiếm khoảng 60-65% tổng chi phí của mỗi vụ nuôi, nên mỗi khi nhắc đến chuyện giảm giá thành, giải pháp được đề xuất đầu tiên vẫn thường là giảm chi phí thức ăn, kế đến là con giống, chi phí điện năng... Đối với chi phí điện năng, các kết quả ứng dụng thay thế gối đỡ chữ U bằng con lăn cho giàn quạt tạo ôxy giúp tiết kiệm 17% điện năng và theo dõi ôxy hòa tan trong ao nuôi kết hợp vận hành hệ thống sục khí đáy ao sẽ giảm được 7,6% điện năng tiêu thụ. Tuy nhiên, việc giảm chi phí con giống, thức ăn là không hề đơn giản, nếu không muốn nói là bất khả thi, bởi hầu hết nguồn nguyên liệu phục vụ chế biến thức ăn tôm đều phải nhập khẩu và nguồn cung thức ăn tôm đều đến từ các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.

Theo TS Nguyễn Duy Hòa, Giám đốc kỹ thuật toàn cầu ngành hàng Empyreal, Cargill Inc, tỷ lệ nuôi tôm thành công ở Việt Nam vừa qua chỉ vào khoảng 30-40%, nên nếu chỉ tập trung lo giảm chi phí con giống, thức ăn, điện… là chưa đủ và khó khả thi. Vấn đề quan trọng ở đây là cần có giải pháp nâng tỷ lệ thành công trong nuôi tôm lên cao hơn nữa thì mới có thể giảm chi phí sản xuất, tiến tới giảm giá thành tôm nuôi một cách căn cơ và bền vững. Để nâng tỷ lệ nuôi tôm thành công, theo TS Nguyễn Duy Hòa, trước hết chúng ta cần chủ động được con giống; quản lý tốt chất lượng, giá cả vật tư đầu vào; quản lý và khai thác tốt các công trình cơ sở hạ tầng phục vụ nghề nuôi…

Đồng tình với TS Nguyễn Duy Hòa, TS Trần Đình Luân, Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), cho rằng, những mô hình, công nghệ nuôi thành công cao, chi phí thấp do các doanh nghiệp nghiên cứu, chuyển giao cho người nuôi thời gian qua là rất tốt, nhưng số người nuôi áp dụng chưa nhiều chủ yếu là do chi phí đầu tư ban đầu còn cao. Vì vậy, các địa phương cần có chính sách hỗ trợ người nuôi nhất là về vốn, các doanh nghiệp cần mạnh dạn liên kết với người nuôi, nhất là các hợp tác xã (HTX), tổ hợp tác (THT), trang trại để chuyển giao, giúp người nuôi nhanh chóng tiếp cận được các mô hình này. Đối với người nuôi, tùy vào điều kiện, khả năng đầu tư, quản lý của mình có thể chọn mô hình, quy mô sản xuất phù hợp, hạn chế rủi ro, nâng cao hiệu quả nghề nuôi.

Vừa qua thị trường tôm có nhiều biến động, giá tôm thường bấp bênh trong khi giá vật tư đầu vào phục vụ nghề nuôi không ngừng tăng lên, đặc biệt là trong 2 năm trở lại đây. Tuy nhiên, theo ông Phan Văn Mừng, Giám đốc HTX thủy sản Toàn Thắng, TX Vĩnh Châu (Sóc Trăng), nếu người nuôi tham gia vào HTX và thực hành theo tiêu chuẩn ASC vẫn bán được tôm với giá cao hơn so với mặt bằng chung của thị trường và nghề nuôi mang tính bền vững hơn. Ông Huỳnh Xuân Diện, Giám đốc HTX Tân Hưng, huyện Cái Nước, tỉnh Cà Mau khẳng định: “Trong bối cảnh nuôi tôm ngày một khó khăn, nếu những hộ nuôi tôm nhỏ lẻ không biết liên kết lại theo mô hình HTX hay THT sẽ rất khó có thể giảm chi phí, tăng lợi nhuận được”.

Theo nhiều lãnh đạo HTX, nếu tổ chức sản xuất tốt và nuôi tôm theo chuẩn quốc tế, vẫn có thể giảm được từ 10-20%, thậm chí là 30% chi phí sản xuất. Thực tế cho thấy, nếu các hộ nuôi tôm nhỏ lẻ liên kết lại thành HTX hay THT để hình thành nên vùng nuôi quy mô lớn mang tính hàng hóa cao sẽ thu hút được doanh nghiệp chế biến hỗ trợ kinh phí tư vấn, đánh giá thực hành nuôi tôm theo tiêu chuẩn ASC và thu tôm với giá cao hơn thị trường từ 2.000-3.000 đồng/kg cho tôm đạt chứng nhận ASC.

Theo ông Hồ Quốc Lực, Chủ tịch HĐQT Công ty CP thực phẩm Sao Ta, giá thành tôm nuôi của Việt Nam hiện cao hơn các cường quốc nuôi tôm trên thế giới, nhưng con tôm Việt Nam vẫn có thể cạnh tranh sòng phẳng với các nước chủ yếu là nhờ trình độ chế biến. Tuy nhiên, lợi thế này sẽ không thể duy trì được lâu bởi một số cường quốc tôm như Ấn Độ hay Ecuador hiện đang tập trung đầu tư cho mảng chế biến. Vì thế, để ngành tôm phát triển hiệu quả và bền vững, bên cạnh việc cấp bách thực hành nuôi tôm có trách nhiệm theo tiêu chuẩn quốc tế (ASC, BAP, Global GAP…) thì bài toán giảm giá thành nuôi tôm cũng cần sớm có lời giải thỏa đáng. Ông Lực chia sẻ: “Hiện giá thành sản xuất tôm của các nước đều thấp hơn Việt Nam, nên một khi họ bắt kịp trình độ chế biến của ta thì lợi thế về trình độ chế biến sẽ không còn nữa. Khi đó, sức cạnh tranh của tôm Việt trên thị trường sẽ giảm, doanh nghiệp và người nuôi sẽ gặp khó”.

Bài, ảnh: HOÀNG NHÃ

Các tin mới

Nhấn vào đây để xem các tin trước