Cần nổ lực tháo gỡ "vướng mắc" trồng thanh long theo tiêu chuẩn GAP

Nguồn tin: Long An, 18/10/2010
Ngày cập nhật: 23/10/2010

Trước đây, nông dân vùng chuyên canh trồng thanh long huyện Châu Thành, tỉnh Long An chỉ canh tác theo lối truyền thống “ăn xổi ở thì”. Hai năm trở lại đây, nông dân được tập huấn kỹ thuật sản xuất thanh long theo tiêu chuẩn VietGap, GlobalGap... bước đầu tạo niềm phấn khởi cho nhiều nông dân.

Hiện tại, huyện có khoảng 40 hộ của xã HTX Dương Xuân, xã Dương Xuân Hội, xã An Lục Long và trên 60 nông dân HTX Tầm Vu trồng thanh long theo tiêu chuẩn GlobalGAP với sự hỗ trợ của Viện Nghiên cứu Cây Ăn quả Miền Nam, Hiệp hội Trái Cây Việt Nam, Hội Làm vườn Việt Nam và ngành Nông nghiệp Long An… Chương trình này, đã từng bước hình thành lên ý thức của người dân trong việc sản xuất thanh long theo hướng an toàn và hạn chế tình trạng sản xuất nhỏ, lẻ thiếu tập trung đồng thời tạo mối liên kết theo nhóm, khu vực. Vườn trồng thanh long được hướng dẫn kỹ thuật và hỗ trợ phần chi phí xây dựng các cơ sở hạ tầng. Các nhà vườn đã bỏ thêm kinh phí đầu tư làm nhà kho, hố rác, bể chứa bao bì thuốc BVTV và nhà chứa phân bón, nhà chứa thanh long thu hoạch và đồ vận chuyển bảo quản trái...

Từ đó, hạn chế việc sử dụng phân hóa học, thay thế dần phân sinh học, giảm thuốc BVTV mà sâu bệnh giảm sự gây hại trên thanh long, trái đẹp và đạt tiêu chuẩn nên dễ dàng xuất khẩu hoặc bỏ mối tại các siêu thị. Đối với trường hợp của ông Lê Đắc Vinh, thành viên HTX Dương Xuân thực hiện mô hình đem lại nhiều tác dụng nâng cao ý thức sản xuất cho nông dân có khoa học bài bản, sản phẩm khi thu hoạch được bảo quản kỹ lưỡng nên dễ bán hàng.

Trong lối đi “đột phá” này, ngoài những thuận lợi trên, nông dân đã tốn nhiều công sức, tiền của đầu tư và trên hết là tâm huyết trồng thanh long theo hướng GAP. Một vài trở ngại khác mà ông Lê Đắc Vinh và ông Nguyễn Ngọc Lâm cùng HTX Dương Xuân cho biết, khó khăn của nông dân không phải là yếu tố đất hay nguồn nước... mà thói quen ghi ghép thực hiện không đầy đủ và thường xuyên với lại giá bán thanh long trong mô hình ngang bằng giá bên ngoài. Đó cũng là nguyên nhân cản trở nông dân mặn mà với mô hình trồng thanh long theo tiêu chuẩn GAP. Mặc dù trước đây nhà nước cũng triển khai liên kết giữa nhà nông, doanh nghiệp và giao ước thanh long thực hiện mô hình GAP sẽ mua giá cao hơn 1.000 đồng/kg nhưng đến giờ vẫn chưa thấy. Phải chăng ở đây cần có sự quan tâm xúc tác hơn nữa của nhà nước và sự nổ lực phấn đấu thực hiện theo mô hình của nông dân? Đồng thời tăng mối liên kết xây dựng các tổ nhóm liên kết, HTX, giữa nông dân với nhà doanh nghiệp và nhà nước, tăng cường và phát huy sức mạnh của cộng đồng xã hội, của tập thể nông dân trồng thanh long theo liên kết đồng bộ cùng hướng tới “thực hành nông nghiệp tốt” là của chung, chớ không là trách nhiệm riêng ai.

Trả lời về câu hỏi vì sao thanh long trong mô hình GAP giá bán bằng so với ngoài mô hình, ông Trương Quang An, chủ nhiệm HTX thanh long Tầm Vu thường mua thanh long xuất khẩu sang thị trường nhiều nước cho biết, sản phẩm nông dân làm theo tiêu chuẩn GAP nếu được cấp giấy chứng nhận thì HTX sẵn sàng thu mua với giá cao hơn 2.000 đồng/kg vì sắp tới đây sẽ xuất sang cả thị trường Châu Âu nữa. Nhưng vì chưa thấy nông dân nào ở huyện có giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn GAP nên khó lòng mua với giá cao hơn. Tuy nhiên, trồng thanh long theo mô hình GAP thì giá bán thường cao và dễ xuất khẩu, hàng thường được xếp vào loại 1. Huyện có 4 công ty thu mua thanh long; vì vậy, việc đầu tư trồng thanh long theo hướng GAP nông dân nên chú trọng. HTX Thanh long Tầm Vu còn phối hợp với Hội làm vườn Việt Nam đầu tư mô hình điểm trồng thanh long theo tiêu chuẩn GAP và tiến tới xây dựng thương hiệu cho thanh long của HTX phát huy sức cạnh canh trong xuất khẩu.

Còn ông Lê Đắc Vinh cho biết thêm, Việt Nam chưa hẳn là nước độc quyền sản xuất thanh long mà vào năm 2011 sẽ có các nước khác như Thái Lan, Malaysia, Đài Loan... cạnh tranh gay gắt với thanh long Việt Nam, do đó cần sớm xây dựng thương hiệu cho thanh long Việt Nam. Do đó, ngay từ bây giờ nhà nước cần quan tâm hơn và mạnh dạn đầu tư cho nông dân tiếp tục sản xuất thanh long theo hướng GAP để sớm xây dựng thương hiệu và tăng cường tính cạnh tranh trên thương trường quốc tế.

Theo ý kiến của các chuyên gia Viện Nghiên Cứu Cây quả miền Nam cho rằng, sản xuất nông nghiệp theo hướng VietGAP, GlobalGAP là hướng đi đúng; tuy nhiên, những khó khăn như thị trường chưa trả giá cao mà nông dân trồng thanh long theo tiêu chuẩn GAP chỉ bán ngang bằng giá so với nông dân chưa thực hiện GAP. Trước mắt bởi thị trường chưa quen; tuy nhiên, sản xuất theo hướng an toàn đã đem lại kết quả thiết thực vừa tạo ra sản phẩm chất lượng, vừa bảo vệ môi trường và sức khỏe nông dân.Vì vậy, nông dân cũng đừng vì những khó khăn trước mắt mà nên thực hành theo hướng GAP vì những lợi ích lâu dài. Bên cạnh đó, Nhà nước cần có sự đầu tư hỗ trợ kinh phí vì chi phí để chứng nhận thanh long theo tiêu chuẩn GAP mỗi năm là khá cao./.