Bình Thuận: Liên kết sản xuất - tiêu thụ thanh long VietGAP - “Chất kết dính” giữa doanh nghiệp và nông dân

Nguồn tin: Báo Bình Thuận, 03/11/2010
Ngày cập nhật: 4/11/2010

Thanh long là mặt hàng trái cây xuất khẩu chiến lược của tỉnh Bình Thuận. Tuy nhiên, việc liên kết giữa nông dân trồng thanh long và các doanh nghiệp trong quá trình tiêu thụ sản phẩm hiện còn nhiều bất cập, ảnh hưởng quyền lợi cả hai phía…

Từ những bất cập

Hiện nay do phía doanh nghiệp chưa chủ động vùng nguyên liệu, phải thu mua thanh long từ nhiều nguồn khác nhau (thương lái, nậu vựa) nên doanh nghiệp không quản lý được chất lượng sản phẩm, dư lượng hóa chất và vệ sinh an toàn thực phẩm. Hơn nữa, doanh nghiệp sẽ gặp khó trong chủ động đàm phán, ký kết hợp đồng với khách hàng nước ngoài một cách ổn định và lâu dài. Còn nông dân, hầu hết bà con lâu nay thường bị thương lái ép giá, dẫn đến thua thiệt vì phải qua nhiều tầng nấc trung gian trước khi sản phẩm đến tay doanh nghiệp xuất khẩu. Bên cạnh đó, tình trạng sản phẩm thanh long bán trôi nổi trên thị trường, gây nhiều rủi ro cho nông dân, thậm chí còn bị thua lỗ. Trước thực trạng đó, hầu hết các doanh nghiệp và người sản xuất thanh long trong tỉnh đều có nguyện vọng gắn bó, liên kết lại với nhau. Nhưng cả hai phía đều chưa tìm được “tiếng nói chung”, thiếu động lực tạo nên sự gắn bó.

Tìm tiếng nói chung

Trong thời gian qua, Ban quản lý Dự án Cạnh tranh nông nghiệp Bình Thuận (ACP) đóng vai trò là cầu nối khá vững chắc trong việc hình thành các liên minh sản xuất. Ông Trần Văn Khâm - chuyên gia tư vấn hợp phần B (hỗ trợ liên minh sản xuất mới), thuộc dự án ACP Bình Thuận cho biết: Hiện tại trên địa bàn tỉnh đã hình thành được 12 liên minh, trong đó có 4 liên minh về thanh long. Vai trò của ACP trong liên minh là xây dựng mối quan hệ mua bán giữa doanh nghiệp với nông dân; hỗ trợ một phần kinh phí cho nông dân nâng cao năng suất, chất lượng, với mức hỗ trợ khoảng 2.000 USD/hộ, nhưng không quá 200.000 USD cho 1 liên minh. Riêng doanh nghiệp, dự án sẽ hỗ trợ 20.000 USD/doanh nghiệp, để mở rộng thị trường và xúc tiến thương mại, nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ trong sản xuất… Với những chính sách này, sẽ là cơ hội, động lực để các doanh nghiệp và nông dân trồng thanh long trong tỉnh gắn bó hơn. Bà Huỳnh Thị Tú - Giám đốc Công ty TNHH Lộc Tú - một trong số các doanh nghiệp thu mua thanh long trong tỉnh cho biết: Vào cuối năm 2009, sau khi tham gia hội thảo về xây dựng liên minh sản xuất mới do Ban quản lý dự án ACP tổ chức, công ty đã cùng 87 hộ sản xuất thanh long thuộc tổ hợp tác Hàm Thạnh 1 và Hàm Minh đề xuất thành lập liên minh sản xuất - tiêu thụ thanh long xuất khẩu. Đến nay, liên minh sản xuất giữa Lộc Tú và các tổ hợp tác đang dần ổn định, củng cố quan hệ hợp tác. Thông qua liên minh, doanh nghiệp mua hàng trực tiếp với nhà vườn, không qua thương lái nên có lợi về giá cả mua bán cả hai phía. Ngoài ra, doanh nghiệp mua được sản phẩm có chất lượng, không có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật…

Cũng theo ông Khâm, hiện số lượng các liên minh còn ít, do nông dân vẫn có thói quen bán hàng trôi nổi, do ràng buộc với thương lái trước đây. Hơn nữa, tất cả các thủ tục mua bán trong liên minh đều phải thông qua kho bạc. Trong khi đó, thói quen của bà con vẫn là mua bán không cần hóa đơn, gây khó khăn khi giải ngân các nguồn vốn hỗ trợ từ dự án. Do vậy, Ban quản lý ACP Bình Thuận đang tạo mọi điều kiện để các doanh nghiệp và tổ sản xuất thanh long VietGAP có cơ hội gặp gỡ, trao đổi để tìm tiếng nói chung, mở đầu cho một giai đoạn phát triển sự liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân theo phương thức sản xuất mới. Để làm được điều đó, cần sự nỗ lực và ý thức tự nguyện của cả hai phía.

KIỀU HẰNG