Vú sữa bơ hồng - Trái cây đặc sản nhiều triển vọng

Nguồn tin: Khoa Học Phổ Thông, 10/11/2010
Ngày cập nhật: 13/11/2010

Trung ương Hội nông dân Việt Nam vừa trao giải nhất “Hội thi sáng tạo kỹ thuật nhà nông” toàn quốc cho giống vú sữa bơ hồng, giống vú sữa có nhiều ưu thế về chất lượng đang được thị trường ưa chuộng, đạt hiệu quả kinh tế cao trong sản xuất. Loại trái cây đặc sản này được Viện nghiên cứu cây ăn quả miền Nam, Hiệp hội trái cây Việt Nam khuyến cáo phát triển do có nhiều lợi thế cạnh tranh khi xuất khẩu ra thị trường thế giới. Giá thu mua hiện nay 50.000 - 60.000 đồng/kg nhưng không có hàng xuất khẩu.

Ông Ba Long và cây vú sữa bơ hồng

Người phát hiện và bảo tồn giống vú sữa này là ông Nguyễn Thanh Nhã (Ba Long) ở ấp Tân Phú, xã Sơn Định, huyện Chợ Lách, Bến Tre. Cách đây hơn 20 năm, khi thăm bà con, thấy cây vú sữa mọc hoang có màu vỏ hồng đẹp, khi chín ăn rất ngọt, mỏng vỏ, ông quyết định nhân giống bằng cách chiết nhánh về trồng. Lúc đó, cây trồng khoảng 3 năm cho trái, có khả năng cho trái rải vụ trong năm. Do có nhiều kinh nghiệm ghép cây nên lúc rảnh rỗi ông mày mò lai ghép nhằm “cải tiến” cây vú sữa theo ý muốn. Ông tuyển chọn các dòng vú sữa ưu thế hiện có trong dân lai ghép với cây vú sữa bơ hồng. Qua nhiều năm tuyển chọn và “trộn” các giống vú sữa có ưu điểm vượt trội, ông đã tạo ra một thế hệ cây vú sữa bơ hồng cho trái rất sai, trái lớn và chất lượng ngon hơn. Giải pháp ghép tuyển chọn tạo ra dòng vú sữa chất lượng ngon của ông được hội đồng khoa học Hội thi sáng tạo kỹ thuật nhà nông (Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn, Bộ khoa học & công nghệ) quyết định trao giải nhất toàn quốc. UBND tỉnh Bến Tre tặng bằng khen “Nông dân sáng tạo”, Liên hiệp các hội KHKT TP.HCM tặng giấy khen.

Cây vú sữa bơ hồng 5 năm tuổi có thể cho khoảng 300 - 350 trái/cây, khi cây 10 năm tuổi, chăm sóc tốt có khả năng cho khoảng 800 trái/cây. Vú sữa bơ hồng có trọng lượng trái trung bình 250 - 370 g/trái, nếu chăm sóc tốt cây cho trái đạt 400 - 600 g/trái. Trái chín có màu vỏ hồng tím, da bóng láng. Tỷ lệ thịt khi chín đạt cao, không nhão, vị ngọt thanh, thơm mùi bơ sữa rất hấp dẫn. Kết quả phân tích mẫu trái vú sữa bơ hồng tại bộ môn cây ăn trái đặc sản của Viện nghiên cứu cây ăn quả miền Nam (SOFRI) thuộc Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn, cho thấy: trái dạng hình tròn (dài trung bình 7,59 cm, rộng trung bình 7,97 cm), không thuôn dài như vú sữa Lò Rèn (Vĩnh Kim, Tiền Giang). Đặc biệt trái vú sữa bơ hồng có độ ngọt trung bình đạt 17,78%, cao hơn vú sữa Lò Rèn (15,2%). Trái vú sữa có màu sắc hấp dẫn người tiêu dùng do màu vỏ hồng. Đây là giống triển vọng, cần được quan tâm, phát triển.

Thị trường và tiềm năng

Thị trường hiện rất ưa chuộng trái vú sữa bơ hồng, mùa thu hoạch vừa rồi, giá vú sữa bơ hồng được thương lái thu mua 15.000 - 17.000 đồng/kg. Mùa nghịch giá 25.000 - 30.000 đồng/kg. Đặc biệt, nếu người trồng vú sữa bơ hồng áp dụng kỹ thuật cho trái sớm sẽ bán được giá rất cao, nếu vú sữa chín vào tháng 10 - 11 như hiện nay, giá đến 50.000 - 60.000 đồng/kg (khoảng 200.000 - 250.000 đồng/chục). So với cây trồng khác, trồng vú sữa bơ hồng cho thu nhập rất cao, mỗi công đất (1.000 m2) trồng khoảng 20 - 25 cây, chăm sóc tốt, cây ở giai đoạn cho trái ổn định có khả năng cho khoảng 250 - 300 kg/cây/năm. Nếu mức giá trung bình 10.000 - 16.000 đồng/kg, bình quân mỗi công đất trồng vú sữa bơ hồng thu nhập từ 50 - 80 triệu đồng/năm, tức mỗi hecta cho thu nhập 500 - 800 triệu đồng/năm. Nếu cho trái chín sớm sẽ cho thu nhập cao hơn nhiều lần. So với cây trồng khác thì hiệu quả cây vú sữa bơ hồng đạt rất cao. Hiện nhiều nông dân trồng vú sữa bơ hồng cho trái ổn định, thương lái tìm mua với giá cao. Một siêu thị tại TP.HCM đã yêu cầu ông Ba Long cung cấp hàng cho hệ thống, siêu thị sẽ đầu tư túi bao trái, phân bón rồi bao tiêu nhưng vì diện tích nhỏ ông không dám nhận lời.

Phát triển thành vùng chuyên canh xuất khẩu

Xuất thân từ cây mọc hoang nên giống vú sữa bơ hồng rất dễ trồng và phát triển tốt trên nhiều vùng đất. Không cần chăm sóc kỹ như nhiều loại cây trồng khác, đến mùa cây ra hoa cho trái. Có thể trồng chuyên canh hay trồng xen, cây trồng khoảng 2 - 2,5 năm là cho trái. Ông Ba Long cho biết, cần áp dụng phương pháp canh tác mới, sau mỗi vụ trái nên tiến hành tỉa ngọn, cắt chồi cho cây thấp lại, không để cây tự do phát triển. Việc tỉa cành tạo tán hạn chế cây phát triển vượt, cây thấp tán dễ quản lý dịch hại và dễ thu hoạch.

Phó chủ tịch Hội làm vườn Việt Nam, TS. Võ Mai hai lần ghé thăm vườn cho biết, đây là giống vú sữa ngon, màu sắc đẹp. Là trái cây đặc sản nhưng sản lượng vú sữa hiện nay chưa đủ cung cấp cho thị trường trong nước, cần phát triển đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong nước và xuất khẩu. Giống vú sữa bơ hồng của ông Ba Long được Sở NN&PTNT tỉnh Bến Tre cấp chứng nhận cây đầu dòng, Cục trồng trọt cấp chứng nhận “Địa Chỉ Xanh” cây giống đạt tiêu chuẩn. Ông Ba Long cho biết, ông sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm trồng vú sữa bơ hồng cho nông dân. Địa phương nào muốn phát triển thành vùng hàng hóa tập trung xuất khẩu, ông sẵn sàng hỗ trợ một phần tiền cây giống cho bà con nông dân.

Trái vú sữa rất được thị trường ưa chuộng, nhất là các thành phố lớn, ngoài ra còn được xuất khẩu. Hiệp hội trái cây Việt Nam (VinaFruit) cho biết, vú sữa là một trong những loại trái cây có lợi thế cạnh tranh của Việt Nam được Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn khuyến cáo phát triển. Nhận định của các chuyên gia cây ăn trái, vú sữa là trái cây rất độc đáo của Việt Nam (một số nước trong khu vực có vú sữa nhưng trái nhỏ và không ngon) tiềm năng xuất khẩu trái tươi sang các nước rất lớn nhưng diện tích và sản lượng có rất ít.

BẢO HOA - ANH ĐỨC