Trái cây tươi tăng tốc vào Mỹ, Nhật

Nguồn tin: Tuổi Trẻ, 10/02/2011
Ngày cập nhật: 11/2/2011

Cùng với việc Hàn Quốc mở cửa cho thanh long và Mỹ chuẩn bị cho phép nhập khẩu chôm chôm từ VN, các doanh nghiệp dự báo xuất khẩu trái cây tươi sẽ khởi sắc.

Thu hoạch thanh long xuất khẩu ở xã Hàm Mỹ, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận - Ảnh: N.C.T.

Dự kiến năm 2011 lượng thanh long xuất khẩu đi Mỹ, Nhật và Hàn Quốc là 2.600 tấn, gấp hơn hai lần so với năm 2010.

Thanh long giá cao, ổn định

Vừa xong đợt nghỉ tết, Công ty cổ phần chiếu xạ An Phú (API) đã bắt tay ngay thực hiện các đơn hàng thanh long xuất khẩu đi Mỹ. Điểm khác biệt là cùng thời điểm này năm ngoái các đơn hàng hầu như không có.

“Đây là lần đầu tiên ngay từ đầu năm các đối tác đã đặt hàng. Chỉ tính từ đầu năm 2011 đến nay, API đã xuất khẩu 11 chuyến hàng sang Mỹ, trong đó có ba chuyến đi bằng đường biển và tám chuyến bằng máy bay” - ông Vương Đình Khoát, giám đốc Công ty API, cho biết.

Theo ông Khoát, xuất khẩu thanh long sang Mỹ ngày càng nhiều do chất lượng thanh long đã được kiểm soát tốt hơn, người tiêu dùng tại Mỹ đã quen dần với loại trái cây này nên tiêu thụ nhiều hơn. “Thời gian đầu thanh long xuất khẩu sang Mỹ bằng đường biển bị hư hỏng nhiều, nhưng nay các công ty xuất khẩu thực hiện kiểm soát chất lượng từ đồng ruộng đến cảng nên chất lượng thanh long được cải thiện rõ rệt, tỉ lệ hư hỏng còn rất thấp” - ông Khoát cho biết thêm.

Theo Trung tâm Kiểm dịch thực vật sau nhập khẩu (Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn), năm 2010 xuất khẩu thanh long sang Mỹ đạt 856 tấn, tăng 8,5 lần so với năm 2009. Các công ty dự đoán xuất khẩu thanh long năm nay vào Mỹ sẽ đạt trên 1.500 tấn.

Bên cạnh tăng số lượng xuất khẩu, kênh phân phối cũng được các công ty mở rộng thay vì chủ yếu bán cho các chợ và siêu thị của cộng đồng người Việt và người Hoa. “API đang hợp tác với một siêu thị của Mỹ để đưa thanh long vào hệ thống phân phối của họ” - ông Khoát cho biết.

Xuất khẩu thanh long vào Nhật cũng được đánh giá có nhiều thuận lợi trong năm 2011. Năm 2010, năm đầu tiên VN xuất khẩu thanh long sang Nhật với khối lượng 420 tấn. Ông Nguyễn Hồng Hưng, phó giám đốc Nhà máy chế biến trái cây Yasaka (Bình Dương), cho biết xuất khẩu năm nay sẽ thuận lợi hơn, dự kiến khoảng 600 tấn.

Ngoài thị trường Nhật, Yasaka cũng đang xúc tiến xuất khẩu thanh long sang thị trường Hàn Quốc vì nước này đã chính thức dỡ bỏ lệnh cấm đối với thanh long VN từ cuối tháng 10-2010. Ông Hưng cho biết khoảng giữa tháng 2, các chuyên gia Hàn Quốc sẽ tới để kiểm tra dây chuyền xử lý thanh long bằng hơi nước nóng của Yasaka lần cuối trước khi nhập khẩu. Vì vậy đến cuối tháng 2 hoặc đầu tháng 3, container thanh long VN đầu tiên sẽ được xuất khẩu sang Hàn Quốc.

Theo một chuyên gia của Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn), Hàn Quốc là thị trường tiềm năng và trong năm đầu tiên xuất khẩu thanh long có thể đạt 500 tấn. Nhưng quan trọng hơn, việc tăng trưởng xuất khẩu sang các thị trường khó tính có ảnh hưởng tích cực đến giá xuất khẩu chung cũng như giá mua thanh long của người dân nội địa.

“Giá bán lẻ tại Mỹ và Nhật rất cao đã phần nào ảnh hưởng dây chuyền đến giá cả xuất khẩu thanh long sang các thị trường khác và giá mua thanh long nội địa. Cả năm 2010, thanh long trong nước có giá cao và ổn định, có lúc giá lên cao nhất trong vòng 20 năm qua” - chuyên gia này cho biết.

Chôm chôm chuẩn bị tới Mỹ

Theo một nguồn tin từ Cục Bảo vệ thực vật, có thể ngay trong tháng 2 Mỹ sẽ chính thức dỡ bỏ lệnh cấm đối với chôm chôm của VN như đã làm với thanh long hai năm trước. Ông Nguyễn Hữu Đạt, giám đốc Trung tâm Kiểm dịch thực vật sau nhập khẩu, cho biết về nguyên tắc trái cây xuất khẩu vào Mỹ phải được cấp mã số vùng trồng, nhà máy đóng gói cũng được cấp mã số đạt chuẩn của Mỹ và phải được xử lý bằng phương pháp chiếu xạ.

Tuy nhiên, việc xuất khẩu chôm chôm sang Mỹ sẽ thuận lợi hơn thanh long do VN đã có kinh nghiệm thực hiện và cơ sở hạ tầng có sẵn.

Ông Vương Đình Khoát cho biết API đã chuẩn bị sẵn những vùng trồng chôm chôm theo tiêu chuẩn của Mỹ để xin cấp mã số. Công ty đã liên hệ với các đối tác nước ngoài để chuẩn bị thị trường, khi dỡ bỏ lệnh cấm sẽ đưa chôm chôm VN sang Mỹ ngay.

Việc chiếu xạ cũng không khó khăn vì hiện đã có hai nhà máy của công ty Sơn Sơn (TP.HCM) và An Phú (Bình Dương). Ngoài ra, An Phú đang xây dựng một nhà máy chiếu xạ tại Vĩnh Long, dự kiến hoạt động vào tháng 5-2011. Nhà máy có công suất chiếu xạ 150 tấn trái cây/ngày sẽ giải quyết khó khăn về vận chuyển trái cây đi chiếu xạ cho vựa trái cây ĐBSCL xuất khẩu vào các thị trường khó tính như Mỹ, Úc, New Zealand...

Theo đánh giá của các nhà xuất khẩu trái cây, hiện chôm chôm Thái Lan đang chiếm thị phần lớn nhất tại Mỹ nhưng với những thuận lợi trên cùng ưu thế về chất lượng và giá cả, chôm chôm VN đang hướng đến việc chiếm lĩnh 1/3 thị phần của chôm chôm Thái Lan hiện có tại Mỹ.

Không có Global GAP, khó vào châu Âu

Từ đầu năm 2011, nhiều nước châu Âu đã tạm ngưng nhập khẩu trái cây tươi không đạt tiêu chuẩn Global GAP (tiêu chuẩn toàn cầu về chất lượng, an toàn và truy nguyên được nguồn gốc). Ông Đàm Văn Hưng, chủ doanh nghiệp xuất khẩu bưởi da xanh Hương Miền Tây (Bến Tre), than thở: “Đầu năm 2011 tôi đóng hai container bưởi da xanh để xuất sang thị trường Đức theo hợp đồng đã ký trước đó. Tuy nhiên, khi hàng đóng xong chuyển lên cảng thì phía Đức thông báo chỉ nhập trái cây tươi đạt tiêu chuẩn Global GAP, hoặc tối thiểu phải là Việt GAP”.

Tiến sĩ Nguyễn Minh Châu, viện trưởng Viện Cây ăn quả miền Nam, xác nhận HTX thanh long Chợ Gạo (Tiền Giang) đã đủ điều kiện chứng nhận tiêu chuẩn Global GAP. Lẽ ra đã có thể xuất khẩu sang châu Âu nhưng vì không có “giấy thông hành” Global GAP nên phải chịu thiệt thòi.

Ngày 9-2, tại cuộc họp đầu năm mới, Chủ tịch UBND tỉnh Tiền Giang Nguyễn Văn Khang đã yêu cầu các địa phương, các ngành chức năng phải đẩy mạnh thực hiện chủ trương của UBND tỉnh xây dựng các vùng chuyên canh trái cây đặc sản theo tiêu chuẩn Việt GAP và Global GAP gồm bưởi, vú sữa, xoài, khóm, sơ ri, chôm chôm, nhãn...

TRẦN MẠNH - VÂN TRƯỜNG