Xây dựng thương hiệu trái cây: Cơ hội cho Đồng Nai

Nguồn tin: Báo Đồng Nai, 05/04/2011
Ngày cập nhật: 6/4/2011

Nam bộ hiện có hơn 400 ngàn hécta cây ăn trái với sản lượng gần 4 triệu tấn/năm. Đồng Nai là tỉnh có diện tích cây ăn trái xếp thứ hai ở Nam bộ, do vậy việc tìm kiếm đầu ra khá bức thiết.

* Giữ khó hơn xây

Hiện tỉnh đang hỗ trợ 2 hợp tác xã (HTX) là xoài Suối Lớn (huyện Xuân Lộc) và bưởi Tân Triều (huyện Vĩnh Cửu) xây dựng chương trình VietGAP, GlobalGAP cho trái cây. Riêng HTX xoài Suối Lớn đã nhận được chứng chỉ VietGAP nên đầu ra khá thuận lợi. Ông Nguyễn Thế Bảo, Chủ nhiệm HTX xoài Suối Lớn, cho biết: "Thương hiệu xoài Suối Lớn hiện nay được thị trường đánh giá cao, đa số được xuất khẩu sang Trung Quốc với giá cao hơn bán trong nước và đầu ra rất ổn định. Tuy nhiên để giữ được thương hiệu không dễ, ngoài đảm bảo các tiêu chuẩn về kỹ thuật, HTX phải có nguồn kinh phí đủ mạnh để tiếp tục xin cấp giấy chứng nhận VietGAP".

Bưởi Tân Triều đang được tỉnh hỗ trợ xây dựng quy trình GloabalGAP và thương hiệu quốc gia. Ảnh: H.Giang

Chứng chỉ VietGAP, GlobalGAP chỉ có thời hạn hơn 1 năm kể từ ngày cấp, do đó sau hơn 1 năm các cơ sở phải tiếp tục xin cấp lại, đây là khó khăn khá lớn để các HTX duy trì thương hiệu của mình. Ông Phan Minh Báu, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn, nhận định: "Hiện nay, chưa có HTX, CLB trái cây nào trong tỉnh đủ khả năng về kỹ thuật và kinh phí để tự xin cấp chứng nhận VietGAP, GlobalGAP. Vì vậy, trái cây Đồng Nai muốn có thương hiệu, tỉnh phải hỗ trợ cả về kỹ thuật lẫn kinh phí. Việc xây dựng thương hiệu rất khó khăn, nhưng giữ được thương hiệu càng khó hơn nên trong 5 năm tới, tỉnh sẽ chọn lựa kỹ đơn vị và sản phẩm trước khi hỗ trợ xây dựng thương hiệu".

Thực tế, để giúp các HTX có được chứng nhận VietGAP, GlobalGAP là việc làm không dễ, tốn nhiều thời gian, nhân lực, kinh phí. Hỗ trợ của nhà nước chỉ làm "mồi" ban đầu, còn về lâu dài các HTX phải tự thân vận động mới phát triển bền vững. Thương hiệu đã có, nếu không giữ được bị mất đi cũng sẽ rất khó khôi phục và xây dựng trở lại.

* Cơ hội rộng mở

Trong 2 năm 2008 - 2009, doanh nhân Mỹ chính thức đặt hàng 2 loại trái cây của Đồng Nai là chôm chôm và sầu riêng với giá khá cao. Thế nhưng, chỉ có sầu riêng xuất ngoại được với số lượng nhỏ, chủ yếu để giới thiệu sản phẩm, còn chôm chôm đành phải từ chối vì chưa có chứng nhận GlobalGAP. Một tỉnh nổi tiếng như Đồng Nai có nhiều đặc sản trái cây với diện tích sầu riêng hơn 4 ngàn hécta, chôm chôm gần 12 ngàn hécta, xoài trên 7 ngàn hécta, bưởi hơn 1 ngàn hécta và quýt trên 3 ngàn hécta nhưng ít vào được hệ thống siêu thị và xuất khẩu là một thiệt thòi lớn với nông dân.

Bà Nguyễn Thị Hồng Khanh, Giám đốc siêu thị Co.opMart Biên Hòa, cho biết: "Lượng trái cây tiêu thụ trong hệ thống siêu thị Co.opMart rất lớn, Đồng Nai lại nổi tiếng là vùng có nhiều loại trái cây ngon, nếu các HTX có chứng nhận VietGAP và thương hiệu, siêu thị sẽ đăng ký mua với số lượng lớn cho kho phân phối của toàn hệ thống".

Theo Cục trồng trọt, thị trường xuất khẩu các loại quả tươi có nguồn gốc nhiệt đới khá lớn, song phải cạnh tranh quyết liệt với trái cây của Thái Lan, Ấn Độ và đặc biệt phải có giấy chứng nhận chất lượng và đăng ký nguồn gốc xuất xứ hàng hóa nơi nhập khẩu. Đây là những rào cản buộc các nhà vườn trong cả nước phải vượt qua thì trái cây mới chiếm lĩnh được thị trường trong nước và rộng đường xuất khẩu. Bên cạnh đó, trái cây xuất khẩu phải có số lượng lớn, song hiện nay đa số nông dân còn sản xuất nhỏ lẻ nên giải pháp tốt nhất là tổ chức sản xuất - kinh doanh theo hướng trang trại, HTX. Đồng thời, tạo mối liên kết giữa sản xuất, thu mua, chế biến, bảo quản và tiêu thụ. Việc xây dựng và duy trì mối liên kết 5 công đoạn trên đòi hỏi Nhà nước là "nhạc trưởng" chỉ đạo, điều hòa, phối kết hợp giữa nghĩa vụ - quyền lợi của từng khâu.

Nhu cầu tiêu thụ trái cây trên thị trường mỗi năm đều tăng, tuy nhiên đòi hỏi của người tiêu dùng là đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Hiện nay, nhiều người tiêu dùng đã quay lưng với trái cây Trung Quốc và hướng về trái cây nội vì tin tưởng vào chất lượng hơn, đây chính là cơ hội tốt cho trái cây Đồng Nai cũng như cả nước. Vì thế, xây dựng thương hiệu con đường khó đi đầy chông gai, song nếu không nhanh chóng thực hiện thì trái cây Đồng Nai luôn rơi vào điệp khúc "được mùa rớt giá, mất mùa được giá".

Từ nay đến 2015, tỉnh dự kiến sẽ hỗ trợ cho 6 HTX, CLB xây dựng thương hiệu quốc gia cho 5 loại trái cây là xoài Xuân Hưng, chôm chôm Xuân Định (huyện Xuân Lộc), xoài La Ngà (huyện Định Quán), bưởi Tân Triều (huyện Vĩnh Cửu), sầu riêng (TX. Long Khánh) và mãng cầu xiêm (huyện Cẩm Mỹ).

Hương Giang