Ninh Thọ (Khánh Hòa): Mùa dưa “đắng”

Nguồn tin: Báo Khánh Hòa, 19/04/2011
Ngày cập nhật: 20/4/2011

Những cơn mưa, lạnh kéo dài cuối tháng 2, đầu tháng 3-2011 khiến vụ dưa hấu sau Tết Nguyên đán ở Ninh Thọ (thị xã Ninh Hòa, Khánh Hòa) trở nên ảm đạm, cây dưa héo hắt, không còn sức cho trái. Tuy giá dưa vẫn cao nhưng người trồng dưa hoàn toàn thất vọng bởi một vụ dưa bất lợi…

Theo chân anh Phan Hòa (thôn Bình Sơn, Ninh Thọ), chúng tôi đến vùng trồng dưa thuộc khu vực Phú Lộc, phường Ninh Diêm. Đã đến ngày thu hoạch nhưng nhìn ruộng dưa rộng hơn 1 ha chẳng mấy khí thế. Lẽ ra giờ này, lá dưa đã phủ kín mặt ruộng và trái san sát nhưng chỉ thấy một màu đất trắng phơi dưới cái nắng hầm hập. Nhìn ruộng dưa, anh Hòa than: “Còn gì đâu mà thu, chỉ toàn thấy đất, chẳng thấy dưa đâu”. Anh Hòa cho biết, cuối tháng 2 đầu tháng 3 có một đợt không khí lạnh tràn về, mưa kéo dài lê thê hơn 1 tuần, đây cũng là thời điểm dưa hấu chuẩn bị ra quả. Thế là sau đó, dưa “đổ bệnh” sương mai, lá cháy, đọt thun lại, cây dưa không phát triển, trái cũng èo uột, cằn cỗi. Theo anh Hòa, vụ dưa này anh đầu tư 6 cây bạt (1 cây 1.000 m2) với số vốn hàng chục triệu đồng nhưng tình hình này chắc trắng tay.

Loay hoay vét đất đưa nước vào ruộng dưa với hy vọng vớt vát những gì còn sót lại, ông Phạm Văn Đây (thôn Bình Sơn) nói giọng buồn buồn: “Dưa thế này thì làm sao thu đủ vốn, cầm chắc lỗ”. Vụ dưa này, ông Đây trồng 5 sào (5.000 m2) nhưng đến giờ này cùng chịu chung “số phận” như những người khác: dưa hư, mất năng suất. Ông Đây cho biết, những cơn mưa lạnh cuối tháng 2, đầu tháng 3 làm bệnh sương muối xuất hiện. Lúc này, dưa đang “bung” mạnh, ai nấy đều hy vọng vào vụ dưa được mùa. Vậy nhưng ít ngày sau, cả ruộng dưa đều tàn lụi, héo hắt. Lá cháy, đọt thun, trái không phát triển nổi. Cả ruộng dưa giờ tìm được trái lớn thật hiếm. Những ngày đó, người trồng dưa ai nấy đều hoảng hốt phun thuốc, chỉ riêng tiền thuốc phun cho mấy sào dưa của ông cũng tốn 2 triệu đồng. Ông Đây cho biết: bình quân đầu tư một sào dưa hết 4 triệu đồng, đó là chưa kể tiền thuê đất. Nếu “xuôi chèo”, giá bán 3.000 đồng/kg thì thu được 3 - 3,5 triệu đồng/sào. Còn nếu mất mùa như vụ này thì chỉ có… mang nợ.

Người trồng dưa đang đối mặt với một mùa dưa hấu thất bát

Vụ dưa Tết được mùa, giá dưa khá, 3.500 - 4.000 đồng/kg khiến người trồng dưa phấn khởi. Riêng anh Hòa thu lãi hơn 40 triệu đồng từ 6 sào dưa. Vụ dưa sau Tết càng hứa hẹn nhiều điều tốt đẹp (hiện giá dưa 4.000 đồng/kg dưa tốt, 2.500 - 3.000 đồng/kg dưa xấu), người trồng dưa đã hy vọng may mắn đến với họ nhưng bây giờ thì hoàn toàn thất vọng bởi không có dưa để thu hoạch.

Được xem là nghề “siêu lợi nhuận” nhưng cũng “siêu rủi ro”, nghề trồng dưa hấu đã thu hút nhiều nông dân theo đuổi. Đã có rất nhiều nông dân khi nghiệm ra nghề trồng dưa giống như “đánh bạc với trời” thì chán chường, thất vọng và không còn sức để theo đuổi “cuộc chơi”. Nhưng cũng có nhiều người vẫn cố nuôi hy vọng đổi đời nên ráng sức đeo bám, và kết quả thật khó nói. Với anh Hòa, nghề trồng dưa hấu vẫn còn thu hút bởi anh có nhiều lý do để theo đuổi: “Bà xã” là tư thương, đất không phải thuê mướn… Anh cho biết, nếu vụ dưa thuận lợi, năng suất đạt 3 tấn/sào, giá bán 3.000 đồng/kg thì người trồng dưa có lãi. Trồng dưa nếu được thì hơn hẳn nhiều loại cây trồng khác. Còn với ông Đây, lý do ông trồng dưa là “không trồng dưa thì biết trồng cây gì trên vùng đất thường xuyên thiếu nước, chỉ riêng việc bơm nước đã mất hơn 1 triệu đồng tiền dầu”.

Đối với bà con nông dân, thật khó để trả lời câu hỏi trồng cây gì, nuôi con gì để có hiệu quả bền vững? Ngay các ngành chức năng, chính quyền các địa phương cũng rất khó để đưa ra lời giải cuối cùng, bởi nông nghiệp phụ thuộc quá nhiều vào thời tiết, thị trường, trong khi nền sản xuất nhỏ, manh mún, lạc hậu vẫn còn phổ biến ở nước ta.

Cây dưa hấu từ lâu đã được khuyến cáo nên hạn chế trồng vì đây là loại cây rất mẫn cảm với thời tiết, sâu bệnh. Nhiều nhà chuyên môn khẳng định, trồng dưa hấu rất nhọc công, và nếu bạn là người thiếu kinh nghiệm thì không nên làm vì phải theo dõi, xịt thuốc rất nhiều. Đến nay, bệnh héo rũ trên cây dưa vẫn bất trị. Tuy gặp nhiều trở ngại trong việc trồng dưa nhưng nhiều người vẫn cố theo đuổi với hy vọng đổi đời từ cây dưa.

HOÀI AN