Vải thiều ế ẩm, nông dân chặt bớt cây

Nguồn tin: Hà Nội Mới, 16/05/2009
Ngày cập nhật: 18/5/2009

Quy hoạch vùng cây ăn quả, chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ lâu đã trở thành vấn đề nóng với ngành nông nghiệp và người nông dân. Mới đây Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư (KN-KN) quốc gia đã tổ chức hội nghị khuyến nông @ công nghệ chuyên đề: "Giải pháp nâng cao hiệu quả sản xuất vải".

Trồng cây theo phong trào sản phẩm bán như cho

Ông Ngô Hồng Bình, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu rau quả (Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam) cho biết: Bộ NN&PTNT và các tỉnh, thành phố đều đã rà soát, điều chỉnh quy hoạch diện tích trồng cây ăn quả, nhưng tình trạng trồng cây theo phong trào vẫn xảy ra ở nhiều địa phương. Từ năm 1998 trở lại đây, diện tích trồng cây ăn quả tăng nhanh, hiện có khoảng 314.600ha, bình quân tăng 8,9%/năm (2 tỉnh Bắc Giang và Lạng Sơn tăng 14,9%/năm).

Riêng vùng Đông bắc diện tích trồng vải thiều chiếm tới 80% (tổng diện tích trồng cây ăn quả các loại là 140.000ha). Nhưng việc chế biến thủ công, mạnh ai nấy làm (chủ yếu là sấy khô). Ông Vũ Đình Phượng, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Bắc Giang cho biết: Thời vụ thu hoạch vải tập trung từ 40 - 50 ngày nên đã tạo ra sức ép lớn cho việc tiêu thụ. Trong khi đó, khả năng bảo quản để tiêu thụ tươi còn hạn chế, hệ thống quản lý và giám sát quy trình sản xuất chưa có. Quả vải thiều chưa được gắn nhãn hấp dẫn người tiêu dùng…

Anh Nguyễn Thanh Đoạt, xã Hồng Giang, (Lục Ngạn) cho biết, gia đình trồng hơn 2ha cây vải đã gần 20 năm nay, vào vụ thu hoạch rộ, giá bán chỉ từ 1.000-2.000 đồng/kg không bù nổi giá vật tư "đầu vào" chưa kể công chăm bón. Anh Phạm Xuân Cáp (thị trấn Chũ, Lục Ngạn) bùi ngùi: "Quả vải là cây đặc sản của quê hương, nhắc đến vải thiều là chúng em thấy vinh dự lắm, nhưng nhìn quả vải bị ế ẩm "nằm đắp chăn" chờ tư thương đến thu mua thì lại thấy ngậm ngùi, nhiều hộ thấy rẻ quá đã chặt phá bớt đi".

Một số giải pháp cấp bách

Ông Lê Đình Sơn, Trưởng phòng Trồng trọt (Sở NN&PTNT Hải Dương) cho biết: Hiện 3 xã Thanh Sơn, Thanh Xá, Thanh Thủy (huyện Thanh Hà) đã có khoảng 100ha vải sản xuất theo tiêu chuẩn sạch để xây dựng thương hiệu. 160 hộ đã tham gia Hiệp hội Vải thiều Thanh Hà, đưa sản phẩm vào tiêu thụ tại các siêu thị và trung tâm thương mại. Nhờ vậy giá trị tăng thêm 50% so với vải lưu thông trôi nổi theo thị trường. Tuy nhiên việc xây dựng thương hiệu vẫn chưa được quan tâm đúng mức.

Ông Tống Khiêm, Giám đốc Trung tâm KN-KN quốc gia cho biết, 3 năm qua Viện Nghiên cứu rau quả đã xây dựng mô hình ghép, cải tạo giống vải chín sớm, chín muộn trên tổng diện tích 15ha ở 4 xã Bình Khê (Đông Triều, Quảng Ninh) Hùng Long (Đoan Hùng, Phú Thọ), xã Đông Mai (Yên Hưng, Quảng Ninh) Yên Phu (Yên Mỹ, Hưng Yên). Mô hình sản xuất quả vải theo GAP (tiêu chuẩn nông nghiệp sạch) cũng được triển khai thực hiện 30ha tại Lục Ngạn, năng suất tăng 15 - 20%. Tuy nhiên khó khăn chưa cải thiện được là bao, bởi giá vật tư tăng mạnh, mà giá trị của quả vải không tăng. Trao đổi với ông Nguyễn Văn Thành, Giám đốc Trung tâm KN-KN Bắc Giang được biết: Để xây dựng được thương hiệu của vùng vải huyện Lục Ngạn, hiện nay Sở NN&PTNT đã phối hợp với cơ sở các ngành chức năng bước đầu đã xây dựng được lý lịch về sản phẩm (chỉ dẫn địa lý, chất lượng sản phẩm...) cho 17 xã trên địa bàn.

Thiết nghĩ để xây dựng được thương hiệu cây vải gắn với từng địa phương cần sự liên kết “3 nhà" trong đó vai trò quan trọng của doanh nghiệp trong việc đầu tư công nghệ, hỗ trợ quy trình sản xuất, bảo quản và tiêu thụ sản phẩm. Nhà khoa học đầu tư chất xám nâng cao chất lượng, năng suất và sản lượng của quả vải, lai tạo ra các giống vải có chất lượng cao, tạo ra các loại máy móc chế biến sản phẩm... Nhà nông cần chấp hành tốt các quy trình sản xuất, tạo ra sản phẩm sạch, hạn chế rủi ro... và vấn đề quan trọng nhất là quy hoạch các vùng cây ăn quả một cách khoa học, gắn trồng trọt, thu hoạch với bảo quản chế biến sản phẩm. Đặc biệt Bộ NN&PTNT cần đưa ra những biện pháp quản lý, giám sát chặt chẽ hơn không để tái diễn tình trạng trồng cây theo phong trào đã và đang gây ra nhiều hệ lụy.

Hoài Thanh