Trái dừa ĐBSCL không đủ bán: Giải pháp nhạy cảm

Nguồn tin: Lao Động, 10/05/2011
Ngày cập nhật: 12/5/2011

Cây dừa và kinh tế dừa có ý nghĩa rất lớn đối với đời sống kinh tế - xã hội nhiều tỉnh ĐBSCL, đặc biệt là Bến Tre, Tiền Giang. Đã từng có lúc cây dừa và kinh tế dừa bị sa sút, người trồng dừa sống khó khăn, nhiều diện tích vướn dừa bị san bằng để trồng loại cây khác.

Trong khoảng 1 năm trở lại đây, giá dừa tăng cao ngất ngưởng, trái dừa không đủ bán, các doanh nghiệp (DN) chế biến dừa luôn “đói” nguyên liệu, nhà vườn lại rục rịch phá vườn mận, vườn bưởi để chuyển sang trồng dừa. Người trồng dừa bỗng chốc “lên hương”, thế nhưng đó không chỉ là tín hiệu mừng, mà còn cả nỗi lo...

Giá dừa trên mây, DN kêu trời

Nếu so với cách đây khoảng 1 năm, giá dừa ở Bến Tre đã tăng hơn gấp đôi, từ 40 – 50 ngàn lên trên dưới 100 ngàn đồng/chục 12 trái. Nguyên nhân giá dừa trái tăng cao được cho là do các vườn dừa ở đây bị “treo” (vào giai đoạn cho trái ít), nhiều DN chế biến dừa ra đời, dừa thô nguyên liệu được thu gom xuất khẩu ồ ạt đưa đến thiếu nguyên liệu sản xuất trong nước...

Tình trạng “cung không đủ cầu” đó đã đưa đến hiện tượng tranh mua dừa trái, đẩy giá lên cao. Người trồng dừa rất phấn khởi, tự nhiên thu lợi nhuận cao, mặc dù vườn dừa có bị “treo” làm giảm năng suất. Thế nhưng, giá dừa nguyên liệu đột ngột tăng cao đã khiến các DN chế biến dừa xuất khẩu bị hụt hơi.

Hái dừa ở Bến Tre. Ảnh: K.Q

Hiện trên địa bàn tỉnh Bến Tre có hơn 1.000 cơ sở sản xuất, chế biến các sản phẩm từ dừa như: Bột sữa dừa, cơm dừa nạo sấy, dầu dừa, kẹo dừa, chỉ sơ dừa,... với kim ngạch xuất khẩu khoảng 55 triệu USD/năm, đúng hàng thứ hai sau thủy sản, giải quyết công ăn việc làm cho trên 20 ngàn lao động. Do nguyên liệu dừa khan hiếm, giá dừa tăng đột biến trong thời gian qua, nhiều DN chế biến dừa chỉ hoạt động cầm chừng, hầu hết đều sản xuất dưới 50% công suất, công nhân thiếu công ăn việc làm.

Một số DN chuyển sang xuất khẩu dừa thô, càng làm tình trạng khan hiếm dừa trầm trọng hơn. Theo Sở Công thương Bến Tre, trong cả năm 2010 các DN chế biến dừa trên toàn tỉnh thu mua được khoảng 250 triệu trái dừa, trong khi năng lực sản xuất lên đến gần 350 triệu trái. Cũng trong năm 2010, toàn tỉnh xuất hơn 100 triệu trái dừa thô đi Trung Quốc, Thái Lan...

Giải pháp nhạy cảm

Để “giữ” nguồn dừa nguyên liệu đáp ứng sản xuất cho các DN địa phương, Hiệp hội Dừa Bến Tre đã kiến nghị (thông qua UBND tỉnh) tăng thuế xuất khẩu dừa trái từ 0 lên 5%, nhưng cuối cùng Bộ Tài chính đã quyết định kể từ ngày 20.5 bắt đầu thu thuế xuất khẩu dừa thô mức 3%. Với việc tăng thuế xuất khẩu dừa trái, các DN hi vọng dừa thô sẽ không còn ồ ạt xuất khẩu ra nước ngoài, mà được giữ lại cho sản xuất trong nước, tình trạng khan hiếm dừa sẽ không còn, giá dừa sẽ giảm nhiệt. Nếu diễn biến đúng như kịch bản đó, cùng với việc diện tích dừa ở ĐBSCL đang rục rịch tăng do tác động của việc tăng giá dừa vừa qua, có thể sau một vài năm nữa sẽ diễn ra tình trạng ngược lại: Cung nhiều hơn cầu, giá dừa trái sẽ rớt, nhà vườn lại phá bỏ cây dừa.

Làm thế nào để duy trì sự phát triển bền vững kinh tế dừa ở Bến Tre và các tỉnh ĐBSCL? Ông Cao Văn Trọng - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre – cho rằng, ngoài chính sách của Nhà nước giữ nguyên liệu cho sản xuất thông qua việc điều chỉnh thuế xuất khẩu dừa trái, các DN cần nâng cao năng lực cạnh tranh, đầu tư đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm, sản xuất thêm sản phẩm mới có giá trị cao từ cây dừa nhằm nâng cao chuỗi giá trị cây dừa. Đó mới là biện pháp cơ bản và lâu dài giúp kinh tế dừa phát triển bền vững.

Kỳ Quan