Dừa Bến Tre ùn ùn đổ ra nước ngoài

Nguồn tin: Báo Đất Việt, 25/05/2011
Ngày cập nhật: 27/5/2011

Tình trạng xuất khẩu dừa khô nguyên liệu ồ ạt, kéo dài từ giữa năm 2010 đến nay đẩy hàng loạt doanh nghiệp chế biến dừa tại xứ dừa Bến Tre rơi vào tình trạng “đói” nguyên liệu gay gắt.

Nếu năm 2000 có 64 triệu trái dừa được bán cho các tàu thu mua Trung Quốc thì đến nay con số này tăng gần gấp đôi, chiếm hơn 30% sản lượng dừa của Bến Tre. Có thời điểm, dừa nguyên liệu bán cho tàu nước ngoài vượt hơn 50% sản lượng của địa phương.

Bất lực

Sông Hàm Luông ngày càng tấp nập tàu Trung Quốc thu mua trái dừa khô nguyên liệu với giá cao hơn các nhà máy tại chỗ từ vài trăm đến 1.000 đồng một trái, nên thu hút thương lái cung ứng. Nếu như đầu năm 2010, giá dừa khô mua tại vườn chỉ 40.000 - 50.000 đồng một chục (12 trái) thì nay lên 100.000 - 120.000 đồng. Theo Hiệp hội dừa Bến Tre, thực tế lượng dừa nguyên liệu xuất thô còn cao hơn, vì còn có nhiều thương lái từ tỉnh Kiên Giang, Vĩnh Long, Trà Vinh, thậm chí tận Quảng Ninh cũng đưa tàu vào Bến Tre thu mua dừa trái với giá cao về bán lại cho đối tác Thái Lan, Campuchia, Trung Quốc… Bà Lê Thị Cẩm Vân, Giám đốc Công ty CP Xuất nhập khẩu Bến Tre, cho biết, công ty có 4 nhà máy chế biến cơm dừa nạo sấy, mỗi ngày cần hơn 400.000 trái dừa để sản xuất 200 tấn nguyên liệu cơm dừa nạo sấy. Nhưng nhiều tháng qua, nguyên liệu chỉ đáp ứng 50 - 60% nhu cầu; việc làm ít, thu nhập công nhân liên tục giảm.

Dừa khô ở Bến Tre được thu gom bán cho tàu nước ngoài. Ảnh: T.Dân.

Tính toán của Sở Công thương tỉnh Bến Tre, năm 2010, sản lượng dừa của tỉnh khoảng 400 triệu trái, nhưng trước sự cạnh tranh quyết liệt của tàu nước ngoài, doanh nghiệp tại chỗ chỉ mua được 250 triệu trái, trong khi nhu cầu đến hơn 350 triệu trái. Từ đó đến nay, không doanh nghiệp nào hoạt động được 70% công suất.

Đây cũng là thống kê của ông Hồ Vĩnh Sang, Chủ tịch Hiệp hội dừa Bến Tre. Toàn tỉnh hiện có 70 doanh nghiệp, khoảng 1.000 cơ sở tham gia sản xuất, chế biến các sản phẩm từ dừa, như: cơm dừa nạo sấy, dầu dừa, kẹo dừa, than gáo dừa, chỉ xơ dừa, hàng thủ công mỹ nghệ… đang trong cảnh thiếu nguyên liệu trầm trọng. Nhiều đơn vị giảm 50% công suất và lao động, thậm chí có nơi hoạt động 20 - 30% công suất nhà máy và tình trạng ngày một nghiêm trọng.

Bất cập vẫn là thuế

Người trồng dừa Bến Tre rất phấn khởi vì giá dừa cao suốt thời gian qua. Giá dừa ở mức 100.000 - 120.000 đồng một chục thu tại vườn như hiện nay, mỗi hecta dừa người trồng cầm chắc thu nhập 100 - 120 triệu đồng mỗi năm, chưa kể thu nhập từ việc trồng xen hoa màu, ca cao…

Ở Bến Tre, giá trị kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng chế biến từ dừa chỉ đứng sau ngành thủy sản. Năm 2010, kim ngạch xuất khẩu từ dừa đạt 72 triệu USD. Sản phẩm làm từ dừa có mặt rộng khắp hơn 80 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Hiện Bến Tre đang kêu gọi đầu tư phát triển các công nghệtiên tiến sản xuất các sản phẩm mới, có giá trị gia tăng cao, như bột sữa dừa, thực phẩm chức năng, nước dừa đóng hộp xuất khẩu… Nhưng đáng nói là các doanh nghiệp tại chỗ đang “đói” ngay trên vùng nguyên liệu. Nguy cơ thấy trước là tình trạng ngưng hoạt động hàng loạt, vì việc cạnh tranh thu mua dừa thô bán cho tàu nước ngoài ngày một căng thẳng.

Nhưng cách nào ngăn được làn sóng xuất dừa thô ào ạt. Ông Sang cho rằng, các doanh nghiệp chế biến dừa tại chỗ đang phải chịu thuế đầu vào, còn tàu nước ngoài vào mua thì không chịu thuế là chưa hợp lý đẩy doanh nghiệp địa phương thua thiệt. Ngoài tính lại thuế, cần chính sách khuyến khích và hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư thiết bị, công nghệ hiện đại, tạo ra sản phẩm có nhiều giá trị gia tăng, tăng năng lực cạnh tranh. Nhưng hơn hết, điều doanh nghiệp phải làm là tạo mối liên kết lâu dài cùng có lợi với nông dân, giảm các khâu trung gian.

Kể từ ngày 20/5, thuế xuất khẩu dừa thô được Bộ tài chính quy định ở mức 3% từ kiến nghị của UBND tỉnh Bến Tre. Đây được xem là một trong những biện pháp hạn chế tình trạng ồ ạt xuất khẩu dừa nguyên liệu thô ra nước ngoài, cứu các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu trong nước.

Trung Dân