Hẩm hiu cây trái ngon, giống tốt

Nguồn tin: Báo Đồng Nai, 12/06/2011
Ngày cập nhật: 14/6/2011

Trái mãng cầu ta của anh Thảo, ấp 1 xã Phú Lộc (huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai) đạt giải ba trong cuộc thi Trái ngon, giống tốt năm 2008 và cây cho trái ngon đó đã bị chặt bỏ.

Mấy năm gần đây, Đồng Nai thường tham dự những cuộc thi trái ngon, giống tốt khu vực Đông Nam bộ và luôn đạt giải cao. Thế nhưng số phận những cây giống tốt sau khi đăng quang lại rất hẩm hiu.

Đồng Nai là tỉnh có diện tích cây ăn trái lớn với gần 48 ngàn hécta, trong đó có rất nhiều loại trái cây từng đạt giải nhất, nhì, ba trong các cuộc thi trái ngon, giống tốt, như: chôm chôm, sầu riêng, bưởi, mãng cầu ta, bơ, măng cụt, mít... Tuy nhiên, sau khi đạt giải, các loại cây này thường ít được quan tâm chăm sóc, khai thác để nhân giống. Vì vậy, có những cây chỉ sau 2 - 3 năm đạt giải đã bị sâu bệnh rồi chết. Do đó, các cuộc thi phần lớn mới chỉ dừng lại ở việc công nhận trái ngon, giống tốt, còn việc bảo lưu nguồn giống tốt để nhân rộng, tạo thành những vườn cây ăn trái đặc sản gần như không thực hiện được.

* Lãng phí giống tốt

Ông Nguyễn Đăng Thảo ở ấp 1, xã Phú Lộc (huyện Tân Phú) kể: "Năm 2008, tôi đưa một số trái mãng cầu ta tham gia cuộc thi trái ngon, giống tốt do Trung tâm nghiên cứu cây ăn quả miền Đông Nam bộ phối hợp với tỉnh tổ chức. Kết quả, tôi đạt giải ba, sau đó đơn vị tổ chức hợp đồng đầu tư khai thác bo ghép giống. Nhưng trung tâm chỉ lấy khoảng 3 đợt với số lượng rất ít để nghiên cứu rồi thôi. Năm 2010, cây bị bệnh rồi chết, vườn mãng cầu ta khoảng 1 hécta cũng thường xuyên bị bệnh nên tôi chặt bỏ chuyển sang trồng cà phê".

Anh Lâm Minh Hoàng, ấp Cẩm Tân, xã Xuân Tân (TX.Long Khánh), cho hay: "Năm 2009, tôi đưa trái cây tham dự cuộc thi trái ngon vùng Đông Nam bộ, kết quả chôm chôm đạt giải nhất, măng cụt đạt giải nhì. Song từ đó đến nay, các cây đạt giải không được ai quan tâm hay hỏi han đến nên cũng chăm sóc bình thường như các cây khác trong vườn!".

Qua tìm hiểu của chúng tôi với các hộ khác từng đạt giải trái ngon, thì đa số các cây sau khi đạt giải ít được quan tâm và chỉ một số ít được các trung tâm về lấy vài bo ghép nghiên cứu, chưa có đơn vị nào chính thức hợp đồng với chủ hộ đầu tư chăm sóc đặc biệt để khai thác nhân giống rộng rãi.

* Nhân giống không dễ

Tuy là tỉnh có diện tích cây ăn trái đứng thứ nhì ở Nam bộ và mỗi năm cung cấp ra thị trường gần 500 ngàn tấn trái, song Đồng Nai lại không chủ động được nguồn giống. Đa số giống cây ăn trái trong tỉnh do người dân tự nhân ghép theo phương pháp truyền thống hoặc mua từ các cơ sở kinh doanh cây giống. Các cơ sở bán cây giống phần lớn mua giống từ miền Tây đưa về, nhập khẩu và chất lượng giống chủ yếu trông chờ vào sự may rủi. Không ít hộ trồng cây vài năm, đầu tư khá nhiều đến lúc có trái mới phát hiện giống kém chất lượng, đành ngậm ngùi chặt bỏ hàng loạt.

Ông Phan Văn Hồng, Trưởng phòng kỹ thuật Trung tâm khuyến nông tỉnh, cho biết: "Đối với những cây sau khi đạt giải trái ngon, trung tâm có hỗ trợ một phần kinh phí và hướng dẫn kỹ thuật để chăm sóc. Còn việc hợp đồng nhân giống phải do các cơ sở, doanh nghiệp thực hiện. Thế nhưng để cây đạt giải trái ngon, giống tốt nhân được giống, chủ vườn phải đăng ký xin công nhận là cây đầu dòng giống tốt. Hiện nay, không đủ khả năng sản xuất giống nên hầu hết các hộ ngại bỏ ra 2 triệu đồng đăng ký cây đầu dòng, giống tốt".

Đây là thực tế đang xảy ra tại Đồng Nai, vì đa số các nhà vườn có cây ăn trái đạt giải thưởng không đủ vốn, kỹ thuật để tự thành lập cơ sở nhân giống. Còn các doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh giống lại không mặn mà với việc sản xuất giống, vì đòi hỏi vốn đầu tư lớn và lâu thu hồi vốn, lợi nhuận thấp hơn việc nhập khẩu hoặc mua giống tại các cơ sở sản xuất giống ở miền Tây đưa về. Ông T., chủ đại lý kinh doanh cây giống lớn ở xã Xuân Tân (TX. Long Khánh) bộc bạch: "Tôi buôn bán cây giống gần 20 năm nay, các loại cây ăn trái như: mít, chôm chôm, xoài, măng cụt, sầu riêng bán ra hàng tháng cũng nhiều nhưng chưa khi nào có ý định mình sẽ liên kết tự sản xuất giống để bán. Do đó, cây giống đa số tôi mua từ miền Tây về bán lại kiếm lời, còn chất lượng chủ yếu là tin nhau".

Hương Giang