Lạng Sơn: Dưa hấu, nỗi lo không lạ

Nguồn tin: Báo Lạng Sơn, 04/07/2011
Ngày cập nhật: 5/7/2011

Dọc tuyến Quốc lộ 1A qua địa bàn xã Bắc Thủy, Nhân Lý, thị trấn Đồng Mỏ, Quang Lang, huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn đều ngồn ngộn dưa hấu. Niềm vui được mùa còn đong đầy người dân đã phải đối mặt với nỗi lo dưa không tiêu thụ được. Bài toán 4 nhà đến với nhà nông còn khuyết mất hai nhà: Nhà khoa học và thương gia.

Đống dưa của nông dân xã Nhân Lý chờ khách đến mua

Ngẩn ngơ bên ruộng mùa dưa

Cây dưa đến với Chi Lăng vẫn còn khá lạ lẫm nên mấy năm nay vụ nào dưa Chi Lăng cũng sai trĩu quả, từ cây dưa đã mang lại bao thay đổi về nếp nghĩ, cách làm của người dân. Nhưng cũng từ dưa bao chuyện buồn đổ đến, mỗi mùa người dân lại lo với cái lo đầu ra cho dưa. Nỗi lo ấy luôn thường trực cả mất mùa cũng như được mùa. Ruộng dưa thôn Hòa Mục xã Nhân Lý như rộng thêm ra bởi giờ đây nó đã phủ kín một màu xanh của dưa. Trên ruộng những trái dưa hấu xanh đậm nằm lăn lóc như bầy lợn con say sữa. Cánh đồng càng chiều càng nhộn nhịp, những gánh dưa cứ ngược xuôi ra quốc lộ. Đống dưa đầy lên từng ngày, nỗi lo của người nông dân cũng đầy lên. Đứng trước đống dưa ngồn ngộn, bác Vi Thị Chỏi lo lắng đến bồn chồn, đếm đi đếm lại số gánh dưa ghi trên sổ, rồi xếp đi xếp xếp mấy quả dưa to như cái mũ cối, bác tâm sự, từ sáng đến giờ gánh lên mấy chục gánh rồi, mới bán được 13 quả thôi. Nói rồi mắt bác như sáng lên khi có chiếc xe tải đi chậm lại, xe của chủ đi gom dưa chưa kịp dừng hàng chục người đã đổ xô ra chào mời. Anh lái xe mặt non choẹt không buồn xuống xe hất cái mũ ra sau gáy rồi thủng thẳng: “dưa bao nhiêu? ba ngàn nhé” cậu ta nói thay cho câu trả lời. Cả chục cái đầu gật gật, nhưng chưa vội, cậu ta hẹn: “tí quay lại” rồi nhấn ga để lại làn khói vẩn vương trên đường trước con mắt tiếc rẻ của hơn chục nông dân đang đứng canh dưa. Chiều càng muộn, những gánh dưa được dồn lên quốc lộ ngày một nhiều. Anh Vi Kỷ Quang, bản Rù xã Bắc Thủy cho chúng tôi biết, năm nay nhà trồng được 7 sào, với năng suất này chục tấn là cái chắc, mới đầu vụ còn bán được 4 đến 5 ngàn đồng 1 cân nhưng giờ chỉ còn 2,5 đến 3 ngàn 1 cân. Hằng ngày vẫn có xe đến thu gom nhưng họ mặc cả thì nhiều mua thì ít thành ra tiêu thụ cũng không được bao nhiêu. Trên cánh đồng, những nông dân vẫn miệt mài thu hoạch, họ thu nhanh để chạy cơn mưa đang sầm sập trên đầu. Với người nông dân sợ nhất là thu dưa vào lúc mưa, tiêu thụ khó, dưa cứ nhạt dần, chỉ vài ngày là thối cuống, khi ấy cho cũng chẳng ai lấy. Theo mẹ ra đồng em Vi Văn Tâm cứ xoay tròn mấy quả dưa, cậu xếp đi vần lại như một trò chơi, bên cạnh là một quả dưa to tướng được bổ dọc nhưng chẳng ai buồn ăn. Ở đây chỉ ngửi mùi dưa ngai ngái, nhìn những đống dưa ngồn ngộn đã đủ làm người ta ngấy mất rồi. Một chiếc xe tải biển 98 nữa ào đến bên đống dưa nhà anh Vi Đức Cần, chị phụ nữ bước xuống không cần hỏi mà ra giá luôn: “mua qủa, 10 ngàn 1 quả bán thì mau lên”. Cả chợ dưa nhốn nháo, đếm, tung, trong vòng 15 phút xe dưa 2,5 tấn đã đầy ắp mà dưới đường đống dưa chẳng vơi đi bao nhiêu, nỗi lo của anh Cần thì như cứ đầy lên.

Giải bài toán 4 nhà

Theo số liệu thống kê, năm nay toàn huyện Chi Lăng trồng trên 800 ha dưa, nếu cộng các huyện lân cận trên tuyến 1A, diện tích dưa sẽ lên tới hàng ngàn ha. Năng suất ước đạt 6 ngàn tấn. Anh Vi Văn Thuận, Chủ tịch UBND huyện tâm sự: “Lo lắm, lo bà con không có đầu ra, mình cũng gọi điện cho bạn bè ở các tỉnh, thông báo chỉ đạo các phòng chức năng tìm hướng kích cầu nhưng đúng là bán rất khó, vì hoàn toàn phụ thuộc vào thị trường. Suốt mấy năm anh em bám dân, bài toán mất mùa được giá, được mùa ế ẩm giải mãi mà không xong. Quả thật hiện toàn huyện Chi Lăng rất khó tìm ra được mối liên kết 4 nhà. Nhà nước điều hành cũng không mấy lo, chỉ lo mỗi thương gia, mà thương gia đến với huyện thì toàn nhỏ lẻ, mua nhiều nhất được chục tấn chẳng thấm tháp vào đâu. Quay trở lại ruộng dưa mùa thu hoạch, những gánh dưa vẫn ngược xuôi, dưa càng lên đường nhiều bao nhiêu thì nỗi lo của người dân càng lớn bấy nhiêu. Lo phải căng lều bạt trông dưa, lo bán, lo dưa hỏng những mối lo ấy có lẽ sẽ theo họ suốt mùa. Chi Lăng, cùng với na giờ là dưa hấu. Bằng ấy đã đủ khẳng định việc chuyển dịch cơ cấu cây trồng thành công, nhưng còn thiếu đó chính là bảo quản sau thu hoạch. Trao đổi với anh Thuận, anh cho biết, dự định làm kho lạnh, chế biến huyện cũng đã tính tới nhưng cũng phải căn cứ cung cầu, bây giờ cầu là có vì vậy phải tính kỹ trước khi kêu gọi đầu tư. Giá như những đống dưa của chị Chỏi, anh Cần, anh Quang được đưa vào kho lạnh để bán dần thì giá trị sẽ tăng lên rất nhiều, và có một nhà máy chế biến thì nỗi lo của nông dân sẽ tan biến. Giá như cả hai nhà khoa học, thương gia cùng đến lúc này.

Đông Bắc