Kỹ sư Lê Văn Đơn: Tạo hoa chét để chôm chôm đậu trái

Nguồn tin: Báo Đồng Khởi, 03/07/2011
Ngày cập nhật: 6/7/2011

Kỹ sư Lê Văn Đơn kiểm tra kết quả đậu trái trên hoa chét của chôm chôm.

Tại Hội thi Sáng tạo khoa học kỹ thuật tỉnh Bến Tre lần III năm 2008 - 2010, giải pháp “Khắc phục hiện tượng không đậu trái chôm chôm bằng cách tạo hoa chét” đoạt giải nhì.

Hàng ngàn héc-ta chôm chôm ở Chợ Lách gần đây có nguy cơ không đậu trái. Nhưng thật may, nay tình hình đã được cải thiện tốt. Đó là nhờ kỹ sư Lê Văn Đơn đã xử lý cho chôm chôm đậu trái bằng cách tạo hoa chét.

Nhiều nhà vườn trồng chôm chôm, ăn ngủ không yên vì nó chỉ đậu trái khoảng 10%. Đậu trái như thế thì nhà vườn cắt tỉa làm lại để ra hoa mới. “Từ chỗ ra hoa không đậu trái, hay đậu trái quá ít, tôi tạo hoa chét. Sau đó, xử lý bằng phân thuốc, tưới nước để chôm chôm đậu trái” - kỹ sư Lê Văn Đơn nói.

Toàn huyện Chợ Lách hiện có khoảng 2.500 ha chôm chôm. Trong đó, có khoảng 30% diện tích chôm chôm không đậu trái. “Hoa chôm chôm vẫn nở đều 100%, sau đó khô dần, đa phần rụng hết. Đó là do biến đổi khí hậu” – kỹ sư Lê Văn Đơn cho biết nguyên nhân.

Từ năm 1990 đến những năm gần đây, nhà vườn Chợ Lách xử lý bằng cách sử dụng hợp chất ramale (tạo hoa đực) khá thành công. Nhưng thời gian gần đây bị thất bại, phần lớn do biến đổi khí hậu. Thời tiết bất thường, sự chênh lệch nhiệt độ giữa ban ngày và ban đêm khá cao khiến chôm chôm không đậu trái. Hiện nay, theo giải pháp của nông dân, khi chôm chôm không đậu trái thì cắt tỉa cành, để tạo hoa mới. Cách xử lý này tốn nhiều thời gian vì phải chờ chôm chôm ra cơi đọt mới.

Hiện nay, kỹ sư Lê Văn Đơn (Phó Phòng Nông nghiệp - Phát triển nông thôn huyện Chợ Lách) đã thành công bằng giải pháp tạo hoa chét trên cây chôm chôm. Giải pháp này nhằm mục đích tạo gié hoa mới; kéo dài hoa cũ; ra hoa khác từ nách hoa cũ. Đây là giải pháp mang tính sáng tạo ở chỗ: Thay vì cắt tỉa bỏ tất cả các phát hoa không đậu trái chờ ra đọt mới, xử lý ra hoa, kỹ sư Lê Văn Đơn xử lý bằng cách tạo hoa chét. “Để tạo hoa chét trên chôm chôm nhà vườn phải tiếp tục tạo khô hạn khoảng 7 - 10 ngày (vì trước đó đã áp dụng giải pháp hạn chế nước). Vừa hết thời gian tạo khô hạn, phải bón 400 - 500 gram phân urea/gốc. Bước tiếp theo là tưới đẫm nước liên tục 3 - 4 ngày, rồi ngưng tưới. Sau 5 - 7 ngày, hoa cũ, trái tiêu sẽ rụng hết. Và 5 - 7 ngày sau cây sẽ cho hoa mới, gọi là hoa chét” - kỹ sư Lê Văn Đơn cho biết giải pháp.

Hoa chét (hoa mới) có tỷ lệ hoa lưỡng tính cao hơn và khả năng đậu trái nhiều hơn. Giải pháp trên giúp nhà vườn trồng chôm chôm an tâm hơn, so với giải pháp cắt tỉa, tạo hoa mới. Cắt tỉa, tạo hoa mới vừa tốn kém, vừa mất thời gian. “Tạo hoa chét là giải pháp mang tính đột phá. Ngoài khắc phục những bất lợi do thời tiết gây ra, giải pháp này có thể làm thay đổi thời điểm đậu trái. Qua đó, chuyển đổi mùa vụ chôm chôm, phân bố lượng hàng hợp lý theo quy luật cung cầu của thị trường. Giải pháp này giúp nhà vườn an tâm trong việc trồng và phát huy hiệu quả cây chôm chôm trong toàn tỉnh” - Phó Chủ tịch UBND huyện Lê Phước Toàn nói.

Theo Phó Chủ tịch UBND huyện Lê Phước Toàn, với giải pháp tạo hoa chét, kỹ sư Lê Văn Đơn đã làm lợi từ 60 - 70 triệu trồng/ha chôm chôm. Trước đó, kỹ sư Lê Văn Đơn thực hiện nhiều đề tài: Khắc phục sự suy thoái đất vườn trồng sầu riêng, chôm chôm tại huyện Chợ Lách; Xử lý ra hoa chôm chôm bằng phương pháp phủ bạt; Xây dựng mô hình trồng mới 100 ha bưởi da xanh xen canh và 50 ha bưởi da xanh chuyên canh ở Chợ Lách; Khắc phục hiện tượng sượng trái sầu riêng bằng biện pháp canh tác; Phân tích, so sánh hiệu quả kinh tế trong sản xuất trái sầu riêng, chôm chôm, măng cụt, bưởi da xanh; Khắc phục hiện tượng rụng trái non sầu riêng Mongthong khi ra đọt non. Bên cạnh đó, kỹ sư Đơn còn thực hiện các sáng kiến cải tiến kỹ thuật: Khắc phục hiện tượng rụng trái non; Xây dựng quy trình xử lý ra hoa nghịch vụ mận An Phước và Cải tiến kỹ thuật chiết cành cây ăn trái. Hàng năm, kỹ sư Lê Văn Đơn còn chủ động tham mưu, đề xuất tổ chức 3 - 4 hội thảo khoa học. Hiện tại, nông dân Sơn Định, Vĩnh Bình đang được kỹ sư Lê Văn Đơn phối hợp với Trung tâm dạy nghề - Dịch vụ việc làm huyện đào tạo nghề trồng chôm chôm và sầu riêng.

HOÀNG VŨ