Bình Thuận: Nông, hải sản và thị trường - “Đụng độ” kiwi - thanh long

Nguồn tin: Báo Bình Thuận, 15/07/2011
Ngày cập nhật: 18/7/2011

Dạo gần đây, khi so sánh đối thủ của trái thanh long Việt Nam, người ta hay nhắc đến trái kiwi của Newzealand, vì chúng có cùng thành phần dinh dưỡng mang tính giải khát. Nếu chuyện hậu thu hoạch của trái thanh long đang mới bắt đầu thì với trái kiwi đã chặt chẽ từng khâu. Thế nhưng, giữa chúng cũng có độ ghềnh thị trường…

“Đụng độ sân khách”

Thời điểm này, siêu thị Co.op Mart Phan Thiết bày bán trái kiwi với giá 142.000 đồng/kg, cả 2 loại trái xanh và vàng. Mức giá mà người mua nếu chọn có lẽ ăn cho biết trái cây ngoại. Thực chất thành phần dinh dưỡng trong trái kiwi cũng không khác mấy so trái thanh long ở Bình Thuận. Theo các chuyên gia dinh dưỡng thế giới, kiwi rất giàu vitamin C, vitamin E, Kali, và các chất khoáng cần thiết cho cơ thể, giúp tăng cường chức năng tiêu hóa cho dạ dày và làm giảm táo bón. Tuy nhiên, xét khía cạnh có là thức ăn phù hợp với người bị các chứng bệnh như: đái tháo đường, cao huyết áp, béo phì,… hay không thì kiwi không được đề cập đến như trái thanh long. Với nền nông nghiệp phát triển bền vững như Newzealand, chuyện mở rộng thị trường sang các nước, chuyện bảo quản, chế biến sau thu hoạch rất chặt chẽ nên đầu ra cho loại trái cây này giải quyết tốt. Thế mà, khi vào mùa thu hoạch rộ thường vào cuối năm thì trái kiwi cũng bị rớt giá từ 17 USD xuống còn 1 USD hoặc thấp hơn. Bằng chứng của tình trạng này xảy ra vào đúng dạo thanh long Bình Thuận vào thị trường Hoa Kỳ và cuộc đụng độ 2 loại trái cây này đã diễn ra.

Một doanh nghiệp xuất khẩu thanh long của Bình Thuận kể, lúc ấy người dân ở Hoa Kỳ đang ở đỉnh điểm của ảnh hưởng suy thoái kinh tế nên việc chi tiêu rất dè xẻn. Vì thế, họ đã chọn trái kiwi quen thuộc với giá thấp rất nhiều so với loại trái cây lạ có hình dáng, màu sắc đẹp nhưng đắt hơn là thanh long. Nhưng vấn đề trên hết bởi người dân ở đây, trong đó có cả Việt kiều Mỹ cũng chưa hề biết trái thanh long. Vì vậy, để người tiêu dùng lựa chọn trái thanh long thì phải mất nhiều thời gian trong việc quảng cáo tiếp thị, tiếp cận hệ thống các siêu thị…, một việc mà trái kiwi đã từng trải qua trước đó.

Trái kiwi bày bán tại siêu thị.

Khởi động chế biến

Hơn 10 ngày qua, các nhà vườn thanh long của Bình Thuận vừa bán vừa đổ trái, bởi loại tốt nhất cũng không qua 3.000 đồng/kg. Các nậu vựa, cơ sở, doanh nghiệp vẫn mua thanh long xuất khẩu hoặc bán nội địa nhưng sàng lọc rất kỹ. Hầu như nhà vườn tự chở thanh long đến các nậu vựa bán nên họ cũng đã bỏ lại vườn những loại bị nứt, có tì vết. Nhưng hàng bị loại rất nhiều nên có người không muốn chở về khiến các cơ sở phải gom đi đổ bỏ. Nếu trên địa bàn tỉnh có nhà máy chế biến trái thanh long thì sản lượng thanh long bị bỏ sẽ ít đi, người nông dân có thêm nguồn bù đắp chi phí sản xuất. Xuất phát từ thực tế đã từng diễn ra này, một số doanh nghiệp nghĩ đến hướng kinh doanh chế biến trái thanh long. Và đến nay, Nhà máy chế biến thực phẩm Thanh Long Việt được xây dựng tại Khu công nghiệp Phan Thiết giai đoạn 2 chuẩn bị khởi động vào tháng 9/2011. Nhà máy đầu tư dây chuyền máy móc thiết bị sản xuất nước ép thanh long với công suất dự kiến ban đầu 2.400.000 sản phẩm/năm. Trong quá trình sản xuất ra nước ép thành phẩm, nhà máy còn tận dụng hạt và thịt quả để sản xuất bánh và kẹo thanh long. Vì ưu điểm của dây chuyền sản xuất là tạo ra sản phẩm mới phù hợp với nhu cầu thị trường và vì ý nghĩa cho sự phát triển bền vững trái thanh long nên Công ty cổ phần Thanh Long Việt được Trung tâm Khuyến công tỉnh hỗ trợ kinh phí đầu tư thiết bị công nghệ theo Quyết định 43 với mức 100 triệu đồng/tổng vốn đầu tư gần 470,8 triệu đồng.

Ông Trần Văn Nhựt, Giám đốc Sở Công thương cho biết, hiện nay việc bảo quản, chế biến sau thu hoạch của trái thanh long là khâu yếu nhất. Vì thế, vào mùa vụ chính đã xảy ra tình trạng dồn ứ sản phẩm, giá bị rớt nhanh tại nhà vườn và tại cửa khẩu gần biên giới Trung Quốc. Sở đã làm việc với tỉnh Lạng Sơn tạo điều kiện đất đai và kêu gọi doanh nghiệp làm kho lạnh tại cửa khẩu, để khi thanh long bị dồn nhiều thì đưa vào bảo quản ngay, tránh tình trạng rớt giá thấp. Tuy nhiên, việc này chưa có kết quả tốt, do những doanh nghiệp có điều kiện làm thì họ không bán hàng đường tiểu ngạch. Còn những người bán đường này thì hầu hết cá thể, không có khả năng cũng như không nhiệt tình thực hiện. Riêng công tác chế biến thì đang chuẩn bị khởi động với 2 nhà máy chế biến trái thanh long tại khu công nghiệp Phan Thiết là Thanh Long Việt và Rồng Xanh. Ngoài ra, còn có các dự án khác đăng ký vừa xây dựng nhà máy chế biến vừa trồng thanh long nhưng đang chờ, do vướng quy hoạch sử dụng đất toàn tỉnh năm 2011 – 2015 chưa được Quốc hội phê duyệt. Nhìn chung, khâu chế biến trái thanh long đã bắt đầu thu hút các dự án…

Bích Nghị