Bắc Giang: Vải thiều chất lượng cao lên ngôi

Nguồn tin: Báo Bắc Giang, 20/07/2011
Ngày cập nhật: 21/7/2011

Trong khi ở các địa phương khác, vải thiều "truyền thống" có giá bán thấp thì ở những vùng vải thiều được sản xuất theo quy trình VietGAP lại giữ giá 18.000 - 20.000 đồng/kg, việc tiêu thụ khá dễ dàng theo con đường xuất khẩu. Đây được xem là cơ hội để huyện Lục Ngạn (Bắc Giang) thực hiện quy hoạch và xây dựng khu vực sản xuất vải thiều chất lượng cao.

Được mùa không mất giá

Người trồng vải thiều ở Lục Ngạn có lẽ hiểu hơn ai hết về vị đắng chát của "quy luật" được mùa… mất giá. Có những năm, vải sai trĩu cây mà nhiều gia đình trồng vải chẳng buồn hái, vì tính ra chi phí "đầu vào" còn lớn hơn số tiền thu được từ "đầu ra" nên người sản xuất không có lãi. Chưa kể công chăm bón và nỗi vất vả khi thu hoạch vải giữa mùa hè. Thế nhưng, vài vụ vải gần đây, khoảng 50% số hộ trồng vải trên địa bàn huyện Lục Ngạn không phải lo vải mất giá, vì sản phẩm họ làm ra đã được nằm trong vùng chỉ dẫn địa lý, nghĩa là có "tên tuổi", bảo đảm có một chỗ đứng vững chắc trên thị trường.

Đến xã Hồng Giang những ngày này, không khí tấp nập ở khắp các gia đình khi vải thiều vào chính vụ. Nhiều thương lái đổ về khu vực này, chấp nhận mua vải với giá 18.000 - 20.000 đồng/kg, họ giải thích, vải thiều ở đây mã đẹp, ăn ngon, đặc biệt là đã có thương hiệu, bảo đảm an toàn nên tiêu thụ dễ dàng trên thị trường nước ngoài. Được biết, xã Hồng Giang có 310 ha vải thiều ở 11 thôn, hầu hết diện tích này đều áp dụng quy trình sản xuất VietGAP. Lợi ích từ phương pháp sản xuất mới đã thấy rõ, cây vải cho quả to, cùi dày, vỏ mỏng, nhẵn, hạt nhỏ, màu quả đỏ đẹp, khi ăn có vị ngọt dịu, thơm và nhất là an toàn đối với người tiêu dùng. Anh Nguyễn Văn Viện, Phó Chủ tịch Hội sản xuất và tiêu thụ vải thiều Lục Ngạn cho biết: Hiện nay, mỗi ngày Lục Ngạn đưa ra thị trường khoảng 3 nghìn tấn vải thiều, tuy nhiên lượng vải chủ yếu được thu gom xuất khẩu sang Trung Quốc, chỉ có một phần rất nhỏ tiêu thụ trong nước. Vụ này, Hội Sản xuất và Tiêu thụ vải thiều Lục Ngạn đang liên kết với các đối tác, tìm kiếm thị trường mới ở Nhật Bản, Hàn Quốc và một số nước châu Âu…

Đóng gói vải thiều xuất khẩu.

Từ năm 2006, huyện Lục Ngạn với sự giúp đỡ của một số cơ quan chuyên môn đã thí điểm áp dụng quy trình VietGAP trên 15 ha vải thiều ở xã Quý Sơn nhằm hình thành vùng chuyên sản xuất vải chất lượng tốt, an toàn, giữ vững thương hiệu để có thể đi vào những thị trường khó tính, qua đó nâng cao giá trị và hiệu quả kinh tế của quả vải thiều Lục Ngạn. Kết quả bước đầu đã khẳng định đây là hướng đi đúng, đáp ứng yêu cầu của thị trường, khắc phục thói quen sản xuất tùy tiện, "mạnh ai người ấy làm" và hình thành phương thức sản xuất hàng hoá, kỹ thuật canh tác an toàn. Đến vụ này, diện tích vải thiều sản xuất theo quy trình VietGAP đã được nâng lên 5.700 ha ở 20 xã, thị trấn.

Để mở rộng diện tích vải "GAP"

Tuy nhiên, tỷ lệ diện tích và số hộ tham gia sản xuất vải theo tiêu chuẩn VietGAP còn chưa đáng kể so với tổng diện tích cây vải của toàn huyện Lục Ngạn là hơn 18.000 ha, gồm 9 loại giống (sản lượng năm nay khoảng 90 nghìn tấn). Một thực tế khác là vải thiều ở những địa phương khác có chất lượng, mẫu mã kém hơn vẫn trà trộn vào vải thiều Lục Ngạn để "mượn" thương hiệu xâm nhập thị trường, ảnh hưởng không nhỏ đến uy tín của vùng chuyên sản xuất vải thiều Lục Ngạn. Một số hộ dân vẫn trồng vải theo kiểu tự phát, thiếu đầu tư, chăm sóc, kỹ thuật hạn chế nên mặc dù được trồng trên đất Lục Ngạn, chất lượng quả vải vẫn thấp.

Khắc phục tình trạng này, huyện Lục Ngạn đã xây dựng vùng chỉ dẫn địa lý vải thiều với tổng diện tích 14.000 ha, đây được xem là “chuẩn" cao nhất để quả vải Lục Ngạn có thể "đường hoàng" đứng trên thị trường trong và ngoài nước. Để làm được như vậy, ngoài yếu tố thổ nhưỡng, tiểu vùng khí hậu… các hộ dân tham gia đều được phổ biến, tập huấn kỹ thuật từ việc lựa chọn giống, trồng, chăm sóc, thu hoạch theo đúng quy trình. Gia đình ông Lê Thế Hơn, một hộ ở xã Hồng Giang tham gia sản xuất vải thiều theo tiêu chuẩn VietGAP cho biết: Muốn thực hiện đúng quy chuẩn thì đất trồng và nước tưới cho vải thiều phải bảo đảm sạch, không bị ô nhiễm, phân bón (cả hữu cơ và vô cơ) đều được xử lý nghiêm ngặt, sử dụng theo chỉ dẫn; các loại thuốc bảo vệ thực vật không được tự ý sử dụng; quá trình thu hoạch và sơ chế tuân thủ theo đúng hướng dẫn. Được biết, hàng năm, huyện Lục Ngạn đều tổ chức lấy mẫu tại các khu vực trồng vải để tiến hành xét nghiệm đều không phát hiện thấy dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, sâu bệnh và đáp ứng được yêu cầu về an toàn vệ sinh thực phẩm.

Trao đổi với ông Chu Văn Báo, Trưởng phòng Nông nghiệp huyện Lục Ngạn về hướng đi này cho cây vải, ông Báo cho biết, huyện có chủ trương tập trung phát triển vùng thâm canh có điều kiện phù hợp trồng vải, không khuyến khích mở rộng diện tích và đối với những diện tích trồng vải khó khăn, hiệu quả và giá trị kinh tế thấp thì hướng dẫn người dân chuyển sang trồng cây khác. Đồng thời thực hiện quản lý và phát triển chỉ dẫn địa lý Lục Ngạn cho sản phẩm vải thiều, qua đó, nâng cao chất lượng và giá trị quả vải, tạo cơ sở để vải thiều trở thành mặt hàng nông sản an toàn, mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Ông La Văn Nam, Phó Chủ tịch UBND huyện Lục Ngạn: Rất cần những nghiên cứu khoa học để nâng cao hiệu quả kinh tế

Lục Ngạn hội tụ nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển cây ăn quả, nhất là vải thiều. Trong những năm qua, địa phương đã nhận được sự giúp đỡ của các cơ quan, tổ chức và cá nhân làm công tác nghiên cứu khoa học. Nhiều thành tựu, kết quả nghiên cứu đã được triển khai ứng dụng thành công trên cây vải. Gần đây nhất là dự án Quản lý và phát triển chỉ dẫn địa lý Lục Ngạn cho sản phẩm vải thiều. Chúng tôi mong tiếp tục được hợp tác với các đơn vị, các nhà khoa học để nghiên cứu tìm ra biện pháp hữu hiệu phòng, chống dịch bệnh trên cây vải; công nghệ thu hoạch và chế biến, bảo quản sản phẩm vải thiều; có giống và kỹ thuật canh tác mới để rải vụ, kéo dài vụ thu hoạch vải, đáp ứng nhu cầu thị trường và nâng cao giá trị, hiệu quả kinh tế từ cây vải.

Ông Phạm Văn Mạnh, Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu dự án cấp Nhà nước về "Quản lý và phát triển chỉ dẫn địa lý Lục Ngạn cho sản phẩm vải thiều": Phát huy hiệu quả dự án

Dự án "Quản lý và phát triển chỉ dẫn địa lý Lục Ngạn cho sản phẩm vải thiều" cùng với quy trình sản xuất vải thiều theo tiêu chuẩn VietGAP đã đem lại nhiều lợi ích to lớn cho người sản xuất. Không chỉ có ý nghĩa về mặt kinh tế, các công trình, dự án còn có tác động không nhỏ đối với xã hội, công tác quản lý nhà nước, việc bảo vệ môi trường… Vấn đề đặt ra ở đây là địa phương và các ngành chức năng cần tiếp tục tuyên truyền, vận động người dân tham gia một cách tự giác, có tinh thần trách nhiệm. Hình thành phương thức sản xuất nông sản nói chung và vải thiều nói riêng an toàn khoa học, có giá trị cao, phát huy đầy đủ hiệu quả của dự án mang lại.

Ông Bùi Văn Hào, thôn Hiệp Tân, xã Hồng Giang (Lục Ngạn): Sản xuất vải "sạch" để giữ vững thương hiệu

Gia đình tôi trồng vải cách đây đã hơn 20 năm, hiện nay diện tích vườn vải của gia đình tôi khoảng 2 mẫu. Những năm trước, gia đình tôi cũng như nhiều người ở địa phương trồng vải chủ yếu do tự phát, không có kỹ thuật, chỉ dựa vào kinh nghiệm lâu năm và học hỏi những người xung quanh. Năm 2008, khi huyện và xã tuyên truyền về sản xuất vải thiều theo tiêu chuẩn VietGAP, gia đình tôi tự nguyện đăng ký tham gia, chúng tôi được phổ biến về kỹ thuật trồng, chăm sóc và thu hoạch vải. Hiệu quả thấy rõ ngay từ vụ đầu, vải đậu quả nhiều hơn, ít bị sâu bệnh, chất lượng thơm ngon, mẫu mã đẹp, tiêu thụ dễ dàng với giá cao; quan trọng hơn là giảm được việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật tràn lan, không theo quy định, quả vải vì vậy cũng an toàn hơn.

Minh Khuê