Bến Tre: Khi nhà vườn gắn liên kết sản xuất với thị trường

Nguồn tin: Báo Đồng Khởi, 30/08/2011
Ngày cập nhật: 1/9/2011

Nhiều nhà vườn ở Chợ Lách (Bến Tre) có đất liền ranh, sản xuất cùng một chủng loại cây trồng đã tự nguyện gắn kết với nhau, hình thành tổ liên kết sản xuất để kết nối thị trường tiêu thụ.

Trái cây an toàn vệ sinh thực phẩm luôn thu hút người tiêu dùng.

Kết quả từ mô hình tổ liên kết sản xuất

Xã Sơn Định có Tổ liên kết sản xuất sầu riêng, với 53 tổ viên, tổng diện tích sản xuất là 20 ha, trên cơ sở sáp nhập tự nguyện của các nhóm sản xuất sầu riêng ở các ấp. Tổ hoạt động theo qui trình thống nhất. Vào ngày 15 âm lịch hàng tháng, Tổ họp để bàn bạc sâu vào một chủ đề cụ thể. Qua đó, tất cả các tổ viên trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm trong sản xuất. Các nội dung thường là điều trị bệnh, cho trái nghịch vụ, tạo năng suất cao cho cây sầu riêng. Các cuộc họp đều được tổ chức tại các khu vườn, để tổ viên nhìn vào cây, hoa, quả để minh họa cho nội dung trao đổi. Với hai nhà vườn có nhiều kinh nghiệm trong việc chăm sóc cây sầu riêng là ông Lê Văn Hiền và ông Huỳnh Văn Hoảnh, việc “bắt” cây trồng cho trái theo ý muốn, hoặc điều trị để khắc phục tình trạng trái bị sượng, cây bị bệnh xì mủ là việc không quá khó.

Qua thời gian hoạt động, phần lớn các thành viên trong Tổ liên kết sản xuất sầu riêng của xã Sơn Định đều am hiểu kỹ thuật và đã xử lý thành công cho trái nghịch vụ, khắc phục tình trạng thu hoạch chính vụ phải rơi vào điệp khúc “sản phẩm dội chợ, rớt giá”, hoặc các múi trong trái sầu riêng bị sượng. Một trong những kinh nghiệm xử lý cho trái nghịch vụ là phủ bạt. Thêm vào đó, hầu hết vườn cây ăn trái của nhà vườn ở Chợ Lách đều được đầu tư đê bao vùng và đê bao cục bộ, đây là lợi thế trong xử lý cây cho trái nghịch vụ. Theo ông Nguyễn Văn Tân - một xã viên lão luyện của Tổ liên kết: Trồng sầu riêng cho trái nghịch vụ, nhà vườn không bị thương lái ép giá, không tốn chi phí nhân công thu hoạch (công đoạn này do thương lái thực hiện). Và, khi các nhà vườn liên kết thì giá mua phân, thuốc chăm sóc cây cũng rẻ hơn (do mua với số lượng lớn…).

Tổ liên kết sản xuất chôm chôm ở ấp Tân Thới, xã Sơn Định mới thành lập được 3 tháng, với 27 thành viên, tổng diện tích 14 ha. Tổ được Tiến sĩ Võ Mai - Phó Chủ tịch Hiệp hội làm vườn Việt Nam trực tiếp hướng dẫn phát triển mối liên kết, như: cách sử dụng phân thuốc, thời gian phun xịt thuốc, liều lượng, “cách ghi nhật ký” - ghi lại mọi diễn biến trên cây, hoa, lá. Ông Trần Văn Lợt - Tổ trưởng Tổ liên kết sản xuất chôm chôm ấp Tân Thới cho biết, Tiến sĩ Võ Mai đang hướng dẫn các thành viên trong tổ từng bước tiếp cận sản xuất theo tiêu chuẩn GAP. Theo đó, nhà vườn phải ý thức việc nâng cao chất lượng sản phẩm và sản phẩm phải hướng đến thị trường tiêu thụ, trong đó có cả thị trường khó tính. Các nhà vườn trồng chôm chôm trong tổ đã thực hiện theo quy trình, không còn tùy tiện như trước. Như một quy luật, chôm chôm thu hoạch từ tháng 1 - 3 âl bán được giá cao; từ tháng 8 - 12 âl giá nằm ở mức khá và từ tháng 5 - 7 âl giá rất thấp. Ông Lợt nói: Mỗi công đất trồng chôm chôm thu hoạch vụ thuận, trừ chi phí phân thuốc, thuê lao động (chưa tính công nhà), lợi nhuận chỉ còn khoảng 5 triệu đồng. Và cũng một công đất đó, nếu xử lý nghịch vụ, sẽ thu hoạch trái bán được từ 20 - 25 triệu đồng, trừ chi phí còn lợi nhuận trên dưới 20 triệu đồng. Hiện các thành viên trong Tổ liên kết sản xuất chôm chôm ấp Tân Thới vừa học làm vườn theo tiêu chuẩn GAP, vừa gắn kết với các cơ sở thu mua trái cây trên địa bàn huyện để tiêu thụ sản phẩm. Tổ đã chăm sóc cây trồng đúng quy trình kỹ thuật, thu hoạch sản phẩm với số lượng lớn, cung cấp đủ cho các cơ sở thu mua.

Hướng theo tiêu chuẩn GAP

Mỗi hộ nông dân sử dụng diện tích đất không lớn, nhưng nếu liên kết với nhau, bà con sẽ thuận tiện trong quá trình chăm sóc cây trồng, tạo ra lượng sản phẩm dồi dào, tập trung, đảm bảo hiệu quả tiêu thụ.

Theo ông Nguyễn Văn Khâm - Chủ tịch Hội Nông dân huyện Chợ Lách, hiện nông dân trên địa bàn huyện đã tự nguyện hình thành 83 tổ liên kết sản xuất, trồng các loại cây trái như: chôm chôm, sầu riêng, măng cụt, mận An Phước, hoa kiểng…, trong đó có 70% tổ liên kết sinh hoạt đi vào nề nếp. Việc nông dân liên kết trong sản xuất hoàn toàn phù hợp với xu thế hội nhập và phát triển.

Nhà khoa học thuận lợi trong chuyển giao khoa học kỹ thuật, thống nhất quy trình sản xuất, tạo sản phẩm số lượng lớn, chất lượng, mẫu mã đồng đều, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và gắn kết thị trường tiêu thụ. Từ tổ liên kết nâng dần lên thành hợp tác xã để đứng ra ký kết hợp đồng với doanh nghiệp trong tiêu thụ sản phẩm. Riêng, Hội Nông dân huyện Chợ Lách thời gian qua cũng đã có nhiều tác động tích cực vào việc phát triển các tổ liên kết. Hội đã phối hợp các viện, trường chuyển giao khoa học kỹ thuật, đào tạo nghề, truyền đạt các chủ trương của Đảng và Nhà nước đến với nông dân. Ông Nguyễn Văn Khâm cho rằng, từ tổ, nhóm liên kết đến xây dựng đạt các tiêu chí về an toàn vệ sinh thực phẩm, có khoảng cách rất ngắn. Tổ liên kết sản xuất chôm chôm ở Phú Phụng đã được đầu tư và công nhận đạt tiêu chuẩn GAP. Hiện, huyện Chợ Lách đang phối hợp cùng các viện, trường, ngành hữu quan đầu tư kinh phí, vận động xã hội hóa để nâng Tổ liên kết sản xuất sầu riêng xã Sơn Định, Tổ liên kết sản xuất bưởi da xanh ở xã Hòa Nghĩa, Tổ liên kết sản xuất măng cụt ở xã Long Thới, Tổ liên kết sản xuất hoa kiểng ở xã Hưng Khánh Trung B và Tổ liên kết sản xuất chôm chôm ở ấp Tân Thới (xã Sơn Định) đạt theo tiêu chuẩn GAP. Một số tổ liên kết được đầu tư đạt tiêu chuẩn Global GAP, số còn lại đạt tiêu chuẩn VietGAP.

Trần Quốc