Bán lá thu tiền tươi: Hậu quả nhãn tiền

Nguồn tin: Báo Hậu Giang, 02/09/2011
Ngày cập nhật: 6/9/2011

Cam sành được người dân kêu bán cam lá khoảng 250.000 đồng/cây/3 - 4 năm khai thác.

Điệp khúc “trúng mùa rớt giá, mất mùa trúng giá” luôn ám ảnh nhà vườn khiến họ phải tự tìm lối đi mới. Thời gian gần đây, nhiều nhà vườn trồng xoài, chôm chôm, cam sành, nhãn... ở ĐBSCL có diện tích nhỏ, thiếu vốn đầu tư, yếu kỹ thuật đã chọn phương án trồng cây “bán lá” thu tiền tươi. Cách làm này thu lợi trước mắt, nhưng sẽ lãnh hậu quả sau 2 - 3 năm hết hợp đồng bán lá, khi đó vườn cây ăn trái đã cạn sức.

Cách làm này đã xuất hiện phổ biến trên cây xoài từ nhiều năm qua và hậu quả để lại cho nhà vườn là xoài chết nhánh càng lúc càng nhiều. Đã có nhiều vườn xoài ở Đồng Tháp, Sóc Trăng, Tiền Giang... phải đốn trồng mới. Ông Trần Văn Minh, ở xã Nhơn Mỹ, huyện Kế Sách, tỉnh Sóc Trăng nhà vườn trồng xoài giỏi ở địa phương này cho biết: Chuyện nhà vườn trồng xoài, nhãn bán lá đã xảy ra từ lâu nay, đa phần rơi vào những gia đình ít vốn, thiếu kỹ thuật, bán lá thu tiền tươi được bao nhiêu hay bấy nhiêu. Thường vào khoảng tháng 3 âm lịch hàng năm là các thương lái dày kinh nghiệm đi lùng khắp nơi để mua xoài lá. Thương lái vào nhìn cây, nhìn lá xong là ngã giá mua. Tùy theo cây xoài lớn nhỏ mà người ta định giá, bình quân xoài từ 7 - 10 năm tuổi trở lên có giá 300.000 - 500.000 đồng/cây/năm, thời gian mua từ 2 - 3 năm, thuận mua vừa bán thì chồng tiền ngay. Nhiều nhà vườn không có nhân công, không có vốn đầu tư, thiếu am hiểu kỹ thuật... ngay lập tức bán cả vườn. Vườn xoài, vườn nhãn sau khi bán lá cho lực lượng mua khai thác, được họ tưới hóa chất ép cho cây ra hoa để tận thu. Sau thời gian 2 - 3 năm hết hợp đồng thì cây suy tàn và chết dần dần. Nhiều cây xoài, vườn nhãn đã phải đốn bỏ để trồng mới.

Ông Nguyễn Văn Điệu, người trồng cam sành ở xã Tân Thành, TX. Ngã Bảy, Hậu Giang, cho biết: “Nhiều vườn cam sành khoảng 2 năm tuổi đang được bà con kêu bán cam lá. Bình quân cam 2 năm tuổi có giá 250.000 đồng/cây, thời gian bán để khai thác trái trong vòng 3 - 4 năm. Vườn cam lá bán cho thương lái khai thác trái, sau khi người ta trả vườn lại thì nhà vườn chỉ còn cách đốn bỏ, trồng mới. Nguyên nhân chính là do điều kiện kinh tế của người dân còn nhiều khó khăn, bán cam lá lấy tiền tươi trọn gói là kể như chắc ăn, còn để cho cây ra trái thu hoạch theo mùa vụ bán không được giá thì mang bệnh tức”. Hiện tại, giá cam sành đang giảm mạnh hơn một nửa so với ngày Tết Đoan Ngọ, đang đứng ở mức 13.000 đồng/kg. Giá cam sẽ còn tiếp tục giảm khi bắt đầu bước vào vụ thu hoạch rộ vào thời điểm tháng 10, 11.

Ở xứ sở trái ngon nổi tiếng miền Tây là huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre, phong trào trồng cây bán lá cũng đang xuất hiện càng lúc càng nhiều. Ông Lý Tấn Phương, Chủ tịch Hội Nông dân xã Sơn Định, huyện Chợ Lách cho biết: Mùa trái chín năm nay không còn rơi vào cảnh thu hoạch rộ như những năm trước, vậy mà giá trái ngon vẫn lao dốc mạnh. Năm trước, ngay lúc này 200ha chôm chôm trên địa bàn xã thu hoạch bán không kịp, còn năm nay thì nhà vườn đầu tư mạnh và ứng dụng kỹ thuật cho trái rải vụ vậy mà giá chôm chôm vẫn thấp. Hiện tại, chôm chôm Java bán tại vườn chỉ khoảng 4.000 đồng/kg, trái phải lớn, màu sắc phải tươi đẹp; chôm chôm đường giá 8.000 đồng/kg. Với giá này, sau khi trừ chi phí, đóng lãi ngân hàng nhà vườn chẳng còn đồng nào trong túi. Qua đợt này, sẽ có thêm nhiều nhà vườn bán chôm chôm lá cho thương lái. Hiện tại, thương lái mua chôm chôm lá giá 10 triệu đồng/1.000 m2, thời hạn 3 năm, tổng số tiền cộng lại trả một lần khi làm hợp đồng. Cách làm này đang cuốn một số nhà vườn trồng chôm chôm có diện tích nhỏ, thiếu vốn sản xuất, thiếu kỹ thuật xử lý ra hoa theo ý muốn... Nhà vườn thấy thu tiền tươi là ngon, nhưng hậu quả phải nhận sau 3 năm khi thương lái trả vườn thì mang cưa ra mà đốn cây vì người ta khai thác tận diệt sức sống của cây. Chính quyền địa phương biết rất rõ việc nhà vườn chạy đua trồng cây bán lá nhưng không thể khuyên can bà con, vì tất cả do điều kiện kinh tế nông hộ và do giá cả thị trường trái cây luôn bấp bênh theo mùa vụ.

THANH PHONG