Dịch "chổi rồng" trên nhãn: Đừng để nông dân bỏ vườn

Nguồn tin: Báo Vĩnh Long, 03/11/2011
Ngày cập nhật: 4/11/2011

Đến thời điểm này có thể thấy, nhà vườn ở Vĩnh Long lại một năm nữa thất mùa, mất mùa nhãn. Nhà vườn đã hết kiên nhẫn chờ đợi mùa nhãn năm nay đỡ hơn năm rồi và ngao ngán, lắc đầu vì sức đã mỏi mòn mà tiền đầu tư cho phòng, chống căn bệnh quái ác, bệnh chổi rồng cũng mất luôn.

Nhà vườn bó tay, thờ ơ chống dịch bệnh

Vườn nhãn cao niên xơ xác vì bệnh chổi rồng.

Bà Võ Thị Kim Sang ở ấp Tân Vĩnh (xã Trường An - TP Vĩnh Long) cho biết: Năm nay là năm thứ ba, 4 công nhãn da bò 20 năm bám rễ trên đất Cồn Chim trù phú đã bị bệnh “chổi rồng” nên bà chẳng màng chăm sóc gì cả, cứ để nhãn ra tự nhiên. Do vậy, mùa nhãn này bà chỉ thu hoạch vỏn vẹn gần nửa tấn nhãn (trước đây từ 2 - 3 tấn trái). Bà còn 3 công nhãn da bò nữa ở xã Tân Ngãi mà bông thì hầu hết cứ “giơ chổi lên trời”, trái thì đen thui dành “nuôi” dơi, chuột.

Ở xã cù lao Hòa Ninh (Long Hồ), ông Nguyễn Hữu Diệu-Chủ tịch Hội Nông dân xã cho biết: “Trên 600 ha nhãn, phần lớn là nhãn da bò hiện có của xã thì năm nay mất mùa gần hết vì bệnh chổi rồng. Năm ngoái, năm kia, nhiều hộ mua thuốc về phun xịt nhưng không có kết quả, do vậy năm nay họ chẳng thèm phun xịt gì cả, cứ để vậy cho cây nhãn ra gì thì ra”. Còn ở xã Tân Hạnh (Long Hồ), anh Nguyễn Văn Phúc (ấp Tân An) cho biết: Một công nhãn trên 11 tuổi của anh năm nay bị bệnh chổi rồng sạch trụi, do cây cao quá nên anh không thể phun xịt, cắt ngọn được nên cũng bỏ luôn.

Nhiều nông dân làm phép tính, thuê phun xịt cây nhãn 10 năm tuổi tốn từ 100.000 - 120.000 đ/cây, mỗi công trồng 30 cây thì tốn đến 3,6 triệu đồng nhưng thu lại không đủ vốn, có khi còn trắng tay, thôi thì đành để đó. Giờ đây, nhiều nhà vườn đã “bó tay” với căn bệnh nguy hiểm này, mất thu nhập liên tục nhiều năm nên gặp khó khăn về kinh tế, khả năng tái đầu tư càng khó nên chọn giải pháp đốn nhãn bán củi để chuyển sang trồng màu hoặc cây ăn trái khác.

Nên sớm hỗ trợ nông dân

Theo Cục Bảo vệ thực vật (BVTV), đến nay bệnh “chổi rồng” đã xuất hiện tại 10/13 tỉnh trồng nhãn phía Nam, diện tích nhiễm 20.215 ha, trong đó nhiễm nặng là 7.764 ha, tỷ lệ phổ biến từ 15 - 30%, nơi cao 70 - 90%. Các tỉnh Sóc Trăng, Tiền Giang, Đồng Tháp đã công bố dịch “chổi rồng”. Theo đó, Sóc Trăng có 1.800 ha nhãn bị nhiễm bệnh, Đồng Tháp: trên 3.800/4.200 ha, riêng huyện Châu Thành (kế cận tỉnh Vĩnh Long) hầu như toàn bộ 3.500 ha nhãn bị nhiễm bệnh nặng. Tiền Giang có hơn 4.200/8.600 ha nhãn bị nhiễm. Tỉnh Tiền Giang đang áp dụng đồng loạt các biện pháp để diệt nhện lông nhung trên cây nhãn, hỗ trợ nhà vườn thuốc BVTV chống dịch và có kế hoạch hỗ trợ cho 6.000 ha nhãn bị thiệt hại nặng, 2 triệu đồng/ha nhằm giúp nhà vườn không bỏ nhãn. Còn ở tỉnh Vĩnh Long, đến giữa tháng 10, toàn tỉnh có 7.444/9.840 ha vườn trồng nhãn bị nhiễm loại dịch bệnh này, tỷ lệ nhiễm bệnh từ 30 - 100% (trong đó nhiễm nặng 3.373,56 ha), bệnh xảy ra trên tất cả 8 huyện, thành phố trong tỉnh, tập trung nhiều nhất là huyện Long Hồ và Mang Thít, riêng vườn trồng tập trung có trên 91% diện tích bị nhiễm, nhưng đến nay, tỉnh chưa công bố dịch. Tại hội thảo “Phòng chống dịch bệnh chổi rồng trên nhãn” do Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Vĩnh Long tổ chức vào cuối tháng 8, ông Nguyễn Trọng Danh - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh đề nghị tỉnh nên sớm công bố dịch bệnh trên phạm vi toàn tỉnh để có cơ sở huy động các nguồn lực, chính sách hiện hành tại địa phương nhằm đưa ra những giải pháp quản lý, phòng chống hạn chế lây lan, giúp nông dân khôi phục vườn nhãn, ổn định cuộc sống.

Do mức độ gây hại nghiêm trọng của bệnh chổi rồng trên nhãn hiện nay, Bộ Nông nghiệp và PTNT đã đề nghị các tỉnh, thành vùng ĐBSCL và Đông Nam Bộ thực hiện tổ chức điều tra, thống kê phân loại diện tích nhãn nhiễm bệnh trên địa bàn. Đối với những địa phương có đủ điều kiện công bố dịch theo Pháp lệnh Bảo vệ và Kiểm dịch thực vật thì tiến hành công bố dịch, đồng thời bố trí kinh phí và nguồn lực để thực hiện các biện pháp phòng trừ bệnh, thực hiện chính sách hỗ trợ nông dân bị thiệt hại nặng do bệnh chổi rồng theo Quyết định số 42/2009/QĐ-TTg ngày 31/12/2009 của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế, chính sách hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản để khôi phục sản xuất vùng bị thiên tai, dịch bệnh.

Ông Nguyễn Hữu Diệu tâm sự: “Nhà vườn ở xã cù lao chủ yếu sống nhờ vườn cây ăn trái, do liên tục bị thất mùa, mất mùa nên nhiều hộ thật sự gặp khó khăn. Hiện tại tuy nhãn bị dịch bệnh tàn phá nhưng nhãn vẫn có giá do xuất khẩu được, nếu có cách phòng trừ dịch bệnh này sớm sẽ tránh được tình trạng đốn nhãn làm củi, phá đi vùng chuyên canh nhãn có tiếng mà mấy chục năm qua nông dân, chính quyền gây dựng”.

Để tiến đến kiểm soát có hiệu quả bệnh chổi rồng

Theo chúng tôi, để duy trì vườn nhãn không bị kiệt quệ, trước mắt nhà vườn nên áp dụng quy trình tạm thời phòng trừ bệnh chổi rồng trên nhãn của Cục BVTV: cắt bỏ và tiêu hủy cành bệnh hoặc chùm bông có bệnh, bón phân cân đối để cây tăng khả năng chống bệnh; phun xịt thuốc trừ nhện lông nhung sau khi cắt tỉa cành, ở giai đoạn cây ra đọt non và phân hóa bông; không nhân giống từ cây đã bị bệnh; tái canh bằng cách cưa gốc để ghép nhãn xuống cơm vàng vào đối với những vườn bệnh nặng,... Đối với nước ta, cây nhãn rất quan trọng, do đó cần có sự đầu tư nghiên cứu có tính hệ thống để giải quyết căn cơ về bệnh này trên cả nước và đặc thù của từng vùng. Và điều quan trọng nữa là nên sớm tăng cường, thực hiện sâu rộng công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cán bộ kỹ thuật, của nông dân và các đối tượng có liên quan về mức độ gây hại, biện pháp quản lý tổng hợp, đặc biệt là biện pháp dựa vào cộng đồng đồng loạt diệt nhện lông nhung để hạn chế sự lây lan nhanh chóng của bệnh trong vùng. Chỉ có thực hiện các giải pháp tổng hợp, đồng loạt theo vùng mới có thể kiểm soát bệnh một cách hiệu quả và bền vững.

MỸ HÀ