Sức hút từ cây dừa

Nguồn tin: Báo Cần Thơ, 20/11/2011
Ngày cập nhật: 22/11/2011

Tình trạng ngập lũ “năm sau cao hơn năm trước” ở ĐBSCL trong nhiều năm qua gây thiệt hại rất lớn cho nông dân, nhất là những nhà vườn trồng cây ăn trái. Ở các tỉnh ven biển như: Tiền Giang, Bến Tre, Sóc Trăng, Trà Vinh... người dân còn phải đối mặt với tình trạng xâm mặn ngày càng nghiêm trọng, đe dọa nhiều vườn cây ăn trái vốn là nguồn thu nhập chính của bà con. Đó là chưa kể đến nhiều áp lực đang đè nặng trên đôi vai của người nông dân như: giá vật tư nông nghiệp tăng, giá nông sản bấp bênh, nguồn lao động nông thôn ngày một ít, giá thuê đắt đỏ... Và trong bối cảnh này, cây dừa vốn là cây trồng truyền thống ở vùng đồng bằng đang trở thành cây “cứu cánh”, được nhiều nông dân lựa chọn.

Dừa đang “hút hàng”, thương lái tranh mua dừa tại nhiều nơi ở tỉnh Bến Tre.

Nhiều vườn trồng cây ăn trái ở Trà Vinh, Vĩnh Long, Bến Tre và cả TP Cần Thơ đã được nông dân trồng xen hoặc chuyển sang chuyên canh cây dừa trong những năm qua. Nguyên nhân được các nhà vườn đưa ra là: cây dừa chịu ngập tốt, vẫn an toàn nếu đê phòng lũ bị vỡ hoặc ngập, cây dừa cũng là cây trồng chịu mặn tốt, nên nông dân ở các tỉnh ven biển như Tiền Giang, Bến Tre, Trà Vinh, Sóc Trăng... chọn làm giải pháp để “sống chung” tình trạng xâm mặn do nước biển dâng cao như hiện nay. Ở góc độ của một thương lái, anh Phạm Hoàng Tuấn (chợ đầu mối Thủ Đức) cho rằng, nông dân chuyển sang trồng dừa phần lớn là do giá đang rất cao. Trong năm nay, giá dừa tại vườn có lúc lên tới 135.000 đồng/chục (12 trái). Hiện tại, giá dừa đang giữ ở mức 90.000 đồng/chục. Tuy nhiên, theo anh Phan Văn Linh, một chủ vườn dừa lớn ở huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre, thì giá này nông dân đang có lời khá cao, dự đoán đến mùa nắng nóng sắp tới giá sẽ tăng cao hơn.

Là chủ một vườn dừa có diện tích lớn ở xã Tiên Thủy, huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre - ông Nguyễn Văn Đông, cho rằng: Nguyên nhân chính khiến ông đốn nhãn trồng dừa là do cây dừa ít tốn công lao động. “Thanh niên bây giờ lớn lên đều đi thành phố làm trong các khu công nghiệp, riết ở nông thôn không còn nhân công để mướn. Giá công làm ở nông thôn bây giờ rất cao, có lúc lên tới 120.000 đồng/ngày mà vẫn không có người làm. Hơn nữa, phân bón cho cây dừa cũng thấp hơn những cây ăn trái khác, nên tôi quyết thay những loại cây khác bằng cây dừa vừa dễ canh tác, vừa giảm chi phí” - ông Đông chia sẻ.

Hiện nay, khi nông dân đua nhau trồng dừa đã đẩy giá dừa giống lên cao kỷ lục. Tại hợp tác xã (HTX) Giống cây trồng và Hoa kiểng Cái Mơn, huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre, đơn vị cung ứng giống cây trồng và hoa kiểng thuộc vào hàng lớn nhất ĐBSCL, hiện giá dừa xiêm lùn dao động từ 38.000 đồng đến 40.000 đồng/cây; dừa xiêm thường 27.000 đồng - 30.000 đồng/cây; dừa dứa giống lên tới 55.000 đồng/cây – mức cao kỷ lục từ trước đến nay. Ông Dương Văn Huyền, Chủ nhiệm HTX Giống cây trồng và Hoa kiểng Cái Mơn, cho biết: Số lượng dừa giống HTX tiêu thụ trong thời gian qua tăng đột biến, thậm chí không đủ hàng để giao. Khách hàng của HTX đến từ nhiều tỉnh khác nhau, không ít người từ Sóc Trăng, Bạc Liêu đến mua...”. Ông Huyền cho biết thêm, giống dừa xiêm lùn của HTX chỉ trồng 2 năm là có trái. Như vậy, nó không chậm hơn so với nhiều cây trồng khác mà hiệu quả khai thác lại rất lâu dài, nên được nhiều nhà vườn lựa chọn.

Đầu ra của trái dừa hiện nay khá đa dạng, lấy nước uống đang được ưa chuộng, nhất là khách du lịch, vì tính tinh khiết, và tâm lý người tiêu dùng ngại các thức uống công nghiệp. Sản phẩm từ cây dừa cũng phong phú, ở Bến Tre có nhiều nhà máy sản xuất các sản phẩm có nguồn nguyên liệu từ dừa như: thảm xơ dừa, thạch dừa, kẹo dừa... rất nổi tiếng. Hơn nữa, dừa không phải là sản phẩm phải hái ngay, bán ngay và lại cho trái quanh năm nên tránh được tình trạng “dội” chợ như nhiều mặt hàng khác... Tại tỉnh Bến Tre, hiện nhiều thương lái sẵn sàng hái “không công” và đặt cọc để “giữ mối” mua dừa tươi chuyển về TP Hồ Chí Minh và một số nơi tiêu thụ nên nhà vườn rất an tâm về đầu ra của cây dừa.

Tuy trước mắt trái dừa đang được tiêu thụ mạnh và có đầu ra, mức giá ổn định, nhưng theo ông Lê Phước Toàn, Phó Chủ tịch UBND huyện Chợ Lách, khuyến cáo: Mặc dù cây dừa có nhiều ưu điểm về khả năng chịu ngập, chịu mặn, ít công chăm sóc và ít tốn phân bón, cho trái quanh năm... nhưng sự chuyển dịch tự phát của nhà vườn đang nghiêng về cây dừa sẽ tiềm ẩn nhiều bất trắc. Đối với từng địa phương cần có sự quản lý diện tích phát triển, những định hướng kịp thời và rõ ràng cho người dân trên cơ sở xem xét tất cả các yếu tố liên quan như: nguồn giống, kỹ thuật canh tác, khoanh vùng phù hợp và nhất là bảo đảm yếu tố đầu ra. Đối với bình diện cả ĐBSCL, thì ngành nông nghiệp của cả vùng cần quy hoạch, quản lý diện tích trồng dừa sao cho hài hòa, tạo sự đa dạng sinh học về cây trồng, để có thể dự báo được sản lượng, tránh những mầm bệnh phát sinh từ sự kém đa dạng sinh học rất khó phòng trị... Có như vậy mới bảo đảm tránh được tình trạng dịch bệnh “chổi rồng” trên cây nhãn đang diễn ra chưa có thuốc đặc trị hay tình trạng “chưa ra hoa đã đốn bỏ” xảy ra trên nhiều loại cây trồng trước đây ở ĐBSCL...

TƯỜNG DUY