“Nữ hoàng” yểu tử

Nguồn tin: Người Lao Động, 25/12/2011
Ngày cập nhật: 26/12/2011

Cây nho ở Ninh Thuận từng được ví như cây trồng “nữ hoàng” của tỉnh này hiện đang mất dần chỗ đứng vì bị suy thoái nghiêm trọng…

Mặc dù chỉ chiếm khoảng 5% tổng diện tích gieo trồng toàn tỉnh hằng năm nhưng giá trị sản xuất nông nghiệp của cây nho lên đến gần 20%. Từ hơn 10 năm trước, hàng ngàn nông hộ ở Ninh Thuận đã dễ dàng… phất lên nhờ trồng nho. Nhưng đó là chuyện của… “ngày xưa”.

Một thời hoàng kim

Theo tài liệu của ngành NN-PTNT tỉnh Ninh Thuận, thời hoàng kim của cây nho được xác định vào khoảng giữa đầu thập niên 1990 của thế kỷ trước, với tổng diện tích xấp xỉ 2.300 ha. Giống nho đỏ Red Cardinal lúc bấy giờ có mặt ở 31 xã, phường thuộc 4 huyện, thị xã trong tỉnh.

Ông Ba Mọi chăm sóc vườn nho sạch còn ít ỏi của gia đình

Ông Nguyễn Hữu Phát, ở xã Phước Thuận, huyện Ninh Phước, một trong những người trồng nho thuộc hàng kỳ cựu trong tỉnh, cho biết từ năm 1990, gia đình ông chỉ canh tác gần 2 sào nho nhưng mỗi vụ thu hoạch không dưới 50 triệu đồng, đủ lo cho 3 con học đại học, dành dụm xây nhà, mua xe. Cũng như gia đình ông Phát, hàng ngàn nông hộ quanh năm “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời”, bỗng chốc đổi đời chỉ sau vài vụ nho. Lúc bấy giờ, đi đâu cũng nghe người ta kháo nhau về chuyện trồng nho. Người thì trúng nho mua 5 - 7 lượng vàng làm của, người thì mua xe máy, xây nhà lầu, tươm tất chuyện cưới vợ gả chồng cho con cái.

Ông Ba Mọi (Nguyễn Văn Mọi) ở xã Phước Thuận, huyện Ninh Phước, được xem là người rất thành công với cây nho. Cuối năm 2000, khi Viện Nghiên cứu và Phát triển cây bông Nha Hố (Ninh Thuận) đưa ra giống nho xanh NH01-48, ông Ba Mọi đã mạnh dạn đầu tư trồng thử nghiệm trên 1.000 m2 ruộng gò của gia đình. Tết Nguyên đán 2003, ông đưa sản phẩm nho sạch của mình vào bày bán tại các siêu thị ở TPHCM, sức tiêu thụ lớn hơn cả nho xanh nhập khẩu từ Thái Lan.

Hướng đi nào cho cây nho?

Thế nhưng, theo thời gian, thời hoàng kim của “nữ hoàng” nho Ninh Thuận đã qua. Nho Ba Mọi bị mất dần chỗ đứng ở siêu thị. Nhiều nông hộ thu hẹp diện tích do năng suất kém, khó tiêu thụ. Theo số liệu thống kê của ngành nông nghiệp tỉnh, hiện diện tích nho đỏ toàn tỉnh đã giảm chỉ còn chưa đến 1.200 ha.

Theo đánh giá của Viện Nghiên cứu và Phát triển cây bông Nha Hố, một trong những nguyên nhân chính khiến cây nho Ninh Thuận bị… thoái trào là do thời gian dài trước đây vì lợi nhuận cao (gấp 9 đến 10 lần so với trồng lúa), nhà nông đã thúc ép cây nho cho trái 2 - 3 vụ/năm mà quên đi việc chăm chút, lai tạo giữ thế bền vững, dẫn đến cây nho bị lão hóa, suy kiệt, chỉ cho năng suất trên dưới 50% so với trước đây.

Trước thực trạng này, để cứu cây nho, ngành nông nghiệp tỉnh Ninh Thuận đã khảo sát, đánh giá, quy hoạch lại các vùng trồng nho trọng điểm. Sở Khoa học và Công nghệ cũng đang vào cuộc, hỗ trợ các nông hộ ứng dụng khoa học kỹ thuật, đồng thời triển khai đề tài thí điểm ứng dụng phân bón hữu cơ sinh học, các chế phẩm sinh học nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế trên cây nho.

Theo quy hoạch của tỉnh Ninh Thuận, dự kiến đến năm 2015, diện tích trồng nho toàn tỉnh đạt 3.200 ha, trong đó diện tích trồng giống mới từ 1.000 đến 1.500 ha với tổng sản lượng hơn 6 vạn tấn. Cây nho có trở lại thời hoàng kim như ngày xưa hay không, câu trả lời còn ở phía trước.

Lê Trường