Chuyện về một nông dân trồng ổi ở Đầm Hà (Quảng Ninh)

Nguồn tin: Báo Quảng Ninh, 09/01/2012
Ngày cập nhật: 10/1/2012

Nếu như chỉ nhìn cái dáng vẻ bên ngoài của anh Nguyễn Minh Thuỷ, thôn Tân Hợp, xã Quảng Tân, huyện Đầm Hà (Quảng Ninh), ít ai lại nghĩ rằng anh là người gắn bó với đồng đất. Bởi anh có dáng người dong dỏng, vẻ thư sinh không giống như những người nông dân khắc khổ, gân guốc mà tôi vẫn thường gặp. Anh Thuỷ bảo: “Cây ổi là cây dễ trồng, vậy mà tôi đến được với cái nghề trồng ổi, lại là một hành trình gian nan đấy”.

Anh Thủy giờ đã có nhiều niềm vui từ nghề trồng ổi.

Lận đận để tìm hướng phát triển kinh tế

Là nhân viên văn phòng UBND xã Quảng Tân (huyện Đầm Hà), nhưng rời văn phòng về nhà là anh Thuỷ lại xắn quần, xắn áo làm việc nhà nông. Tôi hỏi: “Đâu mới là nghề “tay trái” của anh”. Anh Thuỷ cười xoà: “Nếu nói vậy thì tôi thuận cả tay trái lẫn tay phải, từ khi tôi còn nằm trong bụng mẹ, mẹ tôi đã đưa tôi ra đồng rồi”.

Năm 1980, từ quê hương xã Cẩm Chế, huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương, anh Thuỷ theo bố mẹ ra huyện Đầm Hà lập nghiệp. Năm 2003, gia đình anh nhận giao đất giao rừng cả một quả đồi rộng 3 ha, thuộc thôn Tân Hợp, xã Quảng Tân. Khu đồi khi ấy cỏ gianh, cây bụi mọc tốt um, chưa có đường đi lối lại. Anh Thuỷ phải bỏ ra 20 triệu thuê máy làm đường dẫn lên đồi. Nhìn đồi cỏ tươi um xanh tốt, anh khấp khởi mừng thầm: “Đây là nguồn thức ăn dồi dào để nuôi bò đây. Cỏ mọc hoang còn tốt thế này, cớ sao ta không trồng cỏ voi để nuôi bò”. Nói là làm, anh Thuỷ bắt tay ngay vào trồng cỏ voi, làm chuồng bò và ban đầu mua 20 con bò về nuôi. Lũ bò lớn nhanh như thổi nhìn mà thích mắt. Được mấy năm, nghĩ đã đến lúc bán bò để lấy tiền đầu tư lứa kế tiếp, cũng là để thu hoạch thành quả của mấy năm miệt mài chăn nuôi bò thì anh lại gặp khó ở “đầu ra”. Anh kể: “Thời đó, người nuôi bò như tôi còn ít lắm, chưa thành một mối liên kết thống nhất, thành thử ra bị tư thương bắt nạt ép giá. Bực mình tôi quyết đấu tranh với tư thương bằng cách tự tôi giết luôn cả lũ bò, rồi mang thịt bò ra chợ ngồi bán”.

Tuy nuôi bò không lỗ, nhưng anh nghĩ “đơn thân độc mã” thế này, chắc cũng chỉ làm ăn cò con chứ không làm lớn được, trong khi công việc nuôi bò vừa bận rộn vừa bấp bênh. Nghĩ vậy, anh chuyển hướng sang trồng tre bát độ. Thời điểm đó phong trào trồng tre bát độ của người nông dân miền Đông cũng đang phát triển mạnh. Lần này vận may cũng vẫn không mỉm cười với anh Thuỷ, khi cây tre mới đủ lớn thì trận lũ lịch sử năm 2009 ập đến, Đầm Hà cũng bị ảnh hưởng nặng. Cả vườn tre nhà anh Thuỷ tơi tác. Khi lũ rút, anh đi dọn thân tre đổ, nghĩ tới bao công của mình bỏ ra mấy năm, nay gần như mất trắng mà xót xa.

Tuy chán nản, nhưng vốn là người ham lao động, anh Thuỷ lại bắt tay vào đầu tư làm ăn khi có người gợi ý: “Hay ta chuyển sang nuôi lợn, thịt lợn nhiều người ăn hàng ngày, sợ không có mà tiêu thụ. Đầm Hà lại gần Trung Quốc, xuất sang đó rất tiện”. Ừ thì “thua keo này ta bày keo khác”, anh Thuỷ lại mang sổ đỏ của gia đình đem cắm ngân hàng vay 100 triệu đồng để có vốn đầu tư vào nuôi lợn. Đàn lợn lớn lên trông thấy, nhưng cũng đúng vào thời kỳ bệnh tai xanh ở lợn tràn lan. Nhân dịp này các tư thương lại ép giá khi mua lợn hơi. Không bán thì sợ nhỡ khi lợn mang dịch lại trắng tay, anh Thuỷ bán thốc bán tháo đàn lợn và bị lỗ vốn gần 50 triệu đồng.

Yên tâm với nghề trồng ổi

Quá chán nản, với công việc nhà nông luôn nhận được những kết quả không như mong muốn, anh Thuỷ về thăm quê Thanh Hà, Hải Dương, một phần vì lâu ngày không về, phần khác cũng là để giải toả đầu óc cho đỡ căng thẳng sau nhiều thất bại. Nào ngờ một ý tưởng mới lại chợt loé trong đầu anh, khi những vườn ổi ở quê nhà xum xuê hoa trái, nhiều người đã làm giầu được từ nghề trồng ổi. Anh chợt nhớ trên vườn đồi nhà mình cũng có một cây ổi mọc hoang, tuy không được ai chăm sóc nhưng vẫn cho ra trái ngọt, ăn ngon hơn ổi mà anh mua ở nơi khác. Thế là anh nảy luôn ra ý định trồng ổi. Để biến ý tưởng thành hiện thực, anh tìm kiếm qua sách báo, đi thực tế ở những vùng trồng ổi. Anh bảo: “Trước đây quả ổi thường bị nhiều người coi thường, nhưng bây giờ cây ổi đã lên ngôi. Ổi có vị ngọt độc đáo không giống như các loại quả khác, nhiều người lại coi ổi là cây thuốc chữa bệnh, vì lá, quả ổi được dùng để chữa viêm đường ruột, dạ dày, tiêu chảy, nhiều tài liệu còn viết rằng trong ổi có chứa nhiều Vitamin A, B, C và là nguồn cung cấp phong phú chất sắt cho cơ thể”.

Không chỉ tìm hiểu những thông tin về cây ổi mà anh Thuỷ còn tìm hiểu thị trường tiêu thụ, nhu cầu của người tiêu dùng về loại cây này. Có kiến thức “giắt lưng”, anh vay mượn người thân, bạn bè để có vốn. Anh bỏ ra hơn 60 triệu đồng mua gần 4.000 cành ổi ươm trồng trên toàn bộ diện tích 3 ha vườn đồi. Khoảng một năm sau ổi đã cho ra những trái ngọt đầu tiên. Và tuy là năm đầu bói quả, nhưng vườn ổi nhà anh đã cho thu hoạch khoảng 15 tấn quả. Anh Thuỷ bảo: “Tôi mới hái chừng 10 tấn mà đã bán được khoảng 150 triệu đồng rồi. Giá ổi bây giờ bán tại vườn cũng dao động từ 13 - 18 triệu đồng/tấn. Vậy là tôi có tiền để trả nợ ngân hàng. Còn khoảng 5 tấn ổi nữa để đến giáp Tết Nhâm Thìn tôi mới thu hoạch tiếp, giá bán ổi lúc này chắc sẽ cao hơn, làm ăn đã bắt đầu có lãi rồi đấy”. Tôi hỏi đùa: “Nhỡ khi vụ sau ổi lại mất mùa và anh làm ăn thua lỗ thì sao?”. Thuỷ cười xoà: “Chỉ sợ không có sức mà làm thôi, ổi mùa nào cũng ra nhiều quả, nếu mình biết cách chăm sóc thì ổi to và ngon hơn thôi. Mùa thu hoạch ổi, tôi phải thuê 4 nhân công thu hái quả, làm cỏ và chăm sóc ổi với thu nhập khoảng 2 - 3 triệu đồng/người/tháng”.

Cũng theo anh Thuỷ, anh hoàn toàn yên tâm với nghề trồng ổi, vì bệnh của ổi không nhiều, lại dễ xử lý. Do vậy, anh rất ít khi dùng các chất hoá học kích thích, hay thuốc sâu, vì theo anh với cách xử lý sự cố này rẻ và nhanh, nhưng về lâu dài lại là có hại. Anh mua máy cắt cỏ, rồi thuê người làm chứ quyết không dùng thuốc diệt cỏ, vì như vậy rất hại đất và có hại ngay cho chính cây ổi. Anh bảo, bên cạnh đó, “bí quyết” của anh chính là chú trọng ổi vụ chiêm, vì vào vụ mùa, ổi ở khắp nơi đem về Đầm Hà giá rất rẻ, có khi chỉ 3.000 đồng/kg, thu hoạch lúc này không đủ trả lương cho người làm. Cây ổi khi ra nhiều quả, chúng cũng phải dành sức để nuôi quả nên rất dễ bị bại cây, mùa sau lại thất thu. Do vậy, vụ ổi mùa anh Thuỷ lại cưa tỉa cành, để ổi được nghỉ ngơi không ra quả, để cây ra quả vào vụ chiêm. Khi đó ổi bán sẽ có giá hơn nhiều. Anh còn nghiên cứu, học hỏi kinh nghiệm ở nhiều nơi để tính toán tỉa cành, tỉa quả cho từng cây ổi. Chẳng thế mà vườn ổi nhà anh Thuỷ tuy là vụ chiêm nhưng quả to, có quả đạt trọng lượng 1 kg/quả, có cây thu hoạch được 40 kg quả/vụ.

Theo anh Thuỷ ra thăm vườn ổi, nhìn khuôn mặt mãn nguyện của anh khi nhìn những quả ổi to, ngon mà tôi thấy vui lây. Suốt bao năm lận đận, giờ đây anh đã tìm ra bí quyết riêng cho mình và an tâm với nghề trồng ổi.

Công Thành