Tạo thế cạnh tranh cho trái cây Hậu Giang

Nguồn tin: Báo Hậu Giang, 10/02/2012
Ngày cập nhật: 15/2/2012

Diện tích canh tác lớn, nhưng trái cây Hậu Giang lại thiếu tính cạnh tranh trên thương trường trong và ngoài nước. Nguyên nhân là do người dân còn canh tác tự phát, chưa quan tâm nhiều đến khâu cải tiến chất lượng, mẫu mã sản phẩm đáp ứng theo nhu cầu thị trường.

Theo ông Nguyễn Văn Đồng, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh, Hậu Giang là một trong 13 tỉnh, thành vùng châu thổ ĐBSCL có diện tích cây ăn trái khá lớn, khoảng 25.000 ha, sản lượng 170.000 tấn/năm. Trong đó, có một số cây ăn trái chủ lực của các địa phương trong tỉnh như bưởi Năm Roi Phú Hữu, cam sành Ngã Bảy, quít đường Long Trị,… được canh tác lâu đời, có hương vị ngon được cả nước biết đến, tuy nhiên chỉ có số ít trong những loại trái cây này được xuất khẩu ra thị trường ngoài nước.

Cải thiện chất lượng cây trái

Cam sành hiện là cây trồng chủ lực đối với người dân xã Tân Thành và Đại Thành của thị xã Ngã Bảy. Diện tích cam sành phát triển với tốc độ nhanh, nhưng không theo quy hoạch chung đã gây không ít khó khăn cho ngành chức năng. Năm 2011, diện tích cam sành trên 2.000 ha, tăng 847 ha so với năm 2010. Thế nhưng, loại trái cây này chỉ tiêu thụ ở thị trường nội địa thông qua hệ thống thương lái nên giá cả, đầu ra rất bấp bênh. Nhà vườn Đỗ Văn Út, ở ấp Sơn Phú, xã Đại Thành, đề nghị: “Nhà nước cần quan tâm xây dựng nhà máy chế biến trên địa bàn tỉnh để đảm bảo đầu ra cho trái cam ổn định, tránh trường hợp bị thương lái ép giá, ảnh hưởng đến sản xuất của người dân”.

Bưởi Năm Roi của CLB GlobalGAP xã Phú Tân “xuất ngoại” sang châu Âu.

Theo Phòng Kinh tế thị xã Ngã Bảy, do sản xuất ồ ạt, không những gây khó khăn cho công tác quản lý diện tích theo quy hoạch mà chất lượng nguồn giống cũng rất khó kiểm soát. Đa phần các hộ dân mua giống trôi nổi nên khả năng cây nhiễm bệnh cao, tuổi thọ vườn cây thấp, chất lượng trái kém. Vì thế, ngành nông nghiệp cùng với các nhà khoa học của tỉnh cần quan tâm nghiên cứu tạo ra các giống cam sành mới có năng suất cao, chất lượng trái tốt đáp ứng được nhu cầu xuất khẩu hoặc chế biến, có khả năng chống chịu bệnh tật. Đồng thời, mạnh dạn loại bỏ những cây nhiễm bệnh, chọn giống sạch bệnh thay thế cũng như hỗ trợ các địa phương thành lập HTX cung cấp giống sạch bệnh, có nguồn gốc tốt cho nông dân yên tâm canh tác.

Theo TS Nguyễn Thị Xuân Thu, Trưởng bộ môn Khoa học Cây trồng, Khoa Nông nghiệp và Sinh học ứng dụng (Trường Đại học Cần Thơ), cam sành nhiều hạt, vỏ xanh và nhăn là những hạn chế lớn trong tiêu chí xuất khẩu ra thị trường ngoài nước. Đổi lại cam sành ruột vàng, mọng nước là ưu thế lớn cho chế biến thức uống. Thế nhưng, nước cam sành khi vắt ra vẫn còn vị đắng của vỏ. Vì thế, muốn tham gia vào thị trường ngoài nước phải tính đến chuyện chọn giống cam không hạt, cải tiến mẫu mã, vỏ trái, công nghệ bóc tách vị đắng trong chế biến cho các loại trái cây có múi thế mạnh ở Hậu Giang, trong đó có cam sành.

Sản xuất gắn với thị trường

Xác định cây bưởi Năm Roi là cây trồng chủ lực, có thể mang lại hiệu quả kinh tế cao, do đó ngay từ khi tái lập huyện, ngành nông nghiệp Châu Thành chọn giải pháp nâng cao chất lượng cho trái bưởi để đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu là ưu tiên hàng đầu. Kế tiếp là tổ chức lại sản xuất bằng cách thành lập các tổ hợp tác, CLB khuyến nông, HTX nhằm dễ dàng trao đổi kinh nghiệm canh tác, cùng với công tác chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật sản xuất cho người trồng bưởi. Nhờ vậy mà vườn bưởi Năm Roi vẫn tiếp tục được duy trì ổn định với diện tích trên 1.600 ha, tránh được nguy cơ “xóa sổ” do người dân ồ ạt cải tạo vườn bưởi Năm Roi sang trồng cam sành.

Năm 2011, toàn bộ diện tích gần 43 ha bưởi Năm Roi đạt tiêu chuẩn GlobalGAP ở xã Phú Tân, huyện Châu Thành đều được Công ty The Fruit Republic (Hà Lan) bao tiêu sản phẩm với mức giá từ 8.000 - 12.000 đồng/kg (loại 1) ngay tại vườn là một tín hiệu vui. Một trong những yếu tố góp phần giúp cho trái bưởi Năm Roi của CLB GlobalGAP xã Phú Tân đi “xuất ngoại” là chất lượng sản phẩm và sản lượng lớn đủ sức cung ứng theo đơn đặt hàng của đối tác. Theo Phòng NN&PTNT huyện Châu Thành, qua khảo sát, bưởi Năm Roi Châu Thành tiêu thụ chủ yếu thị ở trường TP.Hồ Chí Minh và miền Bắc. Trong năm vừa qua, Công ty Hà Lan đã thu mua và xuất khẩu được trên 2.000 tấn trái sang thị trường châu Âu.

TS Nguyễn Thị Xuân Thu cho rằng ở các nước có sản lượng xuất khẩu trái cây lớn trên thế giới như Thái Lan thì họ vẫn sản xuất tập trung theo mô hình HTX. Nhưng HTX của các nước tiên tiến đó đều có mối liên kết 4 nhà chặt chẽ. Trong đó, quy trình kỹ thuật sản xuất ra sản phẩm chất lượng và khâu thăm dò, khai thác và tìm kiếm thị trường tiêu thụ được các thành viên của HTX đảm nhận một cách bài bản. Vì thế, trong quá trình sản xuất, nhà vườn cần phải nắm bắt nhu cầu của thị trường trước để biết được sản lượng là bao nhiêu, rồi tiến đến quy hoạch vùng sản xuất, điều chỉnh diện tích canh tác và áp dụng kỹ thuật sản xuất ra sản phẩm sao cho đáp ứng theo yêu cầu tiêu thụ của từng thị trường khác nhau.

Hiện các viện, trường trong khu vực đã nghiên cứu và lai tạo thành công một số giống cam sành, bưởi Năm Roi sạch bệnh và không có hạt. Thậm chí là công nghệ xử lý vỏ trái sáng bóng, tách được vị đắng vỏ trong nước ép nhưng vẫn giữ được lượng vitamin của trái cam sành. Đây chính là tín hiệu vui cho nhà vườn trồng cây có múi của Hậu Giang.

NGUYỄN NGUYỄN