Cải tạo và phát triển cây ăn quả trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc

Nguồn tin: Báo Vĩnh Phúc, 15/06/2009
Ngày cập nhật: 16/6/2009

Trong những năm qua, việc trồng mới cây ăn quả của tỉnh Vĩnh Phúc có chiều hướng phát triển và dần trở thành nguồn thu nhập đáng kể cho nhiều hộ dân, góp phần cải thiện đời sống, xoá đói giảm nghèo.

Tuy nhiên, việc phát triển cây ăn quả trên địa bàn tỉnh đòi hỏi phải có chiến lược cụ thể, gắn với quy hoạch, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm thông qua quá trình áp dụng tiến bộ KHKT trong thâm canh, bảo quản, chế biến đi đôi với việc tìm kiếm thị trường, đầu ra cho sản phẩm. Việc cải tạo giống cây ăn quả, tăng cường công tác quản lý nhà nước về giống sẽ góp phần hạn chế thiệt hại cho người sản xuất. Hiện nay, tỉnh ta có khoảng 8.000ha cây ăn quả, tổng sản lượng quả hàng năm đạt trên 50.000 tấn, trong đó chủ yếu là vải, xoài, nhãn, bưởi, chuối, cam, quýt… Tổng diện tích cây vải có gần 3.000ha, trong đó hơn 2.000ha cho sản phẩm, sản lượng khoảng 16.000 tấn/năm với các loại vải thiều Thanh Hà, vài tàu, vải nhỡ, vải chua (Tu Hú), giá trị sản xuất đạt 40 triệu đồng/ha, một số huyện như Vĩnh Tường, Yên Lạc, giá trị đạt 45 triệu đồng/ha. Cây xoài có hơn 600ha với các giống mới như xoài Úc, Thái Lan, Đài Loan… đã thích nghi với điều kiện sinh thái của tỉnh, trong đó huyện Lập Thạch có 280ha, Tam Dương 120ha, diện tích cho sản phẩm là 374ha, sản lượng bình quân đạt 1.900 tấn/năm, năng suất trung bình đạt 34 tạ/ha.

Trang trại nhà ông Nguyễn Văn Sáu ở xã Kim Long (Tam Dương) rộng gần 6,7ha, ông dành 1 ha trồng xoài. Hiện vườn xoài nhà ông có khoảng 200 cây với nhiều loại khác nhau. Trước đây, do không tìm hiểu kỹ nên giống xoài mua không rõ nguồn gốc, sau khi thu hoạch cho năng suất và chất lượng quả kém, mỗi cây chỉ thu được khoảng vài ba cân quả. Sau khi được cải tạo bằng phương pháp đốn ghép, vườn xoài nhà ông Sáu phát triển tốt, tỷ lệ sống hơn 90% và cho thu hoạch ngay sau 12 tháng. Vụ đầu tiên gia đình ông thu bình quân 15kg/cây, thu nhập khoảng 7 triệu đồng, năm thứ 2 năng suất đạt khoảng 25 - 30kg/cây, thu nhập 14 - 15 triệu đồng/vụ.

Trong số các địa phương tham gia áp dụng tiến bộ kỹ thuật tiên tiến cải tạo giống xoài, Tam Dương là huyện có nhiều lợi thế để phát triển kinh tế vườn đồi. Trên địa bàn huyện xuất hiện nhiều mô hình kinh tế trang trại vườn đồi quy mô lớn. Từ năm 2006 đến năm 2008, huyện phối hợp với trung tâm Kỹ thuật Rau hoa quả tỉnh tiến hành cải tạo 4ha vườn cây ăn quả tại 2 xã Kim Long, Đạo Tú, chủ yếu là cây xoài. Các hộ tham gia mô hình ghép cải tạo được hỗ trợ kinh phí mua mắt ghép và được tập huấn kỹ thuật ghép, chăm sóc cây sau khi ghép nên hầu hết các mô hình cải tạo đều thành công.

Nhằm mở rộng diện tích trồng cây ăn quả trên địa bàn tỉnh, Trung tâm Kỹ thuật Rau hoa quả của tỉnh đã phối hợp với nhiều cơ quan khoa học trong ngành Nông nghiệp chuyển giao tiến bộ KHKT mới cho nông dân ứng dụng vào sản xuất. Đồng thời trồng, cải tạo, chuyển giao các giống mới, lồng ghép, nhân giống như vi ghép đỉnh sinh trưởng, ghép cành, sản xuất cây giống sạch bệnh điều khiển chế độ dinh dưỡng, tưới nước, phân bón, phòng trừ sâu bệnh trong vườn ươm để tạo ra giống tốt nhất. Kỹ sư Nguyễn Thị Hiền Phương, Trung tâm Kỹ thuật Rau hoa quả tỉnh cho biết: “Trung tâm đã xây dựng được một vườn lưu giữ giống gốc, giống đầu dòng trên diện tích 3,5ha với khoảng 1.200 cây giống các loại được bố trí thành tập đoàn như tập đoàn xoài, vải, buởi, hồng, khế… để làm cơ sở lấy đỉnh mắt ghép, nguyên liệu cho công tác cải tạo giống. Xây dựng 2 vườn ươm nhân giống cây ăn quả trên diện tích 8.000m2 cung ứng cho bà con nông dân trên địa bàn tỉnh. Những giống cây ăn quả đầu dòng được nhập về, lưu giữ đều qua kiểm nghiệm thực tế năng suất, chất lượng từ đó giúp bà con lựa chọn quyết định cơ cấu cây trồng các giống cây ăn quả hợp lý trong trang trại, vườn đồi của gia đình”. Từ năm 2005 đến nay, trung tâm đã cải tạo được hơn 100 ha diện tích vườn tạp tại 25 xã của 9 huyện, thành thị với 40 hộ nông dân và chủ trang trại tham gia với 3 nhóm cây chủ yếu: nhóm giống xoài có xoài Đài Loan, xoài Thái, Lan, xoài Úc GL4, GL6; nhóm bưởi có bưởi Diễn và hồng các loại. Đây là những giống cây ăn quả có năng suất và chất lương cao, hợp với thị hiếu người tiêu dùng. Trong số diện tích cây ăn quả được cải tạo, cây xoài chiếm 1/2 diện tích.

Dự án cải tạo và phát triển giống cây ăn quả đã đẩy nhanh việc phủ xanh đất trống đồi núi trọc, cải thiện môi trường sinh thái, tạo ra các sản phẩm cây ăn quả năng suất cao, chất lượng tốt, mẫu mã đẹp, đảm bảo vệ sinh ATTP, đủ sức cạnh tranh trên thị trường, góp phần giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người lao động, thực hiện tốt nghị quyết 03 của Tỉnh ủy về phát triển nông nghiệp, nông thôn, nâng cao đời sống nông dân. Qua 3 năm thực hiện đề án cải tạo cây ăn quả bằng phương pháp ghép ở các hộ và trang trại trên địa bàn tỉnh, kết quả bước đầu rất khả quan, tốc độ sinh trưởng của cây nhanh, thời gian và chu kỳ kinh doanh ngắn; sau 18 tháng cây cưa đốn ghép đã ra tán tương đương với trước khi cải tạo, cây ra quả sai, chất lượng quả tốt, trong khi đó ghép cây sẽ giảm chi phí đầu tư cho cải tạo vườn.

Trong thời gian tới, các dự án cải tạo, phát triển cây ăn quả trên địa bàn tỉnh sẽ tiếp tục được triển khai nhằm thay thế những giống cây kém chất lượng bằng những giống cho hiệu kinh tế cao, tập trung vào các giống cây chủ yếu như: xoài Đài Loan, xoài Úc, Trung Quốc, Thái Lan, Ấn Độ, bưởi Diễn, cam đường canh, cam Valencia 2 Mỹ, chanh Mỹ không hạt, chanh tứ quý, quýt ngọt Đài Loan, vải chín sớm Hùng Long, vải thiều Thanh Hà, nhãn Hương Chi, nhãn chính vụ phố Hiến, Hồng Hạc Trì, hồng nhân hậu, khế ngọt Bắc Biên… Đối với diện tích đã cho thu hoạch nhưng chất lượng kém, năng suất thấp sẽ được cải tạo bằng cách xen cây mới giống tốt, sau 3-4 năm khi cây mới cho thu hoạch sẽ chặt bỏ cây cũ. Cùng với đó là việc ứng dụng rộng rãi tiến bộ KHKT như sử dụng những giống cho hiệu quả cao, rải vụ quanh năm như giống chín sớm, giống chính vụ, giống chín muộn nuôi cấy mô, đốn tỉa tạo tán hàng năm, ứng dụng công nghệ bảo quản, thuốc BVTV sinh học, điều khiển ra hoa rải vụ quả, công nghệ cao bảo quản quả tươi, thực hiện đồng bộ các biện pháp kỹ thuật canh tác bền vững trên đất dốc nhằm giải quyết vấn đề nước tưới cho cây trên đồi nhằm tạo ra vùng sản xuất cây ăn quả hàng hoá, góp phần ổn định và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nông dân. Phấn đấu đến năm 2010 diện tích cải tạo và trồng mới đạt 2.500ha, trong đó trồng mới 1.000ha, cải tạo 1.500ha.

Triệu Ngọc Toàn