Lao đao trái cây đặc sản

Nguồn tin: Báo Hậu Giang, 18/05/2012
Ngày cập nhật: 21/5/2012

Mùa trái chín chỉ mới bắt đầu, nhưng các loại trái ngon đặc sản lại đang bị mất mùa và giảm giá. Một tháng trước, trái măng cụt có giá gần 100.000 đồng/kg, nhưng nay chỉ còn 30.000 - 40.000 đồng/kg. Sầu riêng cơm vàng hạt lép từ hơn 50.000 đồng/kg thì nay giảm còn khoảng 27.000 đồng/kg tại vườn.

* Đã mất mùa còn thất giá

Ông Nguyễn Thanh Tâm, ở ấp Hòa Thành, xã Xuân Hòa, huyện Kế Sách, tỉnh Sóc Trăng có 50 cây măng cụt 15 năm tuổi, chia sẻ: “Năm nay, măng cụt mất mùa, năng suất giảm khoảng 50% so với năm trước và không hiểu vì sao giá lại giảm. Một tháng trước, măng cụt có giá 100.000 đồng/kg, nhưng nay chỉ còn 40.000 đồng/kg, mặc dù chưa vào chính vụ thu hoạch. Với đà này, hết vụ măng cụt năm nay chắc chắn có nhiều cây bị đốn hạ. Tôi nhớ cách đây 15 năm, ở ấp Hòa Thành này có gần trăm hộ dân đua nhau trồng măng cụt và sau ngần ấy năm thì bà con lại đua nhau hạ chúng”. Nguyên do, một năm cây măng cụt chỉ cho một vụ trái, cây còn nhỏ cho năng suất thấp, giá cả thì không ổn định. Bỏ lên bàn tính thì giá trị kinh tế của loài cây cho trái đặc sản này thấp hơn cây có múi. Ông Nguyễn Văn Mài, hàng xóm ông Tâm, năm 2011 hạ hơn 10 cây măng cụt trên 10 năm tuổi mà chẳng tiếc. Ông Mài tâm sự: “Biết măng cụt là cây cho trái đặc sản, nhưng một năm chỉ có một lần, trồng chiếm diện tích đất bình quân 20 - 30 m2/cây, đến thu hoạch gặp cảnh thất mùa như năm nay, bán giá rẻ thì làm sao sống nổi. Đốn măng cụt trồng cam sành vào diện tích này nếu thuận lợi thì chỉ sau một năm là thu hồi vốn đầu tư, năm thứ 2 về sau là có lãi gấp mấy lần măng cụt”.

Ảnh: KIM LOAN.

Ở huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre - vùng trồng măng cụt nhiều nhất ĐBSCL cũng bị mất mùa và gặp nạn giảm giá. Theo kinh nghiệm của nhà vườn trồng măng cụt ở xứ trái cây nổi tiếng này, năm nay măng cụt mất mùa là do thời tiết bất thường: gió chướng yếu, lúc thì nắng nóng, lúc lại mưa trái mùa khiến cây không ra hoa. Kể cả 10 ha măng cụt được xây dựng mô hình canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP ở xã Long Thới do Viện Nghiên cứu cây ăn quả miền Nam hướng dẫn kỹ thuật cũng mất mùa. Ông Lê Đình Lợi, ở ấp An Thạnh, xã Long Thới, huyện Chợ Lách, có 4.000 m2 đất trồng măng cụt, canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP, năm 2011 thu hoạch hơn 4 tấn trái thì năm 2012 chỉ được 500 kg. Trong khi huyện Chợ Lách có khoảng 1.000 ha măng cụt, nhiều nhất ĐBSCL, nhưng giá măng cụt tại đây chỉ còn khoảng 30.000 đồng/kg, giảm 50% so năm ngoái. Măng cụt là một trong 4 loại cây trồng được địa phương khuyến khích phát triển, cùng với sầu riêng, chôm chôm, bưởi da xanh cũng là thế mạnh.

* Chặt bỏ hay sống chung với thuốc trừ sâu ?

Trồng măng cụt thì mất mùa còn trồng sầu riêng thì bị sâu đục thân, chết từ trên đọt chết xuống làm cho nhà vườn mất thu nhập. Ông Nguyễn Văn Bé Sáu, ở xã Xuân Hòa, huyện Kế Sách, tỉnh Sóc Trăng, có hơn 100 cây sầu riêng cơm vàng hạt lép đang bị sâu đục thân tấn công hư hại hơn 50%, cho hay: Loại sâu đục thân này chúng ăn trong ruột từ nhánh đến thân mẹ nên rất khó phát hiện, khi thấy thân cây xì mủ thì chỉ có cách là cắt bỏ cả nhánh lớn. Cây bị sâu tấn công đã đành, đằng này còn gặp cảnh vào mùa thì trái chín rớt giá. Nhà vườn cứ sống chung với việc “trồng - chặt, chặt - trồng” do sâu bệnh tấn công và giá cả thị trường không ổn định. Trồng xoài thì giá thấp, thu hoạch không đủ tiền phân, thuốc và công hái, còn trồng bưởi thì sợ bị sâu đục trái tấn công mọi lúc, mọi nơi.

Măng cụt năm nay mất mùa, nhưng giá lại giảm mạnh. Ảnh: T.PHONG.

Ông Nguyễn Văn Nam, ở xã Phú Hữu, huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang, một nhà vườn gắn bó lâu năm với cây bưởi Năm Roi, đặc sản của vùng này, cho biết: “Thấy trái bưởi chín trên cây nếu chưa hái bán là chưa chắc ăn, vì loài sâu đục trái tấn công bất kỳ lúc nào. Khi bị tấn công thì kể như bỏ chứ không bán được. Bây giờ, người trồng bưởi phải sống chung với thuốc sâu để phòng trừ loài sâu này thì mới có trái để bán. Nhà vườn nào lơ là một chút thì kể như mất trắng cả vườn do sâu hại tấn công”.

Ông Nguyễn Văn Tiến, thương lái chuyên tiêu thụ bưởi tại chợ đầu mối Bình Điền, TP.HCM, cho rằng: Bây giờ, mua bưởi phải kiểm tra kỹ từng trái, nhưng chở 10 tấn hàng từ vườn tới chợ đầu mối bán vẫn phát hiện vài chục trái bị sâu đầu đỏ đục. Cứ một con sâu đục vào trái bưởi là nhà vườn hoặc thương lái mất trên 10.000 đồng. Nhà vườn đang sợ những con sâu nhỏ bé này, vì có vườn bị sâu đục hư khoảng 1/3 số lượng trái. Khi thấy trái bưởi xì mủ thì chắc chắn bổ ra sẽ có ít nhất một con, nhiều là vài ba con. Chúng di chuyển rất nhanh và rất dễ sợ.

Theo Trạm BVTV huyện Châu Thành, loài sâu này xuất thân từ một loài bướm thuộc bộ cánh vảy đẻ trứng trên vỏ của trái bưởi, sau khi trứng nở sẽ đục vào sâu bên trong ruột bưởi. Trái bị đục có hiện tượng: vỏ bị ứa mủ ra bên ngoài và vết mủ lớn dần đến khi trái vàng và rụng. Những trái bị đục khi chẻ ra có nhiều sâu nằm bên trong múi bưởi, bình quân từ 1 - 5 con/trái. Những trái bưởi rớt xuống đất, sâu chui ra bên ngoài hóa thành nhộng, sau thời gian nhộng sẽ nở thành bướm và tiếp tục đẻ trứng gây hại trên cây khác trong vườn. Trong tổng số hơn 1.600 ha bưởi được trồng tại huyện Châu Thành thì có trên 1.000 ha bị thiệt hại trái từ 10 - 60%.

Trưởng Phòng NN&PTNT huyện Châu Thành Trần Quang Hành cho biết: Do bị sâu đục trái tấn công nên sản lượng bưởi Năm Roi tại huyện vụ này giảm đáng kể, gây thất thu không ít cho nhà vườn và cũng làm ảnh hưởng đến sự phát triển của địa phương. Thời gian qua, huyện cùng tổ kỹ thuật nông nghiệp các xã, thị trấn tổ chức tuyên truyền, vận động bà con vệ sinh vườn, bẻ bỏ những trái bị sâu đục, gom lại và tiêu hủy bằng cách đốt hoặc đào hố chôn sâu dưới đất nhằm tiêu diệt trứng và sâu. Phòng cũng đã mở nhiều cuộc tập huấn để hướng dẫn người dân cách phòng trừ và phân biệt những loại dịch hại như: sâu đục vỏ trái, sâu đục trái, ruồi đục trái… Tùy vào từng đối tượng gây hại sẽ có phương pháp phòng trị khác nhau, tránh trường hợp phun nhiều loại thuốc nhưng không mang lại kết quả và làm ảnh hưởng đến môi trường. Sử dụng biện pháp bao trái kết hợp với việc thử nghiệm một số loại thuốc phòng ngừa để hạn chế dịch hại tấn công. Địa phương và nhà vườn đang nỗ lực để khống chế loài sâu đục trái này để khôi phục sản lượng bưởi trở lại trong thời gian tới…

T.PHONG - H.THU