Bắc Giang: Nỗ lực tìm “đầu ra” cho vải thiều

Nguồn tin: Báo Bắc Giang, 04/06/2012
Ngày cập nhật: 5/6/2012

Điểm cân vải thiều sớm tại ngã ba Kép, xã Hồng Giang (Lục Ngạn - Bắc Giang).

Bước sang tháng sáu, người trồng vải ở các huyện: Tân Yên, Lục Nam, Lục Ngạn (Bắc Giang) rục rịch thu hái loạt quả chín đầu mùa. Để khơi thông đầu ra cho vải thiều, chính quyền các cấp, cơ quan chuyên môn đang đẩy mạnh hoạt động quảng bá, giới thiệu sản phẩm, chủ động bảo đảm an toàn giao thông và chuẩn bị các điều kiện hỗ trợ nông dân, thương nhân tiêu thụ sản phẩm.

Còn đó nỗi lo

Theo Cục Thống kê, năm 2011, với diện tích hơn 35 nghìn ha, sản lượng vải toàn tỉnh đạt hơn 218 nghìn tấn, cao gần gấp đôi so với năm 2010. Sau hàng chục năm gắn bó với cây trồng này, người dân có kinh nghiệm chăm sóc, áp dụng thành thạo tiến bộ khoa học kỹ thuật nên chất lượng, mẫu mã quả vải được nâng cao, nhất là ở những vùng đã có thương hiệu như: Phúc Hoà (Tân Yên) và huyện Lục Ngạn. Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, năm 2011, Sở Công thương đẩy mạnh hoạt động quảng bá, giới thiệu sản phẩm, tổ chức xúc tiến thương mại tại Lào Cai, Lạng Sơn, Hà Giang, Quảng Ninh và khu vực phía Nam, qua đó các tỉnh bạn đã tạo điều kiện thuận lợi cho thương nhân vận chuyển, mua bán vải thiều.

Theo đánh giá của Sở Công thương, năm ngoái, sản lượng vải thiều được tiêu thụ tươi vẫn chiếm tỷ lệ lớn (khoảng 75% tổng sản lượng), vải thiều sấy khô 20%, chế biến, đóng hộp 5%. Trong số hơn 160 nghìn tấn vải tươi có 52% được xuất khẩu sang Trung Quốc, phần còn lại tiêu thụ nội địa. Tuy nhiên, dù đã có nhiều nỗ lực song hoạt động tiêu thụ vải thiều năm 2011 không đạt kết quả như mong đợi. Do vải thiều đạt sản lượng lớn trong khi thị trường tiêu thụ chưa được mở rộng dẫn tới giá vải giảm mạnh so với năm 2010. Chỉ có vài chục nghìn tấn vải sớm Phúc Hoà và vải thiều chính vụ chất lượng cao tại các xã: Hồng Giang, Giáp Sơn, Quý Sơn, Tân Quang, Trù Hựu (Lục Ngạn) có giá cao (từ 12 đến 18 nghìn đồng/kg), sản lượng còn lại được tiêu thụ với giá thấp. Có thời điểm giá vải loại trung bình chỉ đạt 2 - 4 nghìn đồng/kg. Một số thương nhân buôn vải thua lỗ do giá sản phẩm này lên xuống thất thường trong suốt mùa thu hoạch. Tại một số nơi còn xảy ra tình trạng gian lận về đo lường, người trồng vải bị ép trừ "lùi" phi lý khi cân vải, có dấu hiệu cạnh tranh không lành mạnh trong hoạt động thu mua, cung ứng đá phục vụ bảo quản vải thiều tươi. Đặc biệt, tình trạng tập kết vải, thùng xốp, thùng gỗ xuống lòng đường gây ách tắc giao thông xảy ra thường xuyên trên quốc lộ 31 đoạn qua các xã Phượng Sơn, Nghĩa Hồ, Hồng Giang, Biển Động (Lục Ngạn). Những hạn chế này ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động tiêu thụ vải thiều khiến nhiều người lo ngại.

"Mở đường" cho vụ mới

Theo nhận định của các chủ vườn, năm 2012, vải thiều tiếp tục được mùa. Với tổng diện tích hơn 34 nghìn ha, sản lượng vải vụ này ước đạt gần 160 nghìn tấn, giảm hơn 58 nghìn tấn so với năm 2011. Trong đó, huyện Lục Ngạn ước đạt 80 nghìn tấn, Lục Nam hơn 40 nghìn tấn, Yên Thế 16 nghìn tấn, Lạng Giang gần 10 nghìn tấn, Tân Yên 8 nghìn tấn… Dù có những khó khăn nhất định song cơ quan chuyên môn dự báo khâu tiêu thụ vải năm nay sẽ không căng thẳng như năm ngoái vì sản lượng vải đạt thấp hơn. Thời gian thu hoạch vải sớm của Trung Quốc trước vải Lục Ngạn khoảng 20 ngày, vải chính vụ thu hoạch sau vải Lục Ngạn khoảng 10 ngày, điều này tạo thuận lợi cho việc tiêu thụ vải thiều Bắc Giang tại thị trường Trung Quốc. Bên cạnh đó, vải thiều Lục Ngạn, sản phẩm chủ lực của tỉnh đã được cấp văn bằng bảo hộ chỉ dẫn địa lý, được quảng bá rộng rãi ở trong nước và đã đăng ký bảo hộ sản phẩm tại Hàn Quốc, Trung Quốc, Lào, Campuchia…

Thời điểm này, mùa thu hoạch vải thiều năm 2012 đã bắt đầu. Tại một số huyện trọng điểm đã có nhiều thương nhân đến thu mua vải sớm. Giá vải loại I trong tuần qua dao động từ 12 đến 15 nghìn đồng/kg. Một số chủ vườn ở Phúc Hoà thu được 100 - 200 triệu đồng từ vụ vải sớm. Vải sớm chiếm 15% tổng sản lượng vải toàn tỉnh, chín rộ trong nửa đầu tháng 6, dự báo sẽ đạt được mức giá bình quân 10 - 11 nghìn đồng/kg. Vải chính vụ chiếm 85%, dự kiến thu hoạch trong tháng 7 và tuần đầu tháng 8. Chủ động chuẩn bị cho khâu tiêu thụ, UBND huyện Tân Yên vừa tổ chức hội nghị xúc tiến thương mại, bố trí kinh phí và đôn đốc nhà thầu thi công sửa chữa một số đoạn đường xong trước thời điểm thu hoạch vải. Tại Lục Nam, UBND huyện cũng đã triển khai kế hoạch hỗ trợ tiêu thụ vải thiều, phân công lực lượng bảo đảm trật tự an toàn giao thông, bảo vệ môi trường, chỉ đạo UBND các xã, thị trấn bố trí mặt bằng phù hợp cho các thương nhân thu mua, tập kết vải. Tại Lục Ngạn, đến thời điểm này, công tác chuẩn bị cho mùa vải thiều đã sẵn sàng. Hội Sản xuất và Tiêu thụ vải thiều Lục Ngạn đã in xong 60 nghìn tờ nhãn hiệu vải thiều Lục Ngạn, chuẩn bị cấp phát cho các thành viên.

Để vải thiều năm nay "được mùa, được giá", người dân và thương nhân mong muốn các cơ quan chuyên môn trong tỉnh nghiên cứu và dự báo nhu cầu tiêu thụ tại những thị trường lớn như: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và Trung Quốc, cung cấp đầy đủ diễn biến về giá, tiến độ tiêu thụ, những quy định mới về chính sách biên mậu. Thực tế cho thấy, tiềm năng tiêu thụ vải tại thị trường trong nước vẫn chưa được khai thác tốt. Vải thiều chủ yếu được bán ở các chợ đầu mối, chợ truyền thống, chưa có chỗ đứng vững vàng tại các siêu thị, nơi mà người tiêu dùng có niềm tin đối với sản phẩm và thường trả giá cao. Khắc phục hạn chế này, UBND các huyện nên tiếp tục thiết lập mối liên kết để tăng sản lượng vải thiều sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP tiêu thụ qua kênh phân phối của các siêu thị. Đồng thời làm tốt hơn nữa công tác quảng bá sản phẩm ở trong và ngoài nước, quan tâm thu hút các doanh nghiệp tham gia chế biến, bảo quản vải thiều, giảm sức ép tiêu thụ quả tươi trong mùa thu hoạch. Bên cạnh đó, chính quyền các huyện và lực lượng chức năng cần có sự phối hợp chặt chẽ, thống nhất trong việc quản lý người nước ngoài đến thu mua vải thiều, chống gian lận về đo lường, bảo đảm trật tự an toàn giao thông, không để xảy ra tình trạng ùn tắc giao thông trong mùa vải.

Ông Vũ Văn Cài, Phó Chủ tịch UBND TP Lào Cai (tỉnh Lào Cai): Hỗ trợ xuất khẩu vải thiều

Hằng năm, Cửa khẩu Quốc tế Lào Cai (TP Lào Cai) là nơi trung chuyển sản lượng lớn vải thiều của Bắc Giang nói riêng và toàn miền Bắc nói chung. Thực hiện sự chỉ đạo của UBND tỉnh Lào Cai, chính quyền TP Lào Cai đã chú trọng chuẩn bị các điều kiện phục vụ xuất khẩu vải thiều. Đến thời điểm này, chúng tôi đã phân công, bố trí lực lượng của các cơ quan chuyên môn tăng cường bảo đảm an ninh trật tự, nhất là trong hoạt động bốc dỡ hàng hoá. Cùng đó, UBND TP Lào Cai đã làm việc với lãnh đạo huyện Hà Khẩu (tỉnh Vân Nam, Trung Quốc) đề nghị phía bạn tạo điều kiện thuận lợi cho các phương tiện từ phía Trung Quốc sang Lào Cai vận chuyển vải thiều và các nông sản khác. Những năm qua, bằng nhiều nguồn kinh phí khác nhau, cơ sở hạ tầng giao thông trên địa bàn thành phố và hệ thống kho bãi tại khu vực cửa khẩu đã được đầu tư nâng cấp đồng bộ. Tuy nhiên, vào mùa thu hoạch vải thiều, lượng xe ô tô đến thành phố tăng rất cao. Bởi vậy, chúng tôi đã chỉ đạo thực hiện các phương án phân luồng, điều tiết phương tiện giao thông từ xa để giảm ùn tắc.

Ông Võ Thanh Sang, Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại (Sở Công thương): Tuân thủ quy định về tiêu chuẩn, chất lượng

Thông qua các ban kinh tế cửa khẩu của một số tỉnh bạn, chúng tôi cập nhật chính sách biên mậu, đặc biệt là những yêu cầu mới nhất về tiêu chuẩn vải thiều xuất khẩu của phía Trung Quốc để thông tin đến người sản xuất, kinh doanh vải trong tỉnh. Bắt đầu từ tháng 5-2011, phía Trung Quốc áp dụng một số tiêu chuẩn đối với vải thiều tươi của Việt Nam xuất khẩu vào thị trường này, bao gồm: Cuống vải dài không quá 15 cm, không dùng lá vải tươi hoặc rơm rạ để kê lót sản phẩm, phải có xuất xứ hàng hoá rõ ràng, được kiểm định đạt tiêu chuẩn an toàn về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trên quả vải. Trường hợp hàng đã qua biên giới, khâu hậu kiểm phía bạn phát hiện vải thiều vi phạm những tiêu chuẩn trên chủ hàng sẽ bị phạt rất nặng và trả lại hàng. Người sản xuất và người kinh doanh cần lưu ý để tránh bị thua thiệt bởi từ vụ vải năm nay, các quy chuẩn càng được siết chặt.

Thy Lan