Lâm Đồng: Sầu riêng, mít thối và rụng trái - Nỗi lo thường trực của nhà nông

Nguồn tin: Báo Lâm Đồng, 13/09/2012
Ngày cập nhật: 14/9/2012

Mới đây, một cuộc “tổng điều tra” về tình hình dịch bệnh trên cây trồng của Chi cục Bảo vệ thực vật Lâm Đồng đã được tiến hành với quy mô “vào cuộc” của 40 cán bộ chuyên ngành trên địa bàn 12 huyện và thành phố và đã có 19 loại cây trồng được kiểm tra, trong đó có hai loại cây ăn quả đáng lưu ý là mít và sầu riêng.

Ruồi vàng Bactrocera dorsalis và Bactrocera umbrola làm trái mít bị thối

Dịch bệnh hoành hành

Tại huyện Đạ Huoai, đoàn kiểm tra ghi nhận: “Đạ Huoai là huyện có diện tích cây ăn trái lớn nhất tỉnh; tổng diện tích cây ăn trái trong toàn huyện đạt xấp xỉ 2.730 ha, trong đó diện tích mít đạt xấp xỉ 517 ha”. Đồng thời, qua kiểm tra, Chi cục Bảo vệ thực vật Lâm Đồng cũng cho biết cụ thể thông tin dịch bệnh trên cây mít trong thời gian gần đây là “ruồi vàng đã tấn công gây hại nặng trên hầu hết các vườn mít”. Ở Đạ Huoai nói riêng và các huyện phía nam nói chung, nạn ruồi vàng hại cây trồng xuất hiện khá lâu; nhưng trong thời gian gần đây, điều đáng báo động là ruồi vàng có xu hướng sinh sôi nảy nở ngày càng mạnh và đã có mặt ở hầu hết các vườn cây ăn trái trong vùng. Báo cáo của Trung tâm Nông nghiệp huyện Đạ Huoai cho biết, hiện nay, ruồi vàng đục trái gây hiện tượng thối và rụng trái mít xảy ra trên hầu hết diện tích mít của huyện; tỷ lệ trái bị hại lên đến 60% - 70%, tỷ lệ cây bị hại là 100% và dịch hại xảy ra trên tất cả các giống mít, từ mít tố nữ, tố tây, mít Mã Lai, mít nghệ… đến mít giống địa phương. Trước thực tế này, Chi cục Bảo vệ thực vật Lâm Đồng đã lấy mẫu gửi đến Viện Bảo vệ thực vật để giám định và kết quả là: Có hai loại ruồi vàng gây hại trên cây mít ở Đạ Huoai là Bactrocera dorsalis (Dacus dorsalis) và Bactrocera umbrola thuộc họ Trybetidae, bộ Diptera.

Còn với cây sầu riêng, cơ quan chức năng ghi nhận: “Bệnh gây ra các triệu chứng thối vỏ, chảy nhựa, thối rễ, cháy lá, chết ngọn và thối trái non và chín sầu riêng”. Riêng trên trái sầu riêng, theo Chi cục Bảo vệ thực vật Lâm Đồng: “Vết bệnh ban đầu là những chấm nhỏ màu nâu đen, sau đó lớn dần và có màu đen xám; bệnh thường xuất hiện dọc theo chiều từ cuống trái trở xuống xung quanh trái, sau đó phát triển lan rộng và ăn sâu vào thịt trái, làm trái bị nhũn, thối và có mùi hôi, chua…”. Chi cục xác định: Bệnh thối trái trên cây sầu riêng do nấm Phytophthora palmivora gây ra. Loại nấm này thường lưu tồn dưới dạng bào tử hậu, sợi nấm tồn tại trong tàn dư cây bệnh và bào tử trứng trong đất. Từ các vết bệnh ban đầu, các sợi nấm sẽ sinh sản rất nhiều bào tử và lây lan rất nhanh. Nguồn nước tưới trong vườn là một trong những yếu tố làm cho nấm phát tán… Đặc biệt, những cây sầu riêng bị stress bởi thời kỳ khô hạn kéo dài sẽ trở nên mẫn cảm hơn với bệnh ở thời kỳ ẩm ướt của mùa mưa sau đó.

Biện pháp phòng trừ

Trước thực trạng vườn cây bị bệnh gây hại, bà con nông dân đã sử dụng nhiều biện pháp phòng trừ nhưng kết quả mang lại không cao. Mới đây, qua phân tích, Chi cục Bảo vệ thực vật Lâm Đồng đã đưa ra một số biện pháp phòng trừ bệnh trên cây mít và cây sầu riêng mang tính khuyến cáo để người dân tham khảo và thực hiện.

Với cây mít (các loại), trong biện pháp tổng hợp, Chi cục khuyến cáo bà con nên thu hoạch quả chín sớm hơn bình thường; không nên để trái chín lâu ngày trên cây, vì như thế, cây hấp dẫn ruồi đến tìm quả đẻ trứng do mùi thơm của quả. Bên cạnh đó, cần đào hố thu gom và xử lý định kỳ các quả thối cùng với vôi bột để diệt hết trứng, dòi và nhộng nhằm tránh lây lan cho các lứa sau và vụ sau; vệ sinh vườn sạch sẽ, cắt tỉa cho cây thông thoáng nhằm hạn chế nơi trú ngụ của bướm và ruồi trưởng thành; bảo quản quả bằng túi chuyên dùng cho mít; không bảo quản quả bằng các loại túi nilon không thoát được hơi nước, tránh đọng nước gây thối quả. Về biện pháp hóa học, Chi cục Bảo vệ thực vật Lâm Đồng khuyến cáo bà con nên dùng một trong các loại thuốc sau đây: Methyl Eugenol 75% + Dibrom 25% (Ruvancon 90L, Vizubon D); Methyl Eugenol 60% + Propoxur 10% (Vizubon - P); Methyl Eugenol 90% + Naled 5% (Flykil 95EC); Protein thủy phân (Ento-Pro 150DD). Để dẫn dụ và diệt ruồi, bà con nên đặt bẫy với mật độ 25 – 30 bẫy trên mỗi hecta đồng thời với việc tiến hành thu gom và xử lý quả thối theo định kỳ.

Đối với cây sầu riêng, Chi cục Bảo vệ thực vật Lâm Đồng lưu ý: Vườn trồng phải cao ráo, thoát nước tốt trong mùa mưa; chọn giống chống chịu bệnh cao làm gốc ghép; vệ sinh vườn cây, tỉa cành tạo tán loại bỏ cành gần mặt đất, cành bên trong tán, cành mọc chồng chéo lên nhau, cành bị sâu bệnh… để giúp cây có bộ tán thông thoáng, cân đối. Bên cạnh đó, bà con cũng cần chú ý việc tạo hình cây thẳng, cành thấp nhất cách mặt đất từ 1,5 - 2 m; bón phân cân đối NPK, bón thêm phân hữu cơ đã ủ hoai mục cho đất tơi xốp và tăng nguồn vi sinh vật đối kháng trong đất để hạn chế sự phát triển của nấm. Về biện pháp hóa học, Chi cục khuyến cáo bà con nên sử dụng một trong các loại thuốc trừ nấm sau đây: Chế phẩm đối kháng Trichoderma spp (Vi - ĐK 109 bào tử/g), Trichodema viride (Biobus 1.00 WP) (lưu ý: không sử dụng chung với thuốc trừ nấm). Các loại thuốc: Fosetyl Aluminium (Aliette 800WG), Phosphorous acid (Agri - Fos 400); Metalaxyl (Vilaxyl 35WP, Mataxyl 500WP, No Mildew 25WP); Mancozeb + Metalaxyl (Vimonyl 72WP, Ridomil Gold 68WP, Mexyl MZ 72WP); Mancozeb (Vimancoz 80WP)… với liều lượng, nồng độ và phương pháp sử dụng theo khuyến cáo ghi trên nhãn thuốc.

Khắc Dũng