Việt Dân (Quảng Ninh): Mùa na chín

Nguồn tin: Báo Quảng Ninh, 21/08/2009
Ngày cập nhật: 24/8/2009

Năm 2008, doanh thu từ cây na của xã Việt Dân (Đông Triều - Quảng Ninh) đạt 27 tỷ đồng. Dự kiến vụ na năm nay toàn xã sẽ thu hoạch hơn 3.000 tấn, đạt doanh thu trên 30 tỷ đồng. Hầu hết các gia đình trồng na đều có thu nhập cao, ổn định. Hộ trồng ít thu trên dưới 100 triệu đồng, hộ nhiều thì lên tới vài trăm triệu đồng/năm. Nhiều gia đình đã trở nên khấm khá nhờ trồng na. Những thông tin hấp dẫn trên, chúng tôi được tiếp nhận từ Chủ tịch Hội Nông dân xã Việt Dân Nguyễn Đình Chiến.

Đến xã Việt Dân vào những ngày tháng 8 này chúng tôi bắt gặp một không khí sôi động, nhộn nhịp khác thường. Khắp các thôn, xóm, rất nhiều ô tô, xe máy chở đầy na ngược, xuôi hối hả. Từ chủ vườn, người làm công đến những tư thương ai cũng tất bật, khẩn trương hơn trong việc thu hoạch na. Tất cả mọi người như cùng nhau chạy đua với mùa vụ. Mùa na chín.

Cũng như bao gia đình khác trong xã, một tháng qua, gia đình anh Nguyễn Văn Đĩnh, thôn Tân Thành tập trung lao động, khẩn trương thu hoạch na trên diện tích 2 ha. Sản lượng trung bình mỗi ngày lên tới trên 1 tấn na quả. Chỉ lao động trong gia đình làm không hết việc, anh phải thuê thêm một số lao động từ các địa phương khác để tránh tình trạng na chín không thu hoạch kịp dẫn đến thất thu. Anh Đĩnh cho biết: “Trước kia, gia đình tôi vẫn cấy lúa và trồng vải nhưng do hiệu quả từ các loại cây trồng đó rất thấp nên tôi đã tìm hướng chuyển đổi. Năm 1997, gia đình bắt đầu trồng na và sau đó đã chuyển hẳn sang chuyên canh loại cây ăn quả cụ thể là na. Bởi loại cây này cho lợi ích kinh tế rất lớn. Kinh phí đầu tư chăm sóc 1 ha na dao động từ khoảng 30 - 50 triệu đồng, trong đó chủ yếu là chi phí phân bón và công lao động. Đến thời điểm này, nhà tôi đã bán cho các chủ hàng gần 30 tấn na chất lượng tốt. Ước chừng cả vụ sẽ vào khoảng 40 tấn. Năm nay na bán cũng được giá, vào thời điểm đầu vụ giá bán buôn 30.000 - 35.000 đồng/kg; thời điểm giữa và cuối vụ thì dao động trong khoảng từ 10.000 - 15.000 đồng/kg. Na hái ra bao nhiêu được các chủ kinh doanh thu mua hết, không có để bán lẻ. Với sản lượng cao và bán được giá như vậy, vụ na năm nay gia đình tôi sẽ thu được từ 500 - 600 triệu đồng”.

Ngay gần nhà anh Đĩnh, tại nhà anh Nguyễn Văn Huê cũng đang bận rộn với công việc đóng na vào thùng xốp để cho chủ hàng kịp chuyển về Hà Nội tiêu thụ. Anh Huê khoe: “Với diện tích 2 ha na nên tôi phải tính toán thật cẩn thận trong khi thụ phấn để điều chỉnh cho việc thu hoạch na được hợp lý, tránh tình trạng na chín quá nhiều trong một khoảng thời gian ngắn dẫn đến ứ đọng, không thu hoạch kịp. Trung bình mỗi ngày gia đình tôi thu hoạch trên 1 tấn na quả và từ đầu vụ đến nay tôi đã thu được trên 20 tấn, giá trị đạt trên 300 triệu đồng”.

Anh Nguyễn Văn Tùng, một tư thương tại chợ Long Biên (Hà Nội) là người có “thâm niên” trong việc thu mua na tại xã Việt Dân cho hay: Tôi đi thu mua na ở nhiều nơi, nhưng từ 6 năm nay tôi đã bị quả na ở vùng đất này chinh phục từ hình thức đến chất lượng. Mỗi năm tôi mua của các hộ dân ở đây trên 100 tấn. Từ đầu vụ đến nay, tôi đã mua của bà con trên 50 tấn với giá bình quân 15.000 đồng/kg. Những chủ hàng nhỏ thu mua tại đây như tôi thì nhiều lắm.

Còn nhớ cách đây chỉ hơn chục năm, Việt Dân vẫn là xã nghèo của huyện Đông Triều. Sản xuất nông nghiệp chủ yếu là độc canh cây lúa, năng suất thấp nên đời sống của người dân gặp nhiều khó khăn. Trước thực trạng đó, chính quyền xã đã thực hiện chủ trương chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng chuyên canh, phục vụ sản xuất hàng hoá. Kế hoạch được triển khai thực hiện từ năm 1994. Theo đó diện tích vườn, đồi được chuyển đổi sang các khu trồng cây ăn quả như na, vải thiều. Khi mới có chủ trương này, người dân không khỏi băn khoăn lo lắng về tính khả thi, bởi trong lúc đó các địa phương khác tập trung phát triển cây vải thiều thì Việt Dân lại đầu tư mạnh hơn cho việc phát triển cây na. Tuy nhiên, sau khi được các cấp uỷ Đảng, chính quyền, đoàn thể tuyên truyền, vận động, hướng dẫn nên chủ trương này được đồng tình ủng hộ và nhanh chóng triển khai. Trong những năm từ 1994 - 1997, diện tích các vườn, đồi cây ăn quả trên địa bàn xã không ngừng được mở rộng trong đó có việc trồng vải xen na trên cùng một diện tích. Đầu những năm 2000, xét thấy việc trồng cây vải thiều cho hiệu quả thấp, ngược lại cây na cho hiệu quả cao, có triển vọng là cây xoá đói giảm nghèo của địa phương nên hầu hết người dân đã chặt bỏ cây vải, chuyên canh tập trung phát triển cây na theo hướng sản xuất hàng hoá. Chính sự chuyển dịch cơ cấu cây trồng và những cách làm táo bạo này đã phát huy hiệu quả, tạo bước đột phá trong phát triển kinh tế địa phương. Đến nay, trong toàn xã đã có gần 240 ha diện tích trồng na, trong đó hơn 130 ha trồng tập trung từ việc chuyển đổi từ diện tích đất trống, đồi núi trọc; 90 ha na trồng trên diện tích vườn tạp. Bình quân, mỗi ha có thể cho sản lượng từ 17 - 22 tấn quả.

Để có được năng suất, sản lượng cao như vậy, bên cạnh việc cây na thích hợp với điều kiện thổ nhưỡng tại địa phương còn phải kể đến sự chủ động, tích cực đầu tư chăm bón và đặc biệt là việc áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, trong đó có việc thụ phấn cho na theo phương pháp khoa học. Theo người dân ở đây, việc thụ phấn cho na không những cho năng suất tăng gấp 3 lần so với khi để na tự thụ phấn mà còn có thể dãn cách, điều chỉnh được thời gian na chín để thuận lợi cho việc thu hoạch, tránh tư thương ép giá và tăng sức cạnh tranh đối với na ở các địa phương khác như Lạng Sơn, Bắc Giang…

Hữu Việt - Đỗ Phương