Thủy Biều (Thừa Thiên Huế): Mất mùa thanh trà vì thiếu đầu tư chăm sóc

Nguồn tin: Báo Thừa Thiên Huế, 10/09/2013
Ngày cập nhật: 12/9/2013

Vụ thanh trà năm nay, theo ước tính sản lượng thanh trà của Thủy Biều (Thừa Thiên Huế) sẽ sụt giảm 30 – 40% so với mọi năm. Nguyên nhân ngoài lý do thời tiết không thuận lợi, một phần còn do nhiều hộ gia đình không đầu tư nhiều cho việc chăm sóc vườn cây.

Sản lượng sụt giảm

Ông Hồ Xuân Doanh, ở Trung Thượng là hộ có diện tích trồng thanh trà lớn nhất phường Thủy Biều. Với diện tích hơn 10.000m2, số gốc thanh trà của nhà ông Doanh lên đến gần 300 gốc. Khác với mọi năm, năm nay số lượng trái thanh trà trong vườn nhà ông rất ít, trên cây chỉ xuất hiện lác đác những trái thanh trà vàng xám, còi cọc. Theo ông Doanh, nguyên nhân của việc mất trắng là do thời tiết năm nay không thuận lợi: trời không lạnh, ít mưa lại khô hạn kéo dài nên cây khó đậu quả. Thêm vào đó, do không có lụt nên đất thiếu phù sa bồi đắp, các loại côn trùng như: mối, kiến, sâu bệnh cũng phát triển mạnh và gây hại cho cây, bệnh xì mù, thối rễ cũng hoành hành. Theo ghi nhận của chúng tôi, không riêng gì ông Doanh mà nhiều chủ vườn khác có kinh nghiệm trồng thanh trà ở Thủy Biều như các ông: Đặng Văn Mỹ, Võ Văn Thạnh ở khu vực Lương Quán, Trần Cường, Hoàng Trọng Lâm ở khu vực Trung Thượng... cũng dở khóc dở cười. Những vườn này đều có một thực trạng chung là cây thanh trà ra trái rất ít hoặc trái không phát triển, một số bị sâu bệnh phá hoại nên trái chưa chín “tới” đã bị hỏng và rụng.

Thanh trà Thủy Biều mất mùa nhưng vương nhà ông Cường vẫn rất sai quả

Đến thăm vườn thanh trà của của ông Đặng Văn Mỹ, nhiều cây đang ra trái thì bị vàng, có trái ở trong ruột xám đen vì sâu bệnh đục lỗ. Một số cây, trái chưa chín đã rụng đầy trên đất do sâu cuốn lá. Ông Mỹ cho biết: “Gia đình tôi có 5 sào đất trồng khoảng 60 gốc thanh trà. Mấy năm gần đây, do tình hình thời tiết thất thường và sâu bệnh nên vườn tôi liên tục bị mất mùa. 3 năm trước, trung bình mỗi năm gia đình tôi thu hoạch được khoảng 6.000 – 7.000 trái, nhưng mấy năm trở lại đây năm nào thu hoạch được nhiều nhất cũng khoảng hơn 2.000 trái.” Nguyên nhân khiến trái thanh trà vàng sớm, theo ông Mỹ, là do ong ruồi vàng chích. Loại côn trùng này phát triển mạnh trong năm nay bởi thời tiết ở Huế mưa nắng với mật độ khá dày. Để đối phó, ông Mỹ treo nhiều lon chứa thuốc diệt ong trên các tán cây thanh trà. Khoảng 2 – 3 ngày thì ông xổ lon, số ong ruồi vàng bị diệt khá nhiều, nhưng số lượng trái bị ong phá hoại cũng không giảm nhiều.

Thiếu đầu tư chăm sóc

Mặc dù nhìn chung sản lượng thanh trà Thủy Biều giảm sút so với mọi năm, tuy nhiên, bên cạnh những vườn thanh trà mất mùa nặng thì vẫn có những vườn cây ra trái xum xuê. Chẳng hạn như hộ ông Trần Văn Cường, ở Trung Thượng, mỗi cây trung bình có đến 200 – 300 trái. Ông Cường cho biết, sở dĩ năm nào cũng được mùa thanh trà là do vợ chồng ông đã bỏ công chăm sóc rất kỹ, áp dụng triệt để những biện pháp khoa học kỹ thuật như bón phân, diệt trừ sâu bệnh, chữa bệnh cho cây. Đặc biệt, để hạn chế tác động từ bên ngoài, ông Cường còn cẩn thận dùng nilon lồng gói tất cả số quả thanh trà trên cây. Việc làm này theo ông Cường là rất công phu, tốn nhiều thời gian song lại hạn chế tác nhân sâu bệnh từ bên ngoài phá hoại. Có một kinh nghiệm khác, theo như ông Cường là do ông đúc rút từ thực tiễn trồng thanh trà nhiều năm, đó là cây thanh trà rất cần lạnh nhưng cũng cần nước, nếu trời lạnh nhưng không có mưa thì cây khó phát triển, vậy nên ông đã làm một việc làm không giống ai, đó là tưới nước cho cây ngay giữa mùa đông. Theo ông, đây là nguyên nhân chính khiến cho vườn thanh trà nhà ông phát lộc, đậu quả và bảo đảm sản lượng cao.

Thực tế trên càng chứng tỏ việc mất mùa năm nay ngoài lý do thời tiết còn do nhiều yếu tố khác, ví như do sức phát triển của từng vườn thanh trà khác nhau, với vườn cây già cỗi thì cây rất khó ra trái, cạnh đó việc đầu tư chăm sóc của nhiều hộ dân vẫn còn hạn chế. Ông Võ Văn Khảm – Phó Chủ tịch Hội Nông dân Thủy Biều cũng cho rằng, việc người nông dân quá phó mặc vào thời tiết và ít để tâm chăm sóc cũng là một phần nguyên nhân khiến nhiều hộ dân mất mùa thanh trà. Ước tính sản lượng của thanh trà năm nay chỉ bằng khoảng 60% so với năm 2012.

Trước tình hình sụt giảm sản lượng cũng như chất lượng của cây thanh trà, UBND phường Thuỷ Biều đã ra thông báo tạm dừng việc tổ chức ngày hội giới thiệu sản phẩm truyền thống phường trong năm nay để đảm bảo cho uy tín thương hiệu “Thanh trà Huế”. Có thể thấy, trồng thanh trà không khó nhưng giữ cho cây ra trái bảo đảm chất lượng thì không dễ. Bởi, ngoài yếu tố thời tiết, thì cây cần sự chăm sóc khá kỳ công, nhất là với những năm thời tiết không thuận lợi. Tuy vậy, bà con nên rút kinh nghiệm cho mùa sau. Có như thế, mới duy trì chất lượng cũng như sản lượng của thanh trà, một trong những yếu tố quyết định việc giữ và phát huy giá trị của thương hiệu Thanh trà Thủy Biều.

Toàn phường Thuỷ Biều hiện có hơn 800 hộ trồng thanh trà với 147 ha. Những năm được mùa, bình quân, mỗi gốc thanh trà hằng năm cho thu nhập 1 - 4 triệu đồng, mỗi trái có giá 4.000 - 15.000 đồng. Mỗi vườn thanh trà khoảng 50 gốc hằng năm thu được 35 - 40 triệu đồng.

Quang Phong – Cẩm Nhung